Hugur og hönd - 2019, Blaðsíða 33

til beggja hliða og mynda sveig.
Sóleyjarnar eru bæði útsprungnar
og óútsprungnar. Stilkar og lauf-
blöð liggja neðst og teygja sig upp
á milli sveiganna. Munstrið er
saumað í samfelluna með silki-
garni í gulum og gylltum litum.
Aðferðin er flatsaumur, mislöng
spor og fræhnútar.4 Leggir og
blöð eru saumuð með flatsaum,
sóleyjarnar eru saumaðar með
mislöngum sporum og fræhnútar
eru notaðir til að sýna fræflana í
blómunum.
Útsauminn í samfelluna gerði
Elín Andrésdóttir (1881-1964).
Elín fæddist í Galtarholti í Mýrar-
sýslu en bjó og starfaði lengst af í
Reykjavík. Hún var í Kvennaskól-
anum í Ytri-Ey í Húnavatnssýslu
og lærði að sauma á saumastofu
Halldóru Ólafsdóttur í Reykjavík.
Elín fór til náms til Kaupmanna-
hafnar í Dansk Kunstflids-
foreningsskole þar sem
hún lærði handavinnu og
í Dansk Husflidsforen-
ingsskole í Kaupmanna-
höfn þar sem hún
var í kennaranámi.5
Elín var handa-
vinnukennari við
barnaskólann í Reykjavík og í
Miðbæjarskólanum í Reykjavík.6
Sólveig Eiríksdóttir (1892-1972)
kom einnig að gerð skautbúnings
Alexandrínu og saumaði ásamt
Elínu í samfelluna.7 Um Sólveigu
var skrifað í Hug og hönd 2016.
Til þess að finna réttu útsaums-
gerðina fyrir munstrið á samfellu
Alexandrínu drottningar saum-
aði Elín Andrésdóttir prufu sem
varðveitt er á Þjóðminjasafni
Íslands (mynd 2).8 Í prufuna, sem
er hluti af brennisóleyjarmunstri
samfellunnar, eru saumuð þrjú
laufblöð með þremur mismunandi
útsaumsaðferðum en blómin sjálf
eru ósaumuð. Í lýsingu um prufuna
segir að eitt laufblaðið sé saumað
með flatsaum þar sem notað er
snúrusilki, annað sé saumað með
flatsaum og notað flokksilki
og það þriðja sé saumað með
listsaum með flokksilki.9
Fyrir útsauminn í sam-
felluna var útsaums-
gerðin listsaumur
valinn.10
Teikning af
munstri sem
talið er
að hafi
verið
notað fyrir samfelluna er vað-
veitt á Þjóðminjasafni Íslands
(mynd 3).11 Munstrið er teiknað
á brúnleita teiknipappírsörk og
er blýantsteikning af brennisól-
eyjarmunstri. Við samanburð á
útsaumsmunstrinu á samfellunni
og teikningunni sést að útsaumur-
inn hefur fleiri atriði en teikningin.
Á samfellunni eru saumuð sjö lítil
laufblöð á stilkana vinstra megin
og á háu stilkana hægra megin eru
saumuð fimm lítil laufblöð og tveir
blómhnappar en ekkert af þessu
er á teikningunni. Munsturörkin
sem ekki ber merki þess að hafa
verið notuð til þess
M y n d 1 a : S a m f e l l a n .
M u n u r ú r s a f n e i g n Na t i o n a l m u s e e t í K a u p m a n n a h ö f n .
M y n d 2 : Ú t s a u m s p r u f a n . M u n u r ú r s a f n -
e i g n Þ j ó ð m i n j a s a f n s Í s l a n d s . Ú t s a u m s -
s ý n i s h o r n , “ 19 21, 1975 173 .