Fréttablaðið - 05.12.2019, Blaðsíða 10

BRETLAND Eftir viku fara fram þing-
kosningar í Bretlandi og spennan
magnast með hverjum deginum.
Fylgi Íhaldsflokksins virðist standa
í stað eða fara aðeins minnkandi
undanfarna daga. Verkamanna-
flokkurinn heldur hins vegar áfram
að bæta við sig og hefur fylgið aukist
um 10 prósent á einum mánuði.
Samkvæmt nýjustu könnun
mælist Íhaldsf lokkurinn með 42
prósenta fylgi, Verkamannaflokk-
urinn með 35, Frjálslyndir demó-
kratar með 13, Brexitf lokkurinn
með þrjú og Græningjar tvö prósent
en það eru f lokkarnir sem bjóða
fram á landsvísu.
Í ljósi þess að í Bretlandi eru ein-
menningskjördæmi er erfitt að
reikna út nákvæman þingmanna-
fjölda miðað við þessa könnun. En
búast má við að Íhaldsflokkurinn
myndi ná hreinum meirihluta og
bæta við sig 20 þingsætum, Verka-
mannaflokkurinn tapa 30 sætum
og bæði Frjálslyndir demókratar
og Skoski þjóðarf lokkurinn bæta
við sig sex eða sjö sætum.
Boris Johnson forsætisráðherra
hefur lagt upp með þá stefnu að
vinna þingsæti af Verkamanna-
f lokknum í Norður-Englandi og
Miðlöndunum. Kjördæmi þar sem
kjörfylgi hefur verið óbreytt ára-
tugum saman, eins og Ashfield,
Barrow og Newcastle-under-Lyme.
Samkvæmt könnunum yrði honum
eitthvað ágengt í mörgum af þess-
um kjördæmum enda hefur hann
boðað að snúa við niðurskurðar-
stefnunni sem f lokkurinn hefur
haldið í áratug. Þá hamrar Johnson
á því að hann muni klára útgönguna
úr Evrópusambandinu, en mörg
af þessum kjördæmum kusu með
henni. Á móti kemur að Johnson
fórnar nokkrum kjördæmum í
Suður-Englandi, London og Skot-
landi, sem kusu gegn útgöngunni.
Jeremy Corbyn, formaður Verka-
mannaf lokksins, hefur gengið
ágætlega að beina umræðunni frá
útgöngunni og að öðrum málum,
sér st a k lega vel ferða r má lu m .
Umræða um gyðingahatur innan
f lokks virðist ekki heldur koma
niður á honum. Corbyn hefur þó
sent út her fótgönguliða sem styðja
útgöngu í þessi tæpustu kjördæmi
með boðskap um að samningur
Johnsons tryggi ekki réttindi verka-
fólks, Corbyn geti gert betur.
Fylgi f lokkanna sem hafa beint
allri athyglinni að útgöngunni,
Frjálslyndra demókrata og Brexit-
flokksins, hefur hrunið undanfar-
inn mánuð. Á einum tímapunkti í
vor mældust Frjálslyndir stærstir
allra f lokka og fram á haustið
héldu þeir 20 prósenta fylgi. Kjós-
endur eru hins vegar farnir að líta
á hann sem eins máls f lokk, og líf
þeirra snýst um svo margt annað en
útgönguna úr Evrópusambandinu.
Brexitf lokkurinn hefur aldrei
farið í grafgötur með að hann sé eins
máls f lokkur og að flokkurinn yrði
lagður niður þegar takmarkinu væri
náð. Búist var við sóknarfæri fyrir
Brexitf lokkinn þegar ljóst var að
Bretland myndi ekki yfirgefa Evr-
ópusambandið þann 31. október, en
röng viðbrögð og hálfkák foringjans
Nigels Farage hafa orsakað að traust
á f lokknum hefur hrunið og á hann
nú litla sem enga möguleika á að ná
inn manni.
Eins og áður segir er vika til
stefnu og enn getur allt gerst. Viku
fyrir síðustu kosningar, árið 2017,
var Íhaldsflokknum spáð 80 manna
meirihluta á þinginu en raunin varð
sú að flokkurinn tapaði meirihluta
sínum og þurfti að stóla á norður-
írska sambandssinna til að mynda
stjórn. kristinnhaukur@frettabladid.is
Verkamannaflokkurinn upp
um 10 prósent á einum mánuði
Boris Johnson og Jeremy Corbyn í minningarathöfn um fórnarlömb árásarinnar á Lundúnabrú. NORDICPHOTOS/GETTY
Kosningar í Bretlandi
fara fram eftir viku
og það dregur saman
með stóru flokkunum
tveimur, Íhaldsflokkn-
um og Verkamanna-
flokknum. Á meðan
hefur fylgi flokkanna
sem leggja alla áherslu
á útgöngumál hrunið.
Samkvæmt nýjustu
könnun mælist Íhaldsflokk-
urinn með 42 prósent og
Verkamannaflokkurinn
með 35.
UTANRÍKISMÁL Breski f lugher-
inn lýkur brátt loftrýmisgæslu á
Íslandi en hann hefur staðið vakt-
ina fyrir Atlantshafsbandalagið í
um mánuð.
