Skessuhorn - 07.09.2016, Blaðsíða 16

MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 201616
Gunnlaugur Júlíusson var ráð-
inn sveitarstjóri Borgarbyggðar á
vordögum. Blaðamaður Skessu-
horns hitti Gunnlaug síðastliðinn
fimmtudag og ræddi við hann um
helstu verkefni Borgarbyggðar um
þessar mundir; einkum ljósleiðara-
mál, samgöngu- og ferðamál. Við
tyllum okkur í sófann á skrifstofu
sveitarstjóra og hefjum samræð-
ur. Eftir létt spjall um daginn og
veginn leiðast umræðurnar smám
saman út í málefni sveitarfélagsins
og við byrjum á ljósleiðaramálum.
Mikill áhugi er meðal íbúa Borgar-
byggðar að fá ljósleiðaratengingu.
„Áhuginn er mikill og viðhorf
heimafólks segir okkur að þörfin á
ljósleiðaratengingu á ekkert ann-
að eftir að gera en aukast með tím-
anum. Gott aðgengi að umheimin-
um er einfaldlega sú krafa sem gerð
er nú til dags,“ segir Gunnlaugur
en bætir því við að það sé ekki að-
eins heimafólk sem vilji gott net-
samband. „Mikil uppbygging hef-
ur verið í ferðaþjónustunni í Borg-
arbyggð á síðustu árum og gott að-
gengi að umheiminum er með-
al þeirra krafna sem gerðar eru til
gististaða. Þeir fá umsagnir og ein-
kunnir meðal annars út frá aðgengi
að interneti,“ bætir hann við. Hann
segir að þær lausnir í netmálum
sem í boði eru í Borgarfirði og víða
til sveita landsins séu víða þann-
ig að flutningsgetan sé ekki næg.
Í Húsafelli hafi staðarhaldarar til
dæmis unnið með erlendum fagað-
ilum varðandi uppbygginguna þar.
„Þeir hafa orðið að taka sín sam-
skipti snemma á morgnana, áður en
flestir vakna, því flutningsgetan er
ekki nægilega mikil ef margir eru
tengdir í einu,“ segir hann. Gott
netsamband er því krafa allra. „Íbú-
arnir vilja vera í góðu netsambandi,
sumarbústaðaeigendur og fólk í
hvers kyns atvinnurekstri. Þannig
að þetta eru hagsmunir margra og
ýmislegt sem þarf að huga að. En
allt vatn fellur í þá átt að áhuginn
eigi aðeins eftir að vaxa og þörfin á
að koma þessum málum í rétt horf
vex samhliða því.“
Kostar um
hálfan millarð
Ljósleiðaramál eru hins vegar sá
málaflokkur þar sem menn hafa
ekki verið á einu máli um hvort
skuli vera ríkis eða sveitarfélags að
halda utan um. Hefur það leitt til
ákveðinnar togstreitu milli ríkis og
sveitarfélaga. Gunnlaugur kveðst
hafa fylgst með þessum áformum
um ljósleiðaravæðingu landsins
þegar hann starfaði hjá Samband
íslenskra sveitarfélaga.
„Þegar ég vann hjá sambandinu
þá fylgdist maður með þessum mál-
um. Á þeim tíma var það tilfinning
margra að verið væri að koma yfir
á sveitarfélögin verkefnum sem rík-
ið treysti sér ekki til að sinna,“ segir
Gunnlaugur. Ástæðuna segir hann
fyrst og fremst vera að þetta kost-
ar mikla fjármuni. „Gróflega áætlað
tel ég að ljósleiðaravæðing Borgar-
byggðar komi til með að kosta um
hálfan milljarð.“
Tvennt hefur breyst á síðustu
árum sem Gunnlaugur segir að
auðvelda muni sveitarfélögum að
ráðast í það verkefni að koma á
ljósleiðarasambandi. „Í fyrsta lagi
hefur áhugi meðal íbúanna aukist
og í annan kantinn hefur áhugi fjar-
skiptafyrirtækja vaxið. Þau eru farin
að sjá möguleikana í því að þetta geti
staðið undir sér,“ segir hann. „Sveit-
arfélög sem fá íbúa til að taka meira
og minna þátt í ljósleiðaravæðingu
standa frammi fyrir spurningunni
hvort þau eigi að reka kerfið áfram
eða selja það. Ef þau selja þá eiga
þau kost á því að fá kostnaðinn af
framkvæmdinni til baka. Það gefur
sveitarfélögum möguleika til að hafa
frumkvæði af lagningu ljósleiðara.
