Læknablaðið - dec 2018, Qupperneq 28

560 LÆKNAblaðið 2018/104
Stundum er maður uppteknari af fyrir-
sögn dagsins en stefnumótuninni, segir
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra
sem hefur skorið upp herör gegn slíku
vinnulagi og vill setja heilbrigðisstefnu
um málaflokkinn svo ákvarðanir séu tekn-
ar á faglegum grunni.
„Það er auðveldara að hlaupa á milli og
slökkva elda og vera í því að fækka fyrir-
sögnunum í stað þess að horfa til lengri
tíma. Ég tel hins vegar að það sé svo löngu
tímabært að reyna að ná utan um kerfið í
heild sinni og skapa heilbrigðisstefnu sem
við getum sem flest verið stolt af. Stefnu
sem getur verið grundvöllur úrlausna,“
segir hún. „Heilbrigðisstefna er grundvöll-
ur þess að við getum náð betur utan um
íslensku heilbrigðisþjónustuna.“
Það hefur gustað um Svandísi í gegn-
um árin. Hún er þaulvön pólitískum átök-
um og styrkur hennar sést á því að henni
hefur verið treyst fyrir umdeildustu og
veigamiklum embættum nútíma pólitíkur;
náttúruvernd og heilbrigðismálum. „... svo
er ég femínisti, sem skiptir mig miklu máli
sem stjórnmálakona og uppalandi í sam-
félaginu,“ segir þessi fjögurra barna móðir
sem kom með krafti inn í landsmálin fyrir
tæpum áratug og settist beint í stól um-
hverfisráðherra.
Læknar upplýstir um breytingar
Breytingar liggja í loftinu en Svandís gerir
ekki mikið úr þeim. „Ég vil segja og ég
hef sagt við lækna á fundum: Það verða
engar breytingar gerðar nema að þeir séu
upplýstir um það sem stendur til,“ segir
hún og leggur áherslu á að breytingarnar í
heilbrigðisstefnunni sem snúi að læknum
séu tengdar starfsumhverfi þeirra. Stefnt
sé að frekara samspili heilbrigðisstofnana
og aukinni áherslu á teymisvinnu. Þá
verði lögð meiri áhersla á gæði og vísinda-
starf.
„Þetta er allt eitthvað sem læknar
brenna fyrir og vilja sjálfir. Viðkvæmi
þátturinn snýst um samninga og lúta að
kaupum á heilbrigðisþjónustu. Ég hef
engar áhyggjur af því að við náum ekki
til lands í því með einhverju móti. Ég held
að læknar geti verið alveg rólegir yfir mér
í embætti,“ svarar Svandís og brosir yfir
staðhæfingu blaðamanns um óróleika og
ótta innan stéttarinnar yfir að nú eigi öllu
að breyta.
Óljóst hvað ríkið kaupi af læknum
Rekstrarformið virðist ansi heit kartafla,
staðhæfir blaðamaður og hún svarar:
„Já, en það er að mínu mati ekki grund-
vallaratriði í umræðunni. Mér finnst ekki
að við eigum að dvelja of lengi við þann
part. Auðvitað er ég þeirrar skoðunar að
sterkt opinbert heilbrigðiskerfi sé gríðar-
lega mikilvægt. Einnig að það sé samfellt,
fjármagnað og jafnræðis gætt og að gjald-
taka sé í algjöru lágmarki,“ segir hún. „En
aðalatriði er að við vitum hvaða heilbrigð-
isþjónustu við viljum kaupa af viðkom-
andi aðila. Það sé gagnsætt og skýrt og í
samræmi við þarfir almennings og að þar
gildi sömu reglur um árangur og annars
staðar.“
En er það þá ekki nægilega skýrt núna
að mati ráðherrans? „Nei, alls ekki,“ segir
Svandís. „Við erum að fá athugasemdir frá
Ríkisendurskoðun, McKinsey og fleiri að-
ilum. Ríkisendurskoðun orðar það meira
að segja þannig að það þurfi að skýra
verulega kaup ríkisins á heilbrigðisþjón-
ustu, að það sé ekki nógu afgerandi hvað
ríkið vilji kaupa. Ég tel að það þurfi að
liggja fyrir hvaða þjónustu ríkið þurfi að
bæta inn í það kerfi sem fyrir er og sam-
kvæmt hvaða reglum.“
Spurð um Klíníkina í þessu sambandi
segir Svandís málið endurspegla þetta
en einnig að álitamál sé um þörfina fyrir
þjónustu hennar. „Því spyr ég: Erum við
að raða eftir nægilega gagnsæjum hætti á
biðlista hér heima? Er það þannig að þeir
Svandís ætlar að
breyta heildarmyndinni
Heilbrigðisráðherra hefur stýrt í eitt ár. Hún segir mikilvægt að hafa skýra
sýn svo dagsverkið fari ekki aðeins í að slökkva elda sem blossi upp í
fjölmiðlum landsins
„Því spyr ég: Erum við að raða eftir nægilega gagnsæjum hætti á
biðlista hér heima? Er það þannig að þeir sem eru í mestri þörf,
eru sárkvaldir og eru á verkjalyfjum mánuðum saman, njóti þjón-
ustunnar eins hratt og mögulegt er? Ég er ekki enn sannfærð um
að þetta sé allt saman í lagi.“
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir