Skírnir - 01.10.2009, Side 80

334
BERGLJÓT KRISTJÁNSDÓTTIR
SKÍRNIR
Þannig var sá Sigfús sem ég umgekkst fyrir þrjátíu árum eða þar
um bil. I Ljóðhúsum er myndin af honum frá þeim tíma önnur. Þar
ýtir ósamkomulag hans við nána samstarfsmenn því sem þeir áttu
sameiginlegt í bakgrunn; þar hverfur væntumþykja hans um ýmsa
þeirra í ágreiningi um útgáfubækur og ástandið í Sovét, og þar
kemur jafnvel fyrir að rammpólitísk sýn hans á umhverfið gufi
upp. Myndin af margflóknum mönnum er dregin svo einföldum
dráttum að þversagnir mannlífsins, sem Sigfús eygði sjálfur svo vel,
eru í sem stystu máli víðs fjarri. Jafnframt tekur kímnigáfa hans
stakkaskiptum. Sá háttur hans að yrkja sig með húmor út úr
myrkri og breyta þungbærri einkareynslu með grótesku og íróníu
í það sem nýttist öðrum — t.d. samfélags- og menningargagnrýni
— er stífður niður á prívatplan og jafnvel tengdur „heift“.
Að lokum
Samræður mínar við bók Þorsteins Þorsteinssonar Ljóðhús. Þættir
um skáldskap Sigfúsar Daðasonar eru nú senn á enda. Eg hef rætt
nokkur einkenni bókarinnar, valið atriði úr henni og gert grein
fyrir hvernig þau orkuðu á mig, hvaða hugrenningar þau vöktu
um bókmenntir, fræði, einstök ljóð — eða bara fólk sem kemur
við sögu. Eins og sjá má er ég ánægð með sumt en líkar annað
miður. Bókin bætir mörgu við skrif um íslenska ljóðlist á 20. öld.
En mér þykir lestraraðferð Þorsteins á köflum ekki góð. Mér
finnst hún — eða nákvæmar orðað það sem hún dregur fram —
skyggja á niðurstöðuna úr sköpunarstarfi skáldsins og það samtal
sem skáldið sjálft vildi eiga við lesendur. Mér finnst hún líka
smækka Sigfús nokkuð og einfalda, gera t.d. hinn eiturfyndna
samfélags- og menningarrýni harla bitlausan. Hvað gerir maður
þá? Leitar til Sigfúsar og kímir með sjálfum sér:
Heimurinn fer batnandi
hann verður sléttari
og beinni.44
44 Sigfús Daðason, „Spekingarnir gömlu", Útlínur bakvið rninnið, bls. 29.