Fréttablaðið - 18.05.2019, Síða 18

ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Einar Þór Sverrisson FORSTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
RITSTJÓRAR: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir

Endalaust má
spyrja hvað
það sé sem
geri að
verkum að
þjóðin fær ár
hvert Euro­
vison­æði.
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is
Hin íslenska þjóðarsál er alla jafna fremur nöldursöm og gjörn á að æsa sig af minnsta tilefni. Hjá sumum er eins og þessi neikvæðni sé sér-stakt áhugamál sem gefi tilverunni meira gildi en ella. Þannig hríslast
viss tegund af sælukennd um nöldrarana þegar þeir
hafa hellt úr skálum reiði sinnar á netinu eða annars
staðar.
Vegna þess hversu áberandi nöldurhneigð þjóðar-
innar er þá er alltaf viss léttir þegar hún víkur fyrir
gleði og eftirvæntingu. Einmitt þetta gerist ár hvert
þegar íslenska þjóðin sameinast í von um árangur í
Eurovision. Af einhverjum ástæðum sér hún Euro-
vision sem stökkpall og mælikvarða á ágæti sitt í
samfélagi þjóðanna. Eftir því sem nær dregur keppni
stigmagnast ákafinn og nær til allra aldurshópa.
Ár hvert má heyra leikskólabörn syngja af innlifun
framlag Íslendinga. Óneitanlega var nokkuð krútt-
legt að heyra þau syngja af einlægni fyrir örfáum
árum: „Burtu með fordóma/og annan eins ósóma.“
Þetta árið kvaka þau af sömu einlægni: „Hatrið
mun sigra!“ Einhvern veginn tekst þeim að gera hið
ómögulega og fá orðin til að hljóma næstum því
krúttlega.
Það skiptir ekki máli hvort fulltrúar Íslands eru
leikskólakennarar eða veraldarvant ungt fólk í
BDSM-klæðnaði veifandi tilheyrandi tólum og
tækjum, þjóðin á sér þá heitustu ósk að þeir komist
alla leið. Kaupmenn nýta sér þetta óspart og sýna
margs konar snilli við að tengja alls kyns varning
við keppnina og selja eins og heitar lummur. Kaup-
maðurinn hirðir gróðann og er kampakátur og við-
skiptavinurinn ljómar af ánægju með allan Eurovisi-
on-varninginn sinn. Semsagt, allir græða.
BDSM hefur aldrei fengið viðlíka auglýsingu og nú.
Á heimasíðu samtakanna segir að BDSM standi fyrir:
bindingar, drottnun, sadisma, masókisma, skynjun
og munalosta. Það munar sannarlega ekki um það!
Það gæti reynst nokkuð erfitt að útskýra hvað í
þessu felst fyrir leikskóla- og grunnskólabörnum,
en í fyllingu tímans munu þau sennilega flest átta
sig á merkingunni. BDSM-samtökin geta hins vegar
fagnað því að landsmenn mæta BDSM með sam-
blandi af elskusemi, áhuga og forvitni. Einhvern tíma
hefði maður haldið að slíkt gæti ekki gerst.
Vonin um sigur í keppninni hefur fylgt Íslending-
um frá því þeir tóku fyrst þátt í henni og kannski hafa
þeir aldrei verið bjartsýnni en einmitt nú. Endalaust
má spyrja hvað það sé sem geri að verkum að þjóðin
fær ár hvert Eurovison-æði og þyki keppnin ómiss-
andi menningarviðburður. Það er félagsfræðinga
eða djúpsálarfræðinga að greina það. Hver svo
sem ástæðan er þá stendur eftir að þegar kemur að
Eurovision þá fer þjóðin alla leið. Hún stendur með
keppendum, er sjálf í keppnisskapi, heldur Eurovis-
ionpartý og gerir vel við sig í mat og drykk – og þetta
árið kaupir hún gaddakylfur og leðursvipur og fleira
dót sem þykir ómissandi i allri stemningunni.
Þjóðin er allavega í góðu skapi og er óneitanlega
skemmtilegri þannig en þegar hún er í nöldurgírnum.
Alla leið
OPIÐ ALLAR HELGAR
FRÁ KL. 11.00-17.00
KOMDU Í
KOLAPORTIÐ
D Á S A M L E G D E I L D S A M F É L A G S I N S
30
ÁRA
1989 2019
Hinn árlegi listi breska dagblaðsins The Sunday Times yfir ríkustu íbúa Bretlands var birtur um síðustu helgi. Í fjórtánda sæti var yngsti
milljarðamæringur listans, Hugh Grosvenor, sem er
aðeins 28 ára. Hvaða ofurmannlegu dáð þarf maður
að drýgja til að verða milljarðamæringur aðeins 28
ára að aldri?
