Skírnir - 01.10.2009, Page 272
526
HALLDÓR BJÖRN RUNÓLFSSON
SKÍRNIR
leg nekt mun algengari og þykir almennt ásættanlegri í hvers kon-
ar list en karlmannleg, og sannast ef til vill best á hvíta tjaldinu,
vinsælustu listgrein okkar tíma. Því má spyrja hvort ástæðuna sé
að rekja til nútíma kvenfrelsisbaráttu og vilja konunnar til að
fækka íþyngjandi og óþarfa fataplöggum. Alltént verður bylting í
klæðnaði kvenna, í átt til aukins frjálsræðis, á sama tíma og karl-
fatnaður staðlast í óþægilegum og rígskorðuðum einkennisbún-
ingi misjafnlega litlausra jakkafata ásamt „hengingaról" um háls-
inn, bindi utan um stífan skyrtukraga sem sannast hefur nýverið
að veldur karlmönnum skaða vegna daglegrar þrengingar blóð-
flæðis milli hjarta og heila.
En jakkaföt með stífri skyrtu og bindi eru ekki einungis
skaðleg fyrir heilsu karlmanna heldur hafa fjölmargir listamenn og
listfræðingar látið í ljósi þá skoðun að jakkaföt séu einhver ólist-
rænasti og flatneskjulegasti fatnaður sem búinn hafi verið til á
mannslíkamann frá því maðurinn kom fyrst niður úr trjánum.
Auguste Rodin (1840-1917), hinn mikli myndhöggvari 19. aldar,
reyndi að komast hjá jakkafötunum með því gera nektarmynd af
Honoré de Balzac (1799-1850) þegar Franska rithöfundasambandið
pantaði hjá honum minnisvarða um rithöfundinn árið 1891. Sök-
um þess að Rodin var aðeins tíu ára þegar Balzac lést þurfti hann
að fá málin á skáldinu hjá skraddara hans, en saumastofan var enn
við lýði þegar myndhöggvarinn fékk pöntunina. Til ganga ekki
fram af viðskiptavinum sínum skellti Rodin sloppi, hnoðuðum úr
leir, yfir nakinn kroppinn, líkum þeim sem rithöfundurinn var
vanur að klæðast þegar hann sat við skriftir, og þannig var styttan
afhjúpuð 1898. Það er skemmst frá að segja að Rodin neyddist til
að endurgreiða styttuna, jafnvel þótt málarinn Claude Monet, tón-
skáldið Claude Debussy og Georges Clemenceau, verðandi for-
sætisráðherra Frakklands, sendu rithöfundasambandinu undirrit-
aða yfirlýsingu til varnar myndhöggvaranum. Dagblöðin gerðu
gys að Rodin, ekki síst fyrir „baðsloppinn“ og það var ekki fyrr
en 1939 að styttan var steypt í brons og sett á fremur afvikinn stað
á mótum breiðgatnanna Raspail og Montparnasse.