„Þetta er í fyrsta skipti sem við
komum hingað. Verkefnið er mjög
þægilegt og allir hér hafa verið
hjálplegir og jákvæðir,“ segir Ellis
Williams, leiðtogi f lugsveitarinnar.
Um 120 manns eru hér á vegum
breska f lughersins til að sinna
fjórum þotum af gerðinni Euro-
fighter Typhoon. Þar af eru fimm
f lugmenn og 60 vélfræðingar, sem
og fólk í stjórnun, f lutningum,
samskiptamálum, ljósmyndun,
heilbrigðisþjónustu, gerð veður-
spár og f leiri.
Ellis og sveit hans hafa verið úti
um allan heim í loftrýmisgæslu,
en Ísland er norðlægasti staðurinn
hingað til. Mestur hluti vinnunnar
er þó gæsla heima í Bretlandi, með
aðstöðu í Skotlandi.
Hlutverk vélanna er að vera á
vakt og mæta óþekktum aðilum,
eða aðilum sem eiga ekki að vera
á ákveðnum stöðum. „Oft vantar
mennsk augu til að skoða hvað er
að mælast,“ segir hann. En Land-
helgisgæslan sér um kortlagningu
og ratsjárvakt allan sólarhringinn
fyrir Atlantshafsbandalagið.
„Við sjáum meiri virkni Rússa á
norðurslóðum í kjölfar hlýnunar-
innar og samkeppni þjóða á svæð-
inu milli Íslands og Grænlands,“
segir Ellis. „Þetta er friðartíma
verkefni og engin ákveðin ógn, en
við erum alltaf vopnaðir í loftinu.“
Aðspurður um áhuga Bretlands
á norðurslóðum segir Ellis hann
tvímælalaust vera til staðar, bæði
í gegnum tvíhliða samtöl við ein-
staka ríki og að Bretland vilji ef la
stöðu sína á vettvangi Atlantshafs-
bandalagsins.
Ellis er 39 ára gamall og alinn
upp í f lughernum. Foreldrar hans
kynntust í þjónustu hennar hátign-
ar og Ellis gekk í f lugherinn 18 ára.
Í fjögur ár f laug hann hinni frægu
orrustuþotu Harrier sem hægt var
að stjórna eins og þyrlu. „Það var
sko svöl vél,“ segir hann og hlær.
„En það er hætt að nota hana.“
Aðspurður um hvort þetta sé gott
líf segir Ellis þetta geta verið ákaf-
lega ævintýralegt og spennandi, en
henti ekkert sérstaklega vel fyrir
fjölskyldufólk. – khg
Ekki hentugt starf fyrir fjölskyldulíf
Ellis Williams, breskur orrustuflugmaður og liðsforingi í
Konunglega breska flughernum. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
+PLÚS
SAMFÉLAG Tæplega sextán þúsund
einstaklingar, eða 4,5 prósent lands-
manna, bjuggu á heimilum sem
höfðu verið í vanskilum með hús-
næðislán eða húsaleigu á síðustu tólf
mánuðum árið 2018.
Árið 2004 voru 12,2 prósent heim-
ila á leigumarkaði í vanskilum en í
fyrra voru þau 5,3 prósent. Hlutfall
vanskila af heimilum fólks sem bjó
í eigin húsnæði árið 2018 var lægra
en þeirra sem bjuggu í leiguhúsnæði,
eða 3,1 prósent. Frá þessu er greint í
niðurstöðum lífskjararannsóknar
Hagstofu Íslands fyrir árin 2017 og
2018.
Í fyrra bjuggu 31 þúsund ein-
staklingar á Íslandi, eða 8,9 pró-
sent, á heimilum með íþyngjandi
byrði húsnæðiskostnaðar. Telst það
íþyngjandi þegar heildarkostnaður
við húsnæði nemur meira en 40 pró-
sentum af ráðstöfunartekjum.
Hlutfall þeirra sem búa á heimil-
um í vanskilum minnkar eftir því
sem tekjur eru hærri og hækkar
meðal þeirra sem yngri eru. Rúm-
lega tíu prósent þeirra sem bjuggu á
heimilum í vanskilum voru í lægsta
tekjufimmtungi.
Einnig má sjá tengsl á milli
menntunar og vanskila en þau eru
lægst meðal háskólamenntaðra
en fóru hækkandi milli ára. Árið
2017 bjuggu 4,4 prósent háskóla-
menntaðra á heimilum í vanskilum
en 2,6 prósent árið á eftir. Hlutfall
einstaklinga með grunnskólapróf
var 3,3 prósentustigum hærra árið
2018 en þeirra sem höfðu lokið
menntun á háskólastigi. Þá bjuggu
5,9 prósent grunnskólamenntaðra á
heimilum í vanskilum. Meiri munur
er á hlutfalli í vanskilum hjá körlum
en konum eftir menntun og er hlut-
fall karla með grunnmenntun hæst.
8,4 prósent karla með grunnskóla-
próf sem hæsta menntunarstig voru
í vanskilum árið 2018. – bdj
Mörg þúsund í
vanskilum með
leigu eða lán
8,4 prósent karla með
grunnskólamenntun voru í
vanskilum í fyrra.
5 . D E S E M B E R 2 0 1 9 F I M M T U D A G U R8 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð