Fréttablaðið - 05.12.2019, Blaðsíða 21

Umræðan um umhverf is-mál hefur aldrei verið meiri og fólk verður sífellt með-
vitaðra um mikilvægi þess að við
bregðumst öll við og gerum betur.
Árið 2017 voru 5% af heildarlosun
g róðurhúsaloftteg unda ok kar
Íslendinga frá úrgangi á meðan hún
var um 1-3% hjá þjóðunum sem við
viljum gjarnan bera okkur saman
við. Frá því að mælingar hófust um
1990 hefur losun vegna úrgangs
aukist á Íslandi um rúm 30% á sama
tíma og hún hefur dregist saman
um 50% í löndum Evrópusam-
bandsins. Við erum þar að auki í
toppsætunum yfir myndun úrgangs
með rúm 660 kg af heimilisúrgangi
á mann á ári og endurnýtingarhlut-
fallið er einungis 33%.
Lítill hvati
Hvað veldur því að svona vel
menntuð og fjárhagslega stöndug
þjóð, sem er sífellt að verða meðvit-
aðri um umhverfismál, stendur sig
svona illa í úrgangsmálum? Svarið
er einfalt. Það er of auðvelt að henda
rusli. Við fáum tunnu heim eða á
vinnustaðinn. „Gjörðu svo vel, hér
er tunna. Settu í hana allt þitt rusl,
við sækjum hana svo og tæmum
reglulega!“ Þú þarft ekkert að hugsa
um þetta frekar. Þægilegt, ekki satt?
Og kostar ekki einu sinni svo mikið.
Á sama tíma er fólk hvatt til frekari
f lokkunar á rusli og úrgangi, en
flokkun er hvorki einföld né þægi-
leg. Þér stendur til boða að f lokka
heima fyrir, fara með efnið á næstu
grenndarstöð þar sem allra veðra er
von og stinga því í gáma með mis-
stórum og hentugum lúgum. Það
er líka hægt að panta auka endur-
vinnslutunnu, sem oft kostar auka-
lega. Hvatinn er lítill, í raun þveröf-
ugur. Kerfið er ákveðin kerfisvilla.
Ef þú vilt huga að umhverfi þínu,
stuðla að bættri nýtingu auðlinda
og í leiðinni lágmarka förgunar-
kostnað á þínum úrgangi fyrir þig
og þitt sveitarfélag þá átt þú að finna
lausn á því sjálfur. Út á grenndar-
stöð með þig eða réttu fram veskið
og borgaðu fyrir auka þjónustu.
Af hverju snúum við þessu þá
ekki við? Förum með almennt
óf lokkað sorp á grenndarstöðvar
en f lokkað efni sem þá er hægt að
nota í endurvinnslu (lífrænt þar
með talið) yrði sótt heim. Það væri
áfram hægt að hafa það í boði að
sækja óflokkað sorp heim en ef þú
f lokkar ekki þá borgar þú meira.
Töluvert meira. Að sjálfsögðu hefði
slíkt kerfi undantekningar t.d.
fyrir þá sem af ýmsum orsökum
geta ekki lagt leið sína á grenndar-
stöðvar með almennt sorp.
Allir græða
Á tímum þar sem verulegra aðgerða
er þörf til að minnka neyslu,
minnka myndun úrgangs og huga
að betri nýtingu verðmæta og auð-
linda þá hendum við meira rusli en
nokkru sinni fyrr. Við getum gert
miklu betur. Látum kerfið aðstoða
okkur við að minnka úrgang og
sóun. Þá græða allir.
Kerfi í rusli
Fjárhagsáætlun Reykjavíkur-borgar var afgreidd seint á þriðjudag. Þar koma fram
skýrar áherslur um ábyrgan og
sjálf bæran rekstur og svigrúm til
fjárfestinga. Ábyrg fjármálastjórn
birtist einnig í því níu mánaða upp-
gjöri sem kynnt var í síðustu viku.
