Morgunblaðið - Sunnudagur - 15.09.2019, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15.9. 2019
Þ
að er ekkifrétt að bréfritari sé ekki
tölvunörd og ekki tæknilegt afreks-
menni. En þar sem ekkifréttir hafa
sífellt meiri fyrirferð í fjölmiðlum
gerir lítið til að bæta þessari við.
Ójafn leikur
Frá því að hann fékk afdrep í Hádegismóum hefur
gengið á ýmsu í slagnum við tölvurnar en á þessum
tíu árum sem liðin eru hefur samlyndið þó orðið
skaplegt. Uppteknir tölvusnillingar móans eru því
sjaldnar truflaðir af þessum eina manni, oftast með
vandamál langt fyrir neðan virðingu sérfræðinga.
Maðurinn, sem í þessu tilviki var vandamálið en
ekki tækið, álpaðist forðum í forsetaframboð, og
varð hann þá tölvulegur einstæðingur í nokkrar vik-
ur. Þá brá svo við að þegar hann ætlaði að senda
tölvupóst, sem hann var þá í fullum færum til, sat
allt fast. Skilaboðin sem tölvan endurtók í síbilju
voru um að tölvupóstskassinn væri fullur. Bréfritari
tók sig til og henti póstum og gekk mjög nærri
tölvutilveru sinni og týndi ýmsu sem hann vildi ekki
missa. En ekkert gekk.
Fyrst engu tauti varð komið við tölvuna var sent
neyðarkall á snillingana í Hádegismóum. Þeirra við-
brögð voru að tífalda umfang hólfsins til bráða-
birgða svo það ætti að duga heilu herfylki. En tölvan
tók ekki sönsum. Þegar málið var skoðað kom í ljós
að tölvan hafði verið hökkuð og hlaðið inn í hana
slíku magni af ruslpósti að hún kafnaði. Það fór ekki
á milli mála að einhver arfavitlaus hakkari hafði lítið
betri dómgreind en frambjóðandinn varðandi þá
hættu sem stafaði frá honum í þessum kosningum
og því gripið til örþrifaráða.
Ekkert svo illt …
En þetta varð þó „blessun í dulargervi“ því að þar
með festust eða forskrúfuðust allir fordómar bréfrit-
ara um tölvur svo kirfilega að þeim verður varla
haggað á þeim tíma sem kann að gefast til þess.
Hann lætur því núna framkalla þær myndir og
þau bréf sem mestu skipta. Og það þekkja margir á
sjálfum sér að það fylgir því alveg sérstök tegund af
sælu þegar að fordómar manns og meinlokur fá
stuðning úr óvæntri átt.
Góður samstarfmaður á langri leið, sem nú er
horfinn í hin eilífu veiðilönd, hafði á því illan bifur ef
svartur köttur þveraði leið hans, til dæmis þegar
hann gekk til vinnu. Kæmi sú staða upp lagði hann
stundum á sig krók sem gat skipt kílómetrum til að
komast fyrir köttinn. En einu sinni var hann þó svo
seinn fyrir að hann réði ekki við það. „Og það stóð
heima,“ sagði hann. „Ekki þremur vikum síðar lenti
kona hans á nýjum bíl í aftanákeyrslu í órétti, að
vísu í öðru hverfi, sem breytti þó ekki meginnið-
urstöðunni.“ Þessi samstarfsmaður, var talinn mesti
rökhyggjumaðurinn af öllum á skrifstofunni, nema
að þessu leyti. Sjálfur hefur bréfritari í rúm 65 ár
beðið guð um að hjálpa sér í hvert sinn sem hann
hnerrar og hjálpa öðrum í nærumhverfinu sem
hnerra.
Og þar sem þetta virðist hafa dugað er ekki tekin
áhættan af því að hætta, enda hefur þjóðin verið
með þennan erindrekstur við Guð síðan beiðnin bar
svo ríkulegan ávöxt í svarta dauða. En fyrir himna-
föðurinn hlýtur þetta að vera áreiti og jafnvel plága
sérstaklega þegar kvefið og hóstinn herjar mest. En
á móti kemur að hér á fámenn þjóð í hlut.
