Læknablaðið - des. 2018, Blaðsíða 21

LÆKNAblaðið 2018/104 553
1. Rhodes A, Evans LE, Alhazzani W, Levy MM, Antonelli
M, Ferrer R, et al. Surviving Sepsis Campaign:
International Guidelines for Management of Sepsis and
Septic Shock: 2016. Intensive Care Med 2017; 43: 304-77.
2. Scheer B, Perel A, Pfeiffer UJ. Clinical review:
complications and risk factors of peripheral arterial cathet-
ers used for haemodynamic monitoring in anaesthesia
and intensive care medicine. Crit Care 2002; 6: 199-204.
3. Hsueh S-K, Cheng C-I, Fang H-Y, Omran MM, Liu W-H,
Chung W-J, et al. Feasibility and Safety of Transulnar
Catheterization in Ipsilateral Radial Artery Occlusion. Int
Heart J 2017; 58: 313-9.
4. Koutouzis M, Ziakas A, Didagelos M, Maniotis C,
Kyriakides Z. Ipsilateral radial and ulnar artery
cannulation during the same coronary catheterization
procedure. Hippokratia 2016; 20: 249-51.
5. Lee KL, Miller JG, Laitung G. Hand ischaemia following
radial artery cannulation. J Hand Surg Am 1995; 20: 493-5.
6. Garg K, Howell BW, Saltzberg SS, Berland TL, Mussa
FF, Maldonado TS, et al. Open surgical management of
complications from indwelling radial artery catheters. J
Vasc Surg 2013; 58: 1325-30.
7. Türker T, Capdarest-Arest N. Acute hand ischemia after
radial artery cannulation resulting in amputation. Chir
Main 2014; 33: 299-302.
8. Valentine RJ, Modrall JG, Clagett GP. Hand ischemia after
radial artery cannulation. J Am Coll Surg 2005; 201: 18-22.
9. Slogoff S, Keats AS, Arlund C. On the safety of radial
artery cannulation. Anesthesiology 1983; 59: 42-7.
10. Geschwind J-FH, Dagli MS, Lambert DL, Kobeiter H.
Thrombolytic therapy in the setting of arterial line-
induced ischemia. J Endovasc Ther 2003; 10: 590-4.
Heimildir
Barst til blaðsins 28. júní 2018, samþykkt til birtingar 10. ágúst 2018.
Atli Steinn Valgarðsson1
Sigurbergur Kárason2,3
Elín Laxdal1,3
Kristín Huld Haraldsdóttir1,3,4
Arterial cannulation is a common procedure in critically ill patients,
as it facilitates continuous monitoring of blood pressure, titration
of inotropes, vasopressors and fluids and is also used for blood
sampling. Serious complications from arterial lines are very rare,
permanent ischemic damage occurs in less than 0,1% of patients.
We report the case of a 60-year-old woman in septic shock caused
by a perforated duodenal ulcer which was treated with emergent
laparoscopic repair. She required high doses of vasopressors and
received several arterial lines, including lines in both the ulnar and
the radial arteries of the left arm. After two weeks in the intensive
care unit she developed ischemia in all fingers of her left hand. She
received anticoagulative therapy which was complicated by serious
gastrointestinal bleeding and the therapy had to be discontinued.
Eight weeks later she had demarcated necrosis in all fingers of her
left hand and underwent partial amputation of fingers II-V, the thumb
recovered without surgery. The cause of the necrosis was believed
to be arterial embolism or ischemia secondary to arte-
rial cannulations in combination with her underlying critical septic
condition.
Finger necrosis following arterial cannulation – a case report
ENGLISH SUMMARY
1Department of Surgery, 2Department of Critical Care and Anesthesia, Landspítali University Hospital, 3 Faculty of Medicine, 4 Faculty of Nursing, University of Iceland.
Key words: hand ischemia, arterial line, necrosis, arterial cannulation, complication, finger.
Correspondence: Atli Steinn Valgarðsson, atlisv@simnet.is
S J Ú K R A T I L F E L L I
æðavirkra lyfja, áhættuþáttum hjarta- og æðasjúkdóma og endur-
tekinni ísetningu slagæðaleggja í bæði ölnar- og sveifarslagæð
sömu handar, og samrýmist sú ályktun öðrum fræðigreinum sem
ritaðar hafa verið um svipuð tilfelli.5,7,8
Meinalífeðlisfræðilegar ástæður blóðþurrðardreps sem þessa
geta verið slagæðakrampi, mikill samdráttur í slagæðum vegna
æðavirkra lyfja, lágur blóðþrýstingur, útæðasjúkdómur í slagæð-
um, blóðtappi, segarek eða samverkan margra þessara þátta.
Meðferð sem helst hefur verið beitt í þessum tilfellum eru æða-
víkkandi lyf gefin í bláæð eða slagæð, jafnvel borin á húð ef um
krampa í slagæð er að ræða. Ef um blóðtappa er að ræða hafa ver-
ið notuð blóðþynningarlyf, segaleysandi lyf og einnig hafa blóð-
tappar verið fjarlægðir með skurðaðgerð eða æðaþræðingu þegar
það er hægt. Þessar aðferðir hafa gefið misjafna raun og fá flestir
sjúklingar með alvarlega blóðþurrð eftir ísetningu slagæðaleggja
einhvern varanlegan vefjaskaða.8 Í grein frá árinu 2014 er gerð til-
laga að því hvernig bregðast mætti við einkennum um blóðþurrð
í fingrum eftir slagæðaleggi (mynd 2).7 Þar er mælt með að gera
nákvæma skoðun og bendi hún til blóðþurrðar eigi að gera tví-
þátta-litaómun (duplex colored ultrasound) frekar en doppler-mæl-
ingu eina og sér þar sem nokkrum tilfellum hefur verið lýst um
eðlilega doppler-skoðun þrátt fyrir verulega skert blóðflæði í slag-
æð. Ef merki eru um skert blóðflæði er mælt með að hefja blóð-
þynningarmeðferð (mynd 2). Ef blóðflæði er áfram skert er mælt
með æðamyndatöku og segaleysandi meðferð eða bráðaaðgerð ef
um staðfesta lokun vegna blóðtappa í stærri slagæðum er að ræða,
allt eftir umfangi blóðþurrðar og ástandi sjúklings.7,10 Staðbundin
segaleysandi meðferð hefur reynst ágætlega í erfiðum tilfellum og
árið 2003 var því lýst hvernig gekk að opna æðar í fjórum sjúkling-
um af 7 með einkenni blóðþurrðar eftir slagæðaleggsísetningu.10
Í tilfellinu sem hér er lýst var sjúklingi ekki treyst í frekari æða-
myndgreiningu eða blóðsegaleysandi meðferð vegna undirliggj-
andi sjúkdómsástands (nýleg skurðaðgerð á kviðarholi, blæðing
frá kviðarholi og hjartadrep). Skurðaðgerð kom ekki til greina þar
sem um smáar æðar fjarlægt (distalt) við úlnlið var að ræða. Því var
ákveðið að beita blóðþynningarmeðferð sem sjúklingur þoldi ekki
og því ákveðið að beita hægmeðferð (conservative treatment).
Lokaorð
Blóðþurrðardrep er mjög sjaldgæfur en alvarlegur fylgikvilli slag-
æðaleggsísetningar. Hann kemur helst fyrir í fjölveikum sjúkling-
um með marga áhættuþætti. Mikilvægt er að allir sem koma að
meðferð sjúklinga með slagæðaleggi þekki áhættuþætti og ein-
kenni skerts blóðflæðis og bregðist við því eins fljótt og auðið er.