Þar sem rekstrarniðurstaða A-hluta
var jákvæð um 5,2 milljarða og öll
svið, utan eins, voru innan fjár-
heimilda og rekstrarniðurstaða
samstæðunnar var jákvæð um 12,2
milljarða Þetta er þrátt fyrir að
samdráttur hafi verið í hagkerfinu
á þessu ári og verri en spáð var.
Meirihlutinn í Reykjavíkurborg
ætlar að tryggja góða og agaða fjár-
málastjórn, því það er það sem er
best fyrir borgarbúa og þannig
sýnum við hvernig okkur er best
treystandi fyrir þeim fjármunum
og verkefnum sem okkur eru falin.
Oddviti Sjálfstæðisf lokksins
upplýsti það hér í Fréttablaðinu á
þriðjudag hversu sár hann er yfir
því að Viðreisn skuli ekki hafa kosið
að fara í meirihlutastarf í borginni
með honum, Miðflokknum, Flokki
fólksins og hugsanlega Sósíalista-
f lokknum. Hann setti þar fram
tölur um skuldahækkanir sem eru
ekki í neinum tengslum við raun-
veruleikann. Það er lítið mál að
fara í talnaleikfimi líkt og hann
gerði með áætlanir sem aldrei hafa
raungerst og eðli málsins sam-
kvæmt geta tekið breytingum eftir
því hvernig Orkuveitan ákveður
að haga endurgreiðslum á sínum
lánum.
Við hjá Viðreisn viljum frekar
horfa á raunverulegar tölur. Níu
mánaða uppgjör A-hluta borgar-
innar skilaði 5,2 milljarða afgangi,
sem er lítillega minna en áætlanir
gerðu ráð fyrir. Níu mánaða upp-
gjör A-hluti ríkissjóðs sýnir hins
vegar 21 milljarðs framúrkeyrslu,
miðað við áætlanir. Á næsta ári
mun A-hluti Reykjavíkur verða
rekinn með 2,5 milljarða afgangi.
Á sama tíma sýna fjárlög formanns
Sjálfstæðisf lokksins halla upp á
10 milljarða króna og verðum við
að vona að áætlanir muni betur
stand ast en á þessu ári. Við þetta má
bæta að Sjálfstæðisflokkurinn var
á síðasta ári rekinn með 35 milljón
króna halla, á meðan Viðreisn sýndi
afgang upp á 2,3 milljónir. Á síðasta
áratug hefur Sjálfstæðisflokkurinn
einungis í eitt ár verið rekinn með
hagnaði og er uppsafnað tap síðustu
tíu ára um 309 milljónir króna.
Við hjá Viðreisn erum meira en
tilbúin að veita Sjálfstæðismönn-
um ráð um hvernig best er að haga
ábyrgri og agaðri fjármálastjórn líkt
og við gerum hér hjá Reykjavíkur-
borg.
Af skálduðum skuldum og raunverulegum
Þórdís Lóa
Þórhallsdóttir
formaður
borgarráðs
og oddviti
Viðreisnar
Íslenski húsnæðismarkaðurinn hefur einkennst af miklum sveiflum í gegnum tíðina. Ýmist
hefur verið skortur á húsnæði eða
offramboð og það sama má segja
um aðgang að lánsfé. Núverandi
stjórnvöld leggja áherslu á að draga
úr því ójafnvægi sem ríkt hefur
og kappkosta að mynda traustari
umgjörð um húsnæðismál.
Frá því ég tók við embætti hefur
það verið stefna mín að tryggja
nægjanlegt framboð húsnæðis fyrir
alla, óháð efnahag og búsetu. Þjóð
undir þaki – jafnrétti og jafnvægi
var yfirskrift Húsnæðisþings sem
haldið var í síðustu viku. Þar var
farið yfir stöðuna, þær aðgerðir sem
ráðist hefur verið í og framhaldið.
