Hugur og hönd - 2019, Qupperneq 11

2019 HUGUR OG HÖND 11
með lausri svuntu og samsvarar stærð hans sextán
ára stúlku, með um 60 sentímetra streng í mitti.
Nýja hempu fékk hún með skjöldum móður sinnar
og hempupörum. Þegar Skálholtsstaður hrundi yfir
biskupshjónin reyndu þau að bjarga því fémætasta
undan rústunum og fluttu með sér yfir að Innrihólmi.
Þar á meðal hefur verið brúðarskartið og allt sem því
fylgdi. Varla hefur Hannes biskup flutt það með sér
aftur í Skálholt þegar hann fór þangað rúmu ári eftir
lát konu sinnar.
Búningurinn var því áfram hjá foreldrum Þór-
unnar að Innrihólmi og var gjarnan sýndur gestum
sem þangað komu. Svo var til dæmis þegar menn úr
leiðangri J.T. Stanleys komu þangað sumarið 1789.12
Ólafur Stephensen tók þeim ákaflega vel og bað meðal
annars dóttur sína að bera fram og sýna þeim dýran
íslenskan búning. Hann færði hana í sumt af honum
en sagði leiðangursmönnum jafnframt að búninginn
gæti hún ekki borið fyrr en á brúðkaupsdegi sínum.
Þarna var Ragnheiður 15 ára gömul og sýndi líklega
gestunum og mátaði búninginn sem hafði verið saum-
aður á Þórunni systur hennar níu árum fyrr. Árið
1804 þegar Ragnheiður giftist var kvenfatatískan
mjög breytt enda 24 ár liðin frá brúðkaupi Þórunnar.
Ólíklegt er að boðlegt hafi þótt að höfðingjadóttirin
Ragnheiður gifti sig í eldgömlum brúðarbúningi
systur sinnar, þótt flottur væri, enda hann líklega of
lítill á hana.
Ólafur og Sigríður fluttu til Viðeyjar 1793 en
Magnús sonur þeirra bjó áfram á Innrihólmi. Varla
hafa gömlu hjónin tekið brúðarskart Þórunnar og
hempu með sér út í Viðey. En hvar sem fötin hafa
verið, í Viðey, hjá Magnúsi eða hjá Ragnheiði systur
hans á Leirá þá hafa þau væntanlega verið í hálf-
gerðu reiðileysi þegar Hooker heimsótti allt þetta
fólk árið 1809. Það fór ákaflega vel á með Hooker og
fjölskyldunni, ekki síst Magnúsi. Magnús mælti mjög
gegn því að konur klæddust faldbúningum en Hooker
hafði hins vegar mikinn áhuga á hinum sérkenni-
lega íslenska fatnaði sem á þessum tíma var mjög
að breytast og jafnvel hverfa. Það hefur því sjálfsagt
verið tiltölulega auðvelt fyrir Hooker að semja um
kaupin á flíkum sem voru nærri þrjátíu ára gömul.
Koffrið
Í bók sinni lýsti Hooker koffrinu ásamt lýsingu sinni
á búningnum, djásni miklu sem aðeins brúðir báru. Í
gömlu aðfangaskrá V&A safnsins sem Elsa skoðaði
var koffursins ekki getið og fylgdi ekki búningnum,
hvorki þá né síðar - fyrr en nú! Í grein sem einn
safnvörður V&A skrifaði nýlega kemur fram að árið
1869 seldi dr. Hooker safninu búninginn og hemp-
una og allt sem þeim fylgdi, nema koffrið, fyrir 105
pund.13 Þremur árum síðar, eða 1872, gaf dr. Hooker
hins vegar safninu koffrið. Af einhverri ástæðu var
það ekki sameinað búningnum og hefur lengst af
verið geymt með öðrum silfurmunum safnsins en
K o f f r i ð s e m n ý l e ga u p p göt va ð i s t a ð v æ r i h l u t i a f í s l e n s k a b ú n i n g n u m á V & A .
( B i r t m e ð l e y f i V i k t o r í u & A l b e r t s s a f n s í L u n d ú n u m . )
Fa n ga m a rk S i g r í ð a r M a g n ú s d ó t t u r á m i ð h l e k k k o f f u r s i n s .
( B i r t m e ð l e y f i V i k t o r í u & A l b e r t s a f n s í L u n d ú n u m . )