Árið 1047 fæddist maður að nafni Hugh d’Avr-
anches í Normandí-héraði í Frakklandi. Hugh fékk
snemma viðurnefnið „Le Grand Veneur“, mikli veiði-
maðurinn, en þar sem hann var stór vexti var hann
gjarnan uppnefndur „Le Gros Veneur“, feiti veiði-
maðurinn. Hugh bar viðurnefnið af stolti og varð það
að fjölskyldunafninu Grosvenor.
Mesta stórvirki Hugh Grosvenor var að koma sér
í mjúkinn hjá Vilhjálmi 1. Englandskonungi. Að
launum fyrir hollustu sína hlaut Hugh mikið land í
Cheshire og jarlstign að auki.
Veldi Grosvenor fjölskyldunnar stækkaði og
dafnaði. Árið 1677 bar einkar vel í veiði en þá féll
enn meira land í hendur fjölskyldunni þegar Tho-
mas Grosvenor kvæntist hinni tólf ára Mary Davies,
erfingja að votlendi vestan við London. Með tímanum
varð landið að einu verðmætasta landi í heimi. Þar eru
nú fínustu hverfi Lundúna, Mayfair og Belgravia, og
eru þau í eigu hins 28 ára Hugh Grosvenor, afkom-
anda Hugh „Le Gros Veneur“.
Blekkingin um leikreglur
Síðastliðinn fimmtudag birtist í Fréttablaðinu grein
eftir Þorvald Gylfason um tillögu stjórnvalda að nýju
auðlindaákvæði í stjórnarskrá. Þorvaldur gagnrýnir
tillöguna harðlega. Hann segir Alþingi lengi hafa
„setið og staðið fyrir allra sjónum eins og útvegsmenn
hafa boðið“. Hann telur tillöguna standa langt að
baki tillögu Stjórnlagaráðs sem 83% kjósenda lýstu
sig samþykka í þjóðaratkvæðagreiðslu árið 2012 og
henni sé „greinilega ætlað að löghelga óbreytt ástand
gegn skýrum vilja fólksins í landinu“.
Það er svo margt í veröldinni sem okkur finnst sjálf-
sagt. Okkur finnst sjálfsagt að Sjónvarpsfréttirnar byrji
klukkan sjö, að vinnuvikan sé fimm dagar og að boðið
sé upp á popp í bíó. En hvers vegna eru hlutirnir eins og
þeir eru – og gætu þeir verið einhvern veginn öðruvísi?
Maðurinn lítur á sig sem fágaða dýrategund. Af
háttprýði hafnar hann lögmáli frumskógarins, veröld
þar sem enginn á neitt og allir mega allt svo hinir
sterku hrifsa eftirlitslaust til sín gæði náttúrunnar.
Í staðinn beislar hann glundroðann, skrifar undir
samfélagssáttmálann og gefur eftir hluta af frelsi sínu
í skiptum fyrir röð og reglu sem hvíla á ákveðnum
leikreglum.
En erum við jafnfáguð og við höldum?
„Fyrsti maðurinn sem girti af reit, sagðist eiga hann
og fann fólk sem var nógu vitlaust til að trúa honum
er hinn eiginlegi stofnandi hins siðaða samfélags,“
skrifaði Jean-Jacques Rousseau. Við hefðum aldrei átt
að hlusta á þann svikahrapp að sögn Rousseau, „því
sá er á villigötum sem gleymir því að ávextir jarðar
tilheyra öllum og jörðin sjálf engum.“
Stundum læðist að manni sá grunur að leikreglur
mannlegs samfélags séu brella og að maðurinn sé
ekkert annað en villidýr í frumskógi. Hvað er tregða
íslenskra stjórnvalda til að tryggja þjóðinni eignar-
hald yfir auðlindum landsins annað en gjörningur
þar sem hinir sterku hrifsa til sín öll gæði? Þeir beita
kannski ekki fyrir sig klónum. En í staðinn beita þeir
blekkingunni um leikreglur.
Hvers vegna eru hlutirnir eins og þeir eru? Þótt
Sjónvarpsfréttirnar byrji klukkan sjö gætu þær alveg
byrjað klukkan átta. Þótt Alþingi hafi alltaf „setið
og staðið fyrir allra sjónum eins og útvegsmenn hafa
boðið“ þýðir það ekki að það gæti ekki verið öðruvísi.
Þótt afkomandi manns sem sleikti sig upp við kóng
fyrir þúsund árum sé nú eigandi verðmætustu land-
spildu í veröldinni þýðir það ekki að það eigi að vera
þannig.
Íslendingar, stöndum í lappirnar og krefjumst þess
sem er okkar með réttu.
Stöndum í lappirnar
1 8 . M A Í 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R16 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN