Fréttablaðið - 21.03.2016, Síða 13

HEKLA · Laugavegi 170-174 · Reykjavík · sími 590 5000 · hekla.is · umboðsmenn um land allt:
Höldur Akureyri · Bílasala Selfoss · Bílás Akranesi · HEKLA Reykjanesbæ · Heklusalurinn Ísafirði
www.volkswagen.is
Við kynnum til leiks fjórðu kynslóð af vinsælasta atvinnubíl
á Íslandi undanfarin ár. Enn meiri staðalbúnaður, aukið
öryggi og öflugri vélar eru aðeins nokkur atriði sem gera
hinn nýja Caddy svo aðlaðandi. Nú kemur Caddy líka í
fimm og sjö manna fjölskylduútfærslu með nálgunarvara
og loftpúðum fyrir ökumanns- og farþegarými.

Nýr Volkswagen Caddy
kostar frá
2.670.000 kr.
(2.135.226 kr. án vsk)
Glæsilegur vinnubíll
www.volkswagen.is
AtvinnubílarHEKLA býður gott úrval atvinnubíla og góða þjónustu.
Nýr Volkswagen Caddy
Á Alþingi höfum við rætt hvernig hægt sé að takast á við þann vanda að efn­
aðir einstaklingar taka ekki þátt í
að reka samfélagið og flytja tekjur
sínar í skattaskjól. Það er sannar­
lega óeðlilegt að tekjur sem verða
til á Íslandi í viðskiptum milli inn­
lendra aðila séu fluttar til útlanda
og þar með undan sameiginlegum
sjóðum okkar. Þetta var viðvarandi
vandamál fyrir hrun. Nú þarf að
huga að framtíðinni.
Hver greiðir velferðina?
Þessi þróun er ekki einsdæmi á
Íslandi, hún á sér hliðstæður um
allan heim. Það hefur verið bar­
áttumál jafnaðarmanna um alla
Evrópu að skera upp herör gegn
skattaskjólum. Ástæðan fyrir því er
augljós. Ef fé þeirra best stæðu fer
í skattaskjól leggjast byrðarnar af
velferðarþjónustunni allar á milli­
stéttina og hinir ríkustu sleppa
við að leggja af mörkum til hinnar
sameiginlegu þjónustu eins og
þeir ættu að gera. Skattaskjól auka
þannig muninn milli þjóðfélags­
hópa. Þeir ríku verða sífellt ríkari,
því þeir eiga eignir sem skatt­
leggjast með mildari hætti en í
heimaríkinu og við hin sitjum uppi
með sífellt hærri reikning fyrir þá
velferðarþjónustu sem allir njóta –
líka þeir ríku.
Það er nauðsynlegt að mínu viti
að þau verðmæti sem verða til á
Íslandi séu skattlögð á Íslandi og
við verðum að búa okkur undir
það að leikurinn haldi áfram ef létt
verður á gjaldeyrishöftum. Hvernig
ætlum við að koma í veg fyrir að
þeir sem hagnast núna í samfé­
laginu með stórfelldum hætti fylgi
fordæmi hinna frá því fyrir hrun og
flytji arðinn allan til Tortóla?
Samfélagssáttmálinn
Alþjóðleg samvinna er besta leiðin
til þess að tryggja gagnsæi, en við
verðum samt að hugsa hvaða hvat­
ir hafi legið að baki þegar þeir sem
auðguðust á viðskiptum fluttu
hagnaðinn úr landi. Hvað réð því?
Það er spurningin sem við þurfum
að leita svara við. Hvatarnir voru
lægri skattar, en líka meiri leynd
yfir fjárfestingum og viðskipta­
háttum. Íslensk skattalög voru
hert 2010 til að koma í veg fyrir
skattalegt hagræði af svona til­
færingum.
Eftir stendur samt að sumir hafa
haldið eignum í skattaskjólum
leyndum og greiða því enga skatta
af þeim. Við þurfum þess vegna að
vera sífellt á varðbergi og tryggja
að lög og alþjóðlegar reglur tryggi
gagnsæi og réttlæti. Það er ekkert
sem kallar á að gefa þeim sem hafa
nýtt sér skattaskjólin einhvern for­
gang á almenna borgara.
