Fréttablaðið - 02.10.2020, Qupperneq 10

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is
Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is

Við vitum
núna að
lokun landa-
mæranna
hefur ekki
skilað þeim
árangri sem
lagt var upp
með.
Hörður
Ægisson
hordur@frettabladid.is
LÆGSTA VERÐIÐ Í
ÖLLUM LANDSHLUTUM
OG ÓDÝRASTA ELDS-
NEYTI LANDSINS Á
DALVEGI, REYKJAVÍKUR-
VEGI OG Á MÝRARVEGI,
AKUREYRI
SKILYRÐISLAUST
Orkan – Ódýrt fyrir alla
Fjölgun starfa
Ágúst Ólafur Ágústsson, þing-
maður Samfó, hefur viðrað
áhyggjur sínar á Facebook
vegna þess að nær ekkert
merki væri um það í nýju
fjárlagafrumvarpi sem kynnt
var í gær að til stæði að fjölga
störfum. Þetta er ekki rétt hjá
þingmanninum því víða er að
sjá í frumvarpinu hugmyndir
um fjölgun ríkisstofnana.
Það er sannarlega atvinnu-
skapandi og veitir ekki af að
fjölga þeim umtalsvert frá því
sem nú er – þær eru ekki nema
rúmlega 160 þegar síðast var
talið.
Ási káti
Síðasta dag septembermán-
aðar tilkynnti ferðakostnaðar-
nefnd að hún hefði ákveðið
akstursgjald til starfsmanna
ríkisins sem ferðast á eigin bíl
í vinnunni. Fyrir fyrstu 10.000
kílómetrana eru nú greiddar
114 krónur á hvern kílómetra.
Að næsta tugþúsundi eru
greiddar 102 krónur á hvern
kílómetra og fyrir það sem
er umfram það er greidd 91
króna á kílómetrann. Þetta er
nokkur breyting til hækkunar
frá því sem í gildi var en þar
voru greiddar 111 krónur, 100
krónur og 89 krónur. Þeir sem
aka mikið eða jafnvel svaka-
mikið fá því f leiri krónur fyrir
aksturinn. Þetta er mikið rétt-
lætismál fyrir þá sem eru úti að
aka í vinnunni sinni.
Störf Votlendissjóðsins byggja á vinnu sérfræð-inga Háskóla Íslands, Landbúnaðarháskólans, Landgræðslunnar og annarra sem rannsakað
hafa kolefnisbúskap og losun koldíoxíðs frá fram-
ræstu votlendi í fjölda ára. Rannsóknir sýna að fram-
ræst votlendi ber ábyrgð á um 60 prósentum losunar
CO2 á Íslandi. Inni í því hlutfalli er ekki tekið tillit til
alþjóðlegs flugs yfir Íslandi en allar aðrar samgöngur
og iðnaður eru innifalin. Rannsóknir sérfræðinga
Landgræðslunnar og háskólasamfélagsins gefa til
kynna að losun koldíoxíðs úr framræstu votlendi
sé að meðaltali um 19,5 tonn á hektara hér á landi.
Þær tölur eru í samræmi við hliðstæðar rannsóknir á
hinum Norðurlöndunum.
Framræst votlendi er mýri sem hefur verið
þurrkuð upp með skurðum. Skurðakerfi landