Skírnir - 01.10.2009, Side 195

SKÍRNIR
Á BAK VIÐ VERULEIKANS KÖLDU RÓ
449
Þegar vinkonurnar fá að vita að hún ætli sér ekki að hengja
gardínur fyrir stóra gluggann sem veit út að höfninni ætlar allt um
þverbak að keyra, en í stað þess að vinkonurnar spyrji Hallveigu
út í þessa ákvörðun eða reyni að segja henni frá því kraftaverki
sem léttar bómullargardínur geti gert, líta þær undan og þegja
þunnu hljóði. Óöryggið grípur Hallveigu og hún hendist á milli
bókabúða til að næla sér í dömublöð með uppskriftum svo hún
komist nú á vinsældalistann. Ekkert annað kemst að hjá henni.
Áður en við er litið er hún orðin svo kvíðin yfir að falla ekki í hóp-
inn að hún á orðið erfitt með að einbeita sér. Hún tekur að vakta
verslanir til að fá örugglega ný uppskriftarblöð og dagarnir líða
við endalausan bakstur.
í sögulok glymur dyrabjallan þar sem Hallveig hefur nýlokið
við eina tertuna. Saumaklúbburinn er mættur. Hallveigu verður
mikið um, enda hafði hún alveg gleymt að von væri á gestum og
er því aðeins á sloppnum. Hún bíður hreyfingarlaus en veit að
vinkonurnar sjá hana hálfbera inn um glerið á hurðinni. Hún
tekur það til bragðs að slökkva ljósið og bíða því sem verða vill.
Sagan sem hefst í tærum himneskum bláma endar í myrkri og
konan sem áður var svo ánægð hefur breyst í skelfda skepnu.
Utsýnið hefur svo sannarlega verið keypt dýru verði.
í sögunni bregður Svava upp mynd af einu uppáhaldsviðfangs-
efni sínu, smáborgurunum, fólkinu sem gerir það sem öðrum
þykir tilhlýðilegt. Vafalaust þekkti Svava þetta andrúmsloft vel.
Hún stendur ekki utan við þetta samfélag, heldur kemur úr því
miðju. Hún var alin upp á prestsheimili þar sem varla hefur verið
rúm til að hlaupa út undan sér með undarlegum skoðunum og
síðan hefur hún fengið nægan efnivið með að fylgjast með bygg-
ingaframkvæmdum kynslóðar sinnar sem hún líkti við herskyldu
í viðtalinu sem ég tók við hana í Tímariti Máls og menningar.
Það sem er hvað merkilegast í „Utsýni“ er samt að þarna er
fjallað um ofbeldi í samskiptum kvenna. Saumaklúbburinn segir
Hallveigu ekki berum orðum að hún hafi ekki hagað sér rétt, held-
ur beitir hann þögninni. Hallveig vill ekki gardínur og vinkon-
urnar þagna. Hallveig býður upp á smákökur í stað tertu og ekki
er að spyrja að því, vandræðaleg þögn heltekur samsætið. I bók-