Tímarit Öryrkjabandalags Íslands - 01.10.2007, Blaðsíða 24

24 I ÖBÍáfram
Þörf er á eflingu endurhæfingar- og meðferðarrúræða fyrir langveika, að mati lækningarforstjóra Reykjalundar:
„Svo fólk geti lifað
sómasamlegu lífi“
„Margirsem hingað koma glíma við andlega erfiðleika tengda sínum líkamlega sjúkdómi, enda verðurþetta
tvennt ekki sundur skilið, “ segir Hjördís Jónsdóttir lækningaforstjóri.
Efling bráðaþjónustu hefur á síðustu árum ver-
ið áherslumál í heiibrigðisþjónustunni. Nú er
hins vegar þörf á að fólk beini einnig kröftum
að uppbyggingu endurhæfingar og meðferðar-
úrræðum fyrir langveika. Þetta er mat Hjördís-
ar Jónsdóttur lækningaforstjóra á Reykjalundi.
„Samtök fatlaðra eru orðin sterkt afl í samfél-
aginu og fólk innan vébanda þeirra gerir ríka
kröfur um góða þjónustu, svo það geti tekið
virkan þátt í samfélaginu. Æ fleiri lifa við lang-
vinna sjúkdóma og við því þarf að bregðast
af hálfu heilbrigðiskerfisins, svo fólk geti lifað
sómasamlegu lífi.“
Um 1.100 manns sækja á ári hverju meðferð á
Reykjalundi og 2.500 koma á göngudeild, það er
í forskoðun, eftirfylgd eða fil að sækja ráð hjá því
fagfólki sem hjá stofnunni starfar. Starfsemin skipt-
ist upp í níu meðferðarsvið, það er gigtar-, hjarta-,
hæfingar-, lungna-, tauga-, verkja-, geð- og offitu-
og næringarsvið. Níunda sviðið er atvinnuleg end-
urhæfing,
Offitumeðferð viðurkennd
í dag er mikil eftirspurn eftir meðferðarúrræðum
á næringarsviði. Margir glíma við of mikia líkams-
þyngd og ná ekki viðunandi árangri svo í óefni
stefnir.
„Þetta er fólk sem ekki hafði verið sinnt sem
skyldi af hálfu heilbrigðiskerfisins. Með þjónustu-
samningi okkar við heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytið árið 2005 var þörfin fyrir offitumeðferð
viðurkennd en áður höfðum við um nokkurra ára
skeið verið að byggja upp meðferðarúrræði fyr-
ir þennan sjúklingahóp að eigin frumkvæði," segir
Hjördís. í þessu efni segir hún náið og gott sam-
starf við Landspítalann. Margir þeir sem þang-
að fara í svonefndar hjáveituaðgerðir vegna offitu
koma áðurtil sérfræðinga á Reykjalundi sem kanna
andlegt og líkamlegt ástand og hvort viðkomandi
geti í kjölfar aðgerðar náð þeim tökum á matarræði
sínu sem nauðsynlegt er og breytt sínum lífsstíl. Að
starfi þessu koma sérfræðingar á fjölmörgum svið-
um, enda er á Reykjalundi rík áhersla lögð á þver-
faglegt starf fagfólks í ólíkum greinum.
Atferlismeðferð og áhugahvöt
En hver er forsenda þess að meðferð takist eða
skili að minnsta kosti árangri? Er það samvinna,
opinn hugur sjúklings eða útsjónarsemi starfsfólks;
að sjá lausnir sem hæfa hverjum og einum?
„Árangur er háður öllum þessum þáttum og
reyndar mörgum fleiri," segir Hjördís. „Að skjól-
stæðingur vilji sjálfur ná bata skiptir miklu máli.
Starfið hér gengur mikið út á að kenna skjólstæð-
ingum breytt atferli. Við beitum til dæmis hugrænni
atferlismeðferð, það er aðferð sem kennir fólki að
breyta hugsunum sínum. Einnig er lögð rík áhersla
Úr ársskýrslu Reykjalundar:
Skoða takmarkanir og tækifæri
Höfuðmarkmið atvinnulegrar endurhæfingar á Reykjalundi er að hjálpa fólki út á vinnumarkaðinn eft-
ir veikindi og slys. Oft þarf að beina fólki í nám svo það hafi forsendur til að fá vinnu við hæfi. í
byrjun er því mikilvægt að kanna áhuga, getu, menntun og starfsreynslu, ásamt því að skoða færni-
skerðinguna, þ.e. skoða takmarkanir og tækifæri. Andleg og líkamleg færni er metin og endurhæfing
skipulögð og meðferð veitt ef á þarf að halda. Unnið er einstaklingsbundið og í hópum. Mikil áhersla
er á fræðslu og kennslu ásamt því að bæta líkamsvitund og vinnustellingar. Vinnulag er kannað, einn-
ig áhugamál og reynt að auka vinnuþol ásamt styrk og úthaldi með fræðslu, æfingum og vinnupróf-
un.
... Skjólstæðingurinn er aðstoðaður við að setja sér raunhæf markmið miðað við færni og getu.
Stefnt er að vinnu við hæfi á almennum vinnumarkaði. Gott samstarf við atvinnulífið og mennta- og
fræðslustofnanir er því mikilvæg undirstaða.
... Mikil þróunarvinna er stöðugt í gangi á þessu meðferðarsviði, sem byggist á hugmyndafræði
sem var grunnurinn að stofnun Reykjalundar á sínum tíma, það er að aðstoða fólk að fá vinnu við
hæfi og „styðja sjúkatil sjálfsbjargar."