Fóstra - 01.10.1931, Síða 29

Fóstra. 1. hefti. I. ár.
27
gott er. Það er þetta vandaverk, sem siðgæðisuppeldinu er ætl-
að að vinna. Meðan barnið er ungt, hefir heimilið einkum þenn-
an vanda, síðar kemur svo skólinn því til hjálpar. En ábyrgðin
hvilir á öllum þeim, sem umgangast barnið. Það er staðreynd,
sem margir eru sorglega gleymnir á.
Nú er þess að geta, að mörgum þykir starfsemi barnaskól-
ans hjer í Reykjavík þannig háttað, að eigi verði árangur sem
erfiði. Er oft þangað vitnað, þegar sterk orð þarf að nota og
langt að jafna. Það er að vísu vinur, sá sem til vamms segir,
en þó munu flest þau ámæli, er skólinn hefir hlotið, hafa
orðið stofnuninni til tjóns eins. Og er það ekki fyrir það, að
þau kunni ekki að vera sönn, heldur fyrst og fremst vegna
þess í hvaða anda og af hve litlum skilningi þau eru mælt.
Það sem hefir valdið þvi, að skólanum hefir eigi áunnist
um siðgæðisuppeldið svo sem skyldi, er einkum þetta:
1. Kenslufyrirkomulagið. Skólinn hefir fremur verið lær-
dóms- en uppeldis-stofnun. Oftar spurt um hvað lært er, en
hvernig er lifað. Hugsað meira um höfuðið en hjartað. Og svo
hafa prófin verið eins og vöndur, sem vofað hefir yfir höfðum
kennara og nemenda, á svipaðan hátt og vöndur sá, er ógnar
hverjum togaraskipstjóra, er illa fiskar.
2. Of lítil samvinna milli foreldra og kennara.
3. Hin miklu skólabákn. Húsin eru helmingi stærri en þau
ættu að vera og börnin, sem þar dvelja, helmingi fleiri en nú-
tímauppeldisvisindi telja heppilegt, að þvi sleptu, að tví- eða
jafnvel þrí-sett er í báða skólana.
ö. Ógætilegt og óbilgjarnt umtal um skólann, sem hefir vak-
ið virðingarleysi fyrir stofnuninni og komið niður á starfinu.
5. íslensk einþykkni og of litil rækt við almennar fjelags-
dygðir. Dreifbýli um margar aldir á máske einhverja sök á því,
að vjer erum eftirbátar frændþjóða vorra um þetta.
Með góðum vilja og samstarfi má takast að uppræta þá ágalla,
sem hjer hefir verið vikið að.
Það er athyglisvert, að hver einasti Reykvíkingur, sem elst
hjer upp, dvelur á bernskuskeiði í barnaskóla Reykjavikur.
Skólinn er því einmitt svo tilvalinn staður — næst heimilinu
— til þess að þroska þær dygðir, sem hverjum góðum þjóð-
fjelagsborgara eru til prýði og farsældar. Og sje þörf á um-