Verkefnið nálgast það að verða sjálf-
bært og því hægt að ráðast í það án
þess að eiga digra sjóði. Þetta gerir
það að verkum að það er orðið miklu
raunhæfara nú en var fyrir nokkrum
misserum síðan að ljósleiðaravæða
sveitarfélög eins og Borgarbyggð,”
segir sveitarstjórinn.
Allt skipulagt í upphafi
Eitt prinsipp segir Gunnlaugur þó
að hafa verði í huga áður en farið er
af stað. „Það verður alltaf að hugsa
sveitarfélagið sem eina heild. Hér
áður fyrr voru hlutirnir oft gerðir
þannig að mismunandi staðir inn-
an sveitarfélaga komust í vegasam-
band á mismunandi tímum og eins
var það með rafmagnið. Ég held
að engum detti í hug að gera hlut-
ina svona núna,“ segir Gunnlaugur.
„Fólk þarf að geta séð fyrir endann
á svona verkefni frá upphafi. Þann-
ig getur fólk séð að fyrsti áfangi er
svona. Það verður byrjað á honum
á ákveðnum tíma og honum á að
vera lokið þarna. Þá verður farið í
annan áfanga og svo þriðja og öll-
um áföngum á að vera lokið fyrir
ákveðinn tíma. Það gengur ekki að
byrja á einum áfanga og ætla svo að
ráðast í þann næsta bara einhvern
tímann og einhvern tímann eftir
að þeim fyrsta líkur. Heildarferlið
verður að liggja fyrir áður en farið
er af stað,“ segir hann.
Að mörgu að huga
Ljósleiðaravæðing Borgarbyggðar
er þó enn á umræðu- og hönnun-
arstigi. Stjórnendur sveitarfélagsins
hafa undanfarið viðað að sér upplýs-
ingum um hvernig sé best að standa
að verkefninu. „Undanfarið höfum
við rætt við ýmsa sem hafa reynslu
af þessum málum og aflað okkur
þekkingar. Það er margt sem þarf
að liggja fyrir; sá fjöldi fólks sem
vill tengingu, kostnaður við fram-
kvæmdina, grófhönnun kerfisins og
síðast en ekki síst verklagið, því þetta
er stórt verkefni. Síðan þarf að huga
að ESA málum vegna þess að sveit-
arfélagið má ekki ráðast í verkefni
sem skekkir samkeppni á markaði
og eiga í samskiptum við Fjarskipta-
sjóð. Góð samskipti við íbúana eru
afar mikilvæg. Það þarf að upplýsa
þá og fræða um gang mála, kort-
leggja áhuga og fleira,“ segir Gunn-
laugur. Þegar málið er lengra kom-
ið þarf að síðan að bjóða verkið út
og undirbúa sjálfa framkvæmdina.
„Í Borgarbyggð yrði þetta nálægt
600 kílómetra strengur. Þegar svona
strengur er plægður í jörðu þarf að
fara um eignarlönd út um allt og það
þarf allt saman að gerast í góðu sam-
ráði við landeigendur.“
Þegar ljósleiðarakerfi hefur verið
komið upp þarf síðan að taka aðra
umræðu. „Þá er það spurningin
hvort sveitarfélagið skuli reka kerf-
ið eftir eða selja það þegar fram-
kvæmdinni er lokið. Það er um-
ræða sem ég tel að taka verði þeg-
ar sá tími kemur. En meginforsend-
urnar verða hins vegar að liggja fyrir
í upphafi. Síðast en ekki síst þarf að
fá utanaðkomandi verkstjórn. Þetta
verk verður ekki skipulagt af sveit-
arstjórnarmönnum eða sveitarstjóra
sem hefur ekkert vit á ljósleiðara-
málum,“ segir Gunnlaugur og bros-
ir.