Efnaðasta fólk landsins á ekki
að eiga aðra og betri möguleika
en við hin. Við eigum það til að
taka þennan hóp út fyrir sviga og
sætta okkur við að önnur lögmál
gildi um hann, eins og til dæmis
í gjaldeyrismálum þar sem fjár­
málaráðherra hefur lagt til að
þeir ríku geti valið sér gjaldmiðil
en við hin sitjum uppi með krón­
una. Það á ekki að vera í boði. Það
á eitt að gilda um alla í þessu efni
sem öðru.
Skattaskjól
Árni Páll Árna-
son
formaður Sam-
fylkingarinnar
Efnaðasta fólk landsins á
ekki að eiga aðra og betri
möguleika en við hin. Við
eigum það til að taka þennan
hóp út fyrir sviga og sætta
okkur við að önnur lögmál
gildi um hann, eins og til
dæmis í gjaldeyrismálum þar
sem fjármálaráðherra hefur
lagt til að þeir ríku geti valið
sér gjaldmiðil en við hin
sitjum uppi með krónuna.
Það á ekki að vera í boði.Ýmsir hafa bent á þann trún­aðar brest sem orðið hefur milli forsætisráðherrans og
þjóðarinnar þegar ljóst er að hann
hefur haldið leyndum upplýsingum
um stórfellda fjárhagslega hagsmuni
sína og fjölskyldu sinnar í tengslum
við uppgjör föllnu bankanna.
Hann segir að þeir hagsmunir
hafi í engu haft áhrif á störf sín –
nema síður sé – sem vel má vera
satt, en það er samt ekki í hans
verkahring að meta það einn með
sjálfum sér; slíkar upplýsingar eiga
að liggja fyrir og svo getum við, ef
sá gállinn er á okkur, dáðst að því
hversu illa þau hjónin hafi nú farið
út úr þessum hagsmunaárekstri og
hve miskunnarlaus hann hafi verið
við sig og konuna í framgöngu sinni
gegn kröfuhöfum.
Hvar er Valli?
Slíkum upplýsingum verður að
deila með kjósendum, sem þurfa
þessar upplýsingar með öðru til
að leggja mat á trúverðugleika við­
komandi ráðamanns. Eðlilega spyr
fólk: er eitthvað fleira sem hann
hefur ekki sagt okkur? Og þegar
við leiðum hugann að því að ráð­
herrann hefur skráð lögheimili sitt
á eyðibýlinu Hrafnabjörgum III í
Jökulsárhlíð á Fljótsdalshéraði en
býr í Garðabæ – þykist búa ein­
hvers staðar þar sem hann býr ekki
– fer okkur smám saman að finnast
eins og ráðherrann sé kannski ekki
allur þar sem hann er séður; komi
ekki alltaf til dyranna eins og hann
er klæddur. Þegar svo við bætist
tilhneiging hans í opinberum
umræðum til að segja allt mest
og best sem allir sjá að er alls ekki
gott, eða kannski bara sæmilegt –
fer okkur að finnast eins og hann
sé ekki alveg hér. Hvar er Valli?
Hann segist búa í Jökulsárhlíð, á
hús í Garðabæ, á eignir á Tortóla og
er með allan hugann við grjótgarð
í Reykjavík.
Eða kannski finnst okkur hann
ágætur. Kannski að okkur finnist
þetta bara sniðugt og það má alveg:
en við þurfum samt að hafa ákveðn­
ar grundvallarupplýsingar um það
fólk sem á að þjóna okkur í ríkis­
stjórn svo að okkur sé fært að meta
færni þess og störf. Það er einfald­
lega ein af grundvallarforsendum
lýðræðisins.
Það er full ástæða til að samfagna
fólki sem kemst í miklar álnir, þó að
það hafi kannski lítið gert sjálft til
þess að afla þess auðs. Og áreiðan­
lega enginn öfundsverður af því að
gæta svo mikils fjár. En samt: Bara
nafnið eitt, Tortóla – móðir allra
skatthola. Það er svo öflugt tákn og
stendur í huga okkar fyrir aflands­
þjóðina: þetta fólk sem sagði sig
úr lögum við okkur hin og fór með
peningana sem frúin í Hamborg
gaf því. Tortóla er money­heaven.
