Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.03.2020, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22.3. 2020
H
inar daglegu dauðatölur fjöl-
miðla um afrek kórónuveir-
unnar eru auðvitað fréttir en
samt vandmeðfarnar. Það er
erfitt að komast frá þessu án
þess að klippa á fréttaþráðinn.
En takturinn minnir óþægilega á nýjar tölur á kosn-
inganótt eða fréttir íþróttamanna í kappleikjum.
Ítalía í angist
En sumt er óneitanlega grípandi eins og fréttin um
að tvöhundruð fleiri manneskjur skyldu hafa látist á
Ítalíu vegna veirunnar sem barst frá Kína heldur en
þá höfðu látist þar. Það voru ekki hlutfallstölur mið-
aðar við íbúafjölda, heldur jafnvígar tölur þótt Kína
slái í að vera næstum 20 sinnum fjölmennari þjóð en
sú ítalska og þar fór fárið af stað fyrir alllöngu.
Ekki eru öll kurl komin til grafar um það hvers
vegna svona tókst til á Ítalíu, en ætla má að þjóð-
félagslegt uppgjör sé fram undan þar, þegar tími
gefst til þess. En þó er ekki útilokað að málið drukkni
þá í pólitísku uppnámi og sakbendingum sem engu
munu skila. Og ekki batnar þá hlutur aðstandenda
þeirra sem dóu, þar sem litlum vörnum varð við kom-
ið vegna stjórnlausrar útbreiðslu pestarinnar.
Ergilegar tölur
En svo haldið sé áfram að agnúast út í talnabirtingar
þá má spyrja hvort bréfritari sé einn um það að botna
ekkert í „kosningatölum“ suðaustan við Litlu kaffi-
stofuna. Þar var fyrir löngu síðan komið fyrir tveimur
bílhræjum illa löskuðum eftir umferðarslys. Og á
risaspjaldi með þeim eru svo birtar nýjar tölur um
það hvernig dauðaslysin standi í þessari grein. Viður-
kenna má að þetta hafi verið þörf áminning og hug-
vitsamleg myndbirting á óþægilegum veruleika þeg-
ar þetta var fyrst sett upp, en sem eilífðarspjald sem
telur látna í umferðinni, eins og skiltið á Laugardals-
velli mörkin, er það löngu búið að gera sitt gagn.
Bréfritara er ógleymanlegt þegar hann einu sinni
sem oftar var á leið austur fyrir fjall og heyrði í út-
varpi ónotalega frétt um að dauðaslys hefði orðið.
Þegar hann var á leið til baka voru komnir menn á
vettvang austur fyrir Kaffistofuna til að hækka
dauðatöluna um eina! Ekki virtist nokkur maður
lækka hraðann upp brekkuna vegna þessa.
Það hlýtur að vera einhver sem stjórnar þessu og
þá er spurningin hvort ekki megi nefna við hann að
rétt sé að hætta þessum kappakstri með dauðaslysa-
fréttirnar.
En tölur eru vissulega áhrifamikill texti og þeir
sem hafa atvinnu af áróðri geta ekki án þeirra verið.
Enda vitum við öll hvað verður um þann sem týnir
tölunni.
Og við landar höfum vissulega gert það gott á svo
óteljandi sviðum, sem umheimurinn á auðveldara
með að viðurkenna og meta ef hann hefur vit á því að
hafa nægilega hliðsjón af mannfjölda hér og þar þeg-
ar hann meltir þau mál.
Enn kemur Kína við sögu
En það gengur þó ekki alltaf hjálparlaust.
Ærlegur og sannorður maður var í hinni íslensku
sendinefnd sem fylgdi þáverandi forseta vorum til
Kína í opinbera heimsókn og sagði bréfritara frá. Það
var hápunktur virðulegrar heimsóknar þegar sveigt
var skyndilega af einni aðalgötu Pekingborgar í
gegnum skrautvirki og þegar í gegn var ekið birtist
nýr heimur. Komið var úr borgarþyrpingunni miðri
og skyndilega opnaðist unaðsreitur eins og í fallegri
íslenskri sveit, með tjörnum, hólmum og fegurstu
lundum. Var ekið hægt og virðulega eftir sveigðum
stígum uns komið var að fögru og draumkenndu húsi
þar sem Zemin forseti Kína sjálfur beið jafningja
síns.
Viðbót velkomin
Þar inni hófst notalegt og jákvætt samtal. Þar kom að
forseti fjölmennasta ríkis veraldar spurði og elskuleg
ung stúlka þýddi: Hversu fjölmenn er hin virðulega
íslenska þjóð?
„Hún telur því sem næst 300.000 þúsund,“ svaraði
forseti.
Túlkurinn þýddi og Zemin forseti hélt augljóslega
að eitthvað hefði farið á milli mála og endurtók bæði
við forsetann og túlkinn á kínversku sömu spurningu.
Túlkurinn varð sjáanlega órólegur en túlkaði þó
hvert orð.
Forseti vor lét sér hvergi bregða og svaraði eins og
í fyrra skiptið. Eftir örstutt hik glaðnaði yfir forseta
Kína og hann nefndi elskulegur við gest sinn: „Af
hverju bauðstu ekki allri þjóðinni með þér, sem
fylgdarliði í þessa heimsókn?“ Og annar snillingur,
sem aðeins er til í einu eintaki hér og ekkert svipað að
gæðum finnst heldur á fjölmennari slóðum, hefur í
söng gert betur en aðrir gert grein fyrir því sem hann
hefur ekki tölu á. Og þar er hann eins og stundum
endranær að tala í leiðinni fyrir hönd annarra og
mega aðdáendur hans vísast taka til sín að eigin vali.
Eitt af því sem Megas nefnir í sínum fræga söng er
„Ég hef ekki tölu... á öllum þeim hugsjónum sem ég
hef hampað og svikið um dagana.“
Ekkert sérstak bendir til að þarna eigi söngva-
skáldið sérstaklega við Fjögurrablaða Smára eða
aðrar plöntur náttúrunnar, svo áfram verða menn að
geta í eyðurnar.
Annar sem gat í eyður
Og einn listamaðurinn til gerði einmitt það með öðr-
um hætti en flestir í gegnum sitt sérstæða lífshlaup.
Bréfritari var ekki gamall þegar hann heyrði eða
las í fyrsta sinni um Karl Kjerúlf Einarsson, án þess
að vita þá að sá væri söguhetjan.
Árið 1956 hóf Menningarsjóður að gefa út í nýjum
bókaflokki undir heitinu Nóbelshöfundar. Og fyrsta
bókin í þeim flokki var Smásögur eftir Halldór Kiljan
Laxness, en svo vel vildi til að einmitt hann hafði
fengið verðlaun Nóbels árið á undan.
Þetta var ekki óaðgengileg bók fyrir ungan les-
Kórónulausir
hertogar, Megas
og önnur skáld
’
Troðfullt hús var á fyrsta degi sýn-
ingarinnar því að Dunganon listmál-
ari hafði auglýst að frítt væri inn í skál-
ann á opnunardaginn, sem var óvenju-
legt. Það stóð allt eins og stafur á bók, en
á hinn bóginn kom á daginn að það kost-
aði krónu út úr skálanum.
Reykjavíkurbréf20.03.20