Stóra málið að
þetta er hægt
Það er auðheyrt á máli sveitarstjór-
ans að hann leggur höfuðáherslu á
að vanda skuli til verka. Taka þurfi
tillit til og horfa til þess að kerf-
ist endist til framtíðar hvað varð-
ar flutningsgetu og þar er að ýmsu
að huga. „En eftir fundi með sér-
fræðingum er sem betur fer farið
að skýrast að þetta er fjárhagslega
framkvæmanlegt með góðum und-
irbúningi og að fenginni úthlutun
úr Fjarskiptasjóði,“ segir Gunnlaug-
ur en bætir því við að góður undir-
búningur og vandað skipulag auki
verulega líkur sveitarfélaga á að fá
úthlutun úr sjóðnum. Hann segir
hins vegar að framkvæmdahraðinn
fari að töluverðu leyti eftir því hve
mikið fé verður lagt í Fjarskiptasjóð.
„En stóra málið er að þetta er vinn-
andi verk.“
Langt í þriggja
fasa rafmagn
Rétt eins og ljósleiðarinn þá skipt-
ir rafmagnið miklu máli og lagn-
ing þriggja fasa rafmagns um landið
hefur verið lengi á dagskrá. Staðan í
þessum málum er sú að sögn sveitar-
stjórans að Rarik er þessa dagana að
plægja fyrir þriggja fasa rafmagni á
einstaka stað vítt og breitt um land-
ið. Þar á meðal eina línu í Reykholts-
dal. „Unnið er að lagningu þriggja
fasa rafmagns um landið eftir heild-
aráætlun Rarik. Sú áætlun nær til
margra, margra ára og samkvæmt
henni er langt í að þriggja fasa raf-
magn verði komið um allt land,“
segir Gunnlaugur. „Rarik forgangs-
raðar nefnilega eftir því hvenær raf-
magn var fyrst lagt um sveitir, auk
þess sem svæði þar sem bilanatíðni
er há í forgangi líka. En víða hér í
Borgarfirði var rafmagn lagt tiltölu-
lega seint og við því aftarlega á for-
gangslista,“ segir hann.
Þó nefnir Gunnlaugur að þörf-
in á þriggja fasa rafmagni til sveita
hafi minnkað eftir að hætt var að
súgþurrka hey. Það hafi gefið fram-
kvæmdavaldinu ákveðinn gálga-
frest. Hins vegar sé sá frestur senn
að renna út. „Nútíma kúabú þurfa
þriggja fasa rafmagn. Menn hafa
verið að bjarga sér með spennum
og það hefur gengið, en með nokkr-
um hnökrum þó. En sá tími að kúa-
bændur geti bjargað sér með þeim
hætti er einnig að renna sitt skeið á
enda,“ segir Gunnlaugur.
„Það verður að hugsa sveitarfélagið sem eina heild“
- segir Gunnlaugur Júlíusson, sveitarstjóri Borgarbyggðar
Gunnlaugur Júlíusson, sveitarstjóri Borgarbyggðar. Ljósm. kgk.
Verið er að leggja þriggja fasa rafmagn á nokkrum stöðum á landinu m.a. í upp-
sveitum Borgarfjarðar. Hér er strengur plægður í jörðu neðan við Reykholt fyrir
síðustu helgi. Ljósm. bhs.
Ferðamaður á hjóli á krossgötum Kaldadals og Uxahryggja. Í Samgönguáætlun
var gert ráð fyrir 52 milljónum til endurgerðar Uxahryggjavegar. Ekki er áætlað
að leggja meiri peninga í vegi í Borgarbyggð. „Það er óviðunandi að í Sam-
gönguáætlun séu framlög til svæðisins á pari við það sem var fyrir áratug síðan,“
segir Gunnlaugur. Ljósm. hög.