Tortóla er í huga okkar samnefnari
fyrir undanskot sérgóðrar og and­
félagslegrar yfirstéttar sem felur
auð sinn og neitar þjóð sinni um
eðlilegt framlag til samneyslunnar
þó að hún njóti góðs af þeirri sam­
neyslu og hafi – fremur en að skapa
verðmæti – auðgast á því að selja
landsmönnum hluti á uppsprengdu
verði sem þeir neyðast til að kaupa
vegna fákeppni. Eins og til dæmis
bíla.
Við Íslendingar
Það er með öðrum orðum samhengi
í hlutunum. Það er samhengi milli
grafinna fjársjóða á Jómfrúreyjum
og fjársveltis íslenska heilbrigðis­
kerfisins, og væri nær að tala um
hugsanlegt „skatthagræði“ íslensks
samfélags í heild en einstakra
moldríkra einstaklinga. Og næst
þegar við heyrum undanfærslur
og vífilengjur forsætisráðherrans
varðandi byggingu nýs Landspítala
þá munu þær falla í það samhengi.
Hann er eins og útgerðarmað­
urinn sem ræður öllu í þorpinu
og vasast í öllu en býr sjálfur fyrir
sunnan í hundraðogeinum, en held­
ur samt alltaf ræðu á Sjómanna­
daginn, og talar þá um „okkur“ og
helvítis pakkið í hundraðogeinum.
Þetta er það versta við málið
fyrir Sigmund Davíð: þetta truflar
frásögnina hans. Þetta gengur þvert
á þá sögu sem hann hefur af kost­
gæfni byggt upp um sjálfan sig.
Það er einkenni allra stjórnmála­
leiðtoga sem ná almannahylli, að
þeir búa til einfalda frásögn kring­
um persónu sína og athafnir, sem
höfðar til fjöldans.
Sagan hans Sigmundar snerist
um að hann væri sá sem berðist
við hrægammana. Ísland í umsátri
útlendinga sem ætluðu að inn­
heimta óréttmætar kröfur á hendur
lítilli og fátækri þjóð sem ekki hafði
annað til saka unnið en að leyfa
óprúttnum bankamönnum að nota
nafn sitt og traust til þess að safna
meiri skuldum en þeir voru borg­
unarmenn fyrir. Sigmundur hefur
af natni byggt upp mynd af sér sem
hinum þjóðlega varðgæslumanni –
þeim sem veðjar á Ísland, íslenskt
hugvit, íslenskan dugnað – já
íslensku krónuna, sem er sterkasti
gjaldmiðill í heimi þegar vel er að
henni hlúð með þjóðlegum höftum.
Þessi saga er nú öll í uppnámi.
Komið hefur á daginn að þau hjón­
in treysta ekki íslensku krónunni
sjálf þegar þau ávaxta sinn auð.
Það er nefnilega samhengi í hlut­
unum. Sagan hefur snúist í hönd­
unum á honum. Og við munum
hlusta öðruvísi á ræður ráðherrans
en áður. Næst þegar Sigmundur
Davíð heldur ræðu og segir „við
Íslendingar“ gæti það meira að
segja orðið álitamál – og fólk spurt:
Ætti hann ekki frekar að segja „þið
Íslendingar“?
Frá Jökulsárhlíð til
Jómfrúreyja
Guðmundur
Andri Thors-
son
rithöfundur
Í dag
Bara nafnið eitt, Tortóla –
móðir allra skatthola. Það
er svo öflugt tákn og stendur
í huga okkar fyrir aflands­
þjóðina: þetta fólk sem sagði
sig úr lögum við okkur hin
og fór með peningana sem
frúin í Hamborg gaf því.
s k o ð u n ∙ F R É T T a B L a ð i ð 13M Á n u d a g u R 2 1 . M a R s 2 0 1 6