Þegar hefur farið fram mikil end-
urskipulagning og umbótavinna á
sviði húsnæðismála. Stjórnskipulag
hefur verið einfaldað með tilfærslu
mannvirkjamála yfir til félagsmála-
ráðuneytisins, þar sem húsnæðis-
mál voru fyrir. Þá hef ég mælt fyrir
frumvarpi um sameiningu Íbúða-
lánasjóðs og Mannvirkjastofnunar
í nýja Húsnæðis- og mannvirkj-
astofnun sem er ætlað að stuðla að
betri heildarsýn yfir málaflokkinn.
Umfangsmikil vinna við gerð
húsnæðisáætlana sveitarfélaga
hefur átt sér stað. Þeim er ætlað að
tryggja að byggt sé í samræmi við
þörf en á það hefur skort. Þá hefur
hlutverk Íbúðalánasjóðs tekið mik-
ilvægum breytingum en sjóðurinn
ber ábyrgð á framkvæmd húsnæðis-
mála og gerir nú reglulegar og ítar-
legar greiningar á húsnæðismark-
aði. Þannig geta stjórnvöld tekið
skilvirkari ákvarðanir sem tryggja
að stuðningur skili sér þangað sem
þörfin er mest.
Umbætur í húsnæðismálum voru
ein grunnforsenda lífskjarasamn-
inga sem undirritaðir voru fyrr á
þessu ári. Því lögðu stjórnvöld og
aðilar vinnumarkaðarins í mikla
vinnu við að greina stöðu hús-
næðismála og skilgreina aðgerðir
til úrbóta. Rúmlega 40 húsnæðis-
tillögur voru lagðar fram og eru nú
í úrvinnslu en þær fela meðal ann-
ars í sér stóraukin framlög til upp-
byggingar almenna íbúðakerfisins,
bætta réttarstöðu leigjenda og inn-
leiðingu hlutdeildarlána fyrir ungt
fólk og tekjulága.
Ekki stendur til að skilja lands-
byggðina eftir í þessum efnum og
síðustu misseri hafa verið kynntar
lausnir til að mæta ólíkum áskorun-
um sveitarfélaga á landsbyggðinni.
Erum við þegar farin að sjá árangur
þess og uppbyggingu á stöðum þar
sem ríkt hefur stöðnun um lengri
tíma. Ég bind vonir við að þessar
aðgerðir, og f leiri til, styrki hús-
næðismarkaðinn svo um munar til
framtíðar.
Þjóð undir þaki
Ásmundur
Einar Daðason
félags- og
barnamálaráð-
herra Íslands
Við hjá Viðreisn erum meira
en tilbúin að veita Sjálfstæð-
ismönnum ráð um hvernig
best er að haga ábyrgri og
agaðri fjármálastjórn.
Áslaug Hulda
Jónsdóttir
bæjarfulltrúi
í Garðabæ og
framkvæmda-
stjóri FENÚR
Börkur Smári
Kristinsson
umhverfisverk-
fræðingur og
stjórnarmaður
í FENÚR
Af hverju snúum við þessu
þá ekki við? Förum með
almennt óflokkað sorp á
grenndarstöðvar en flokkað
efni sem þá er hægt að nota
í endurvinnslu (lífrænt þar
með talið) yrði sótt heim.
Ég bind vonir við að þessar
aðgerðir, og fleiri til, styrki
húsnæðismarkaðinn svo um
munar til framtíðar.
Allar starfsstöðvar ríkisskattstjóra verða
lokaðar föstudaginn 6. desember vegna
starfsmannafundar.
Starfsstöðin á Egilsstöðum verður einnig
lokuð fimmtudaginn 5. desember.
Viðskiptavinum er bent á að
gagnlegar upplýsingar er að finna á rsk.is
Til viðskiptavina
ríkisskattstjóra
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 5 . D E S E M B E R 2 0 1 9 F I M M T U D A G U R18