Skírnir - 01.10.2009, Side 170

424
HALLA GUNNARSDÓTTIR
SKÍRNIR
og olli hún miklum titringi inni á þingi og í samfélaginu. Síðan
hafa vinstri flokkarnir reynt án árangurs að fá í gegn þá breytingu
að ákvörðun um þátttöku í stríði verði að samþykkja með aukn-
um meirihluta þingsins, eða % hlutum atkvæða.13
Finnar fóru þveröfuga leið við Dani eftir lok Kalda stríðsins og
hafa haldið fast í svæðisbundnar varnir. A þessu ríkir ákveðinn
skilningur meðal hinna norrænu ríkjanna og vísað er til sögunnar
og langra landamæra Finnlands og Rússlands (u.þ.b. 1300 km).
Þannig lýsir Juha Korkeoja, formaður varnarmálanefndar finnska
þingsins, varnarstefnu Finnalands:
Forgangsatriðið er að eiga í góðum samskiptum við nágrannaríki og að
viðhalda okkar eigin varnarbúnaði þannig að tryggt sé að ætli sér einhver að
ráðast inn í Finnland getum við varið okkur. Svo leggjum við ríka áherslu á
að Finnland verði ekki notað í þeim tilgangi að gera árásir í aðrar áttir.14
Mikil samstaða ríkir um varnarmál í Finnlandi og í kringum 80%
karla sinna herskyldu auk þess sem konum fer fjölgandi í hernum.
Almennt eru Finnar stoltir af hernum, sem er með þeim stærri
miðað við höfðatölu. Samkvæmt opinberum upplýsingum gætu
finnsk stjórnvöld kallað út um 350 þúsund manns til hernaðar ef
til neyðarástands kæmi.15
Segja má að Svíar og Norðmenn hafi farið nokkurs konar
milliveg milli dönsku og finnsku leiðarinnar. Þar er enn haldið í
svæðisbundnar varnir að hluta en herirnir hafa minnkað mjög og
13 Viðtal við danskan stjórnmálamann, 26. maí 2009. Oft er því haldið fram að þá
stefnu Dana að halla sér að Bandaríkjamönnum megi rekja til vináttu George
W. Bush og Anders Fogh Rasmussen. Staðreyndin er hins vegar sú að þessi
stefnubreyting varð fyrr og þá undir forystu jafnaðarmanna (Viðtöl við danska
fræðimenn, 27. maí og 28. maí 2009). Þannig var lítið deilt um þátttöku Dana í
stríðsaðgerðum í Bosníu og Kósavó og ákvörðun um þátttöku Dana í Afgan-
istan var samþykkt með 101 atkvæði gegn 11 í danska þjóðþinginu. Larsen
(2009) bendir á að náið samstarf Dana við Bandaríkjamenn nái einkum og sér í
lagi til hernaðarlega sviðsins (hard security). I annars konar vörnum (soft secu-
rity) halli Danir sér fremur að Evrópusambandinu.
14 Viðtal við Juha Korkeoja, formann varnarmálanefndar finnska þingsins, 5.
febrúar 2009.
15 Viðtal við finnska embættismenn, 4. febrúar 2009. Frekari upplýsingar um
finnska herinn má finna hér: http://www.mil.fi/.