Ólæknandi hræðslupúkar
En óttaköstin sem ákveðin tegund af mönnum verð-
ur heltekin af þegar að skiljanleg rök vilja alls ekki
eiga samleið með þeim er þó enn erfiðara að botna í
en bænakvakið út af hnerranum.
Umræðan um orkupakkann stóð stutt, þótt hún
teygðist töluvert yfir almanakið. Þeir sem gengu er-
inda þeirra sem gáfu fyrirmælin um að innleiða til-
tekna tilskipun, ræddu málið sárasjaldan og aldrei
efnislega. Þeir sem áttu formsins vegna að vera í
forsvari virtust algjörlega ófærir um það og stögl-
uðust því á innihaldsslausum klisjum sem útlits-
hönnuðum sjónarmiða var borgað af almenningi
fyrir að sníða ofan í þá.
Fyrst snerust þær um það að málið sem þeir
höfðu ekki sett sig inn í væri algjört smámál.
Næst kom þreytta tuggan um að þau rök sem
meirihluti þjóðarinnar ætti samleið með „stæðust
ekki skoðun“. En sú skoðun fór aldrei fram svo að
séð væri. Hvorug þessara aðferða gekk upp.
Að lokum endaði málatilbúnaðurinn með því að
segja að EES-samningurinn myndi fara út um þúfur
yrði þetta „smámál“ ekki samþykkt.
Vandinn er sá að það er sjálfur grundvöllur samn-
ingsins að Ísland geti hafnað slíkum tilskipunum, al-
gjörlega að eigin mati. Gæti þjóðin það ekki hefði
lagasetningarvald Alþingis verið flutt úr landi sem
ekki stæðist stjórnarskrá.
Margoft var um það spurt hvað menn hefðu fyrir
sér um það að EES-samningurinn hryndi ef „þetta
smámál“ yrði ekki samþykkt. Enn hefur ekki komið
svar við því. Einhver marktækur hlýtur þó að hafa
sett fram slíkar hótanir. Varla hafa þær verið fabú-
leraðar í heimilisiðnaði.
Og það ömurlega er að það var á grundvelli þessa
hræðsluáróðurs sem málið var afgreitt, svo lítilfjör-
legt sem það er. Málið var rekið áfram á óttanum.
Þekkt atferli
Þetta sláandi dæmi einkennir umræðu víðar um
þessar mundir, þegar önnur og veglegri rök finnast
ekki.
Í Bretlandi nægir að benda á hina „ógnvænlegu
hættu“ sem fylgja á því að Bretar fari út úr ESB án
„útgöngusamnings“.
Jafnvel sæmilega heiðvirðir menn, sannfæra sig
um að betra væri að svíkja þjóðina um útgönguna
sem hún ákvað, heldur en að taka svo háskalega
áhættu. Lengi vel var draugatalið látið duga, rétt
eins og í dæminu hér heima fyrir.
En kannanir sýna að breska þjóðin kaupir það
ekki.
Þá var það að fyrrverandi ráðherra í ríkisstjórn
Theresu May lak skjali sem kallað er Yellowhammer
document“ um þær hamfarir sem skyllu á ef út-
göngusamningur yrði ekki samþykktur.
Ráðherrann sem lak skjalinu sagði að hann gæti
ekki verið sá sem lak því að skjalið væri dagsett 2.
ágúst, eftir að Johnson varð forsætisráðherra. En
þann dag hafði hann aðeins verið í embætti í 10 daga
og augljóst að slíkt „grundvallarskjal“ hefði ekki
verið samið á einni viku!
En það var athyglisvert að hinir sömu sem létu
óbirta hræðsluuppskrift kýla úr sér allan kjark hér
heima, fölnuðu og supu hveljur þegar þeir sáu brex-
Bjart er yfir
birtingu gagna
Reykjavíkurbréf13.09.19