Skírnir - 01.10.2009, Blaðsíða 60

314
BERGLJÓT KRISTJÁNSDÓTTIR
SKÍRNIR
skáldið yrkir um, t.d. af því að skáldið sjálft kýs að láta lítið eða
ekkert uppi um samhengi.
Sé „Stormurinn“ túlkaður einvörðungu sem ástarljóð finnst mér
lagður í hann þröngur skilningur (hjarta = ást; í stað: ,e-ð herpir
að hjarta' = e-ð gengur mönnum nærri, er þeim sársaukafullt). Eða
fjallar ljóðið ekki um líðan manns sem hefur aðeins „hugboð“,
ekki vissu um eitthvað það sem skiptir hann miklu? Og er ekki
áhrifamáttur þess meðal annars fólginn í því að lesendur þurfa að
velta vöngum yfir hvers vegna hann er svona órólegur og hvað
hann tregar?
Reyndar kyndir ljóðið líka undir umhugsun um hvernig mann-
skepnan er úr garði gerð: hún skynjar einatt áður en hún veit og
það er jafn óþolandi og það er gefandi. Ónefnt er þá til dæmis að
sjálft heiti ljóðsins með ,elegíu-hala‘ sínum kallar að sínu leyti á að
menn velti fyrir sér — jafnvel grínaktugir — storminum í ljóði
ólíkra skálda, á ólíkum tímum.
Fornvinur minn einn, skáld og rithöfundur, sagði eitt sinn við
mig þegar við ræddum ljóðagerð: „Flest skáld sem ég þekki yrkja
um eigin reynslu. En þau reyna auðvitað að sjá til þess að hún
nýtist öðrurn." Ég held að þessi orð eigi einkar vel við Sigfús en
mér þykir líka sem Þorsteinn taki einatt of lítið mið af því hvernig
skáldið reynir „að sjá til þess“ að reynsla þess nýtist öðrum.
Skýringin kann að felast í afstöðu hans til túlkunar og skilnings
sem fyrr var á minnst. Hann reyni sem sé að sneiða hjá því að
,túlka‘ með því að leita ,skilnings‘ í ævi skáldsins. I bók hans
stangast þó ýmsar athugasemdir hans um skáld og ljóðagerð á við
aðferðina sem hann nýtir við útleggingu sumra ljóða. Þannig segir
hann t.d. við lok kaflans þar sem hann greinir „Storminn“: „Það
eitt að skáldið þarf að orða hana [reynsluna] og færa í búning
skáldskapar gerir að verkum að rangt væri að halda að Ijóð miðlaði
okkur hinni upprunalegu reynslu“ (284, leturbr. mín). Því er ekki
gott að segja til um hvað veldur vali hans á aðferðinni; kannski
ræðst það að nokkru af því að hann hefur meiri heimildir um líf
Sigfúsar þegar sum ljóðanna eiga í hlut en önnur.6
6 Tekið skal fram að fyrir kemur að Þorsteinn dregur í efa að vert sé að nota líf
skáldsins við túlkun ljóða, t.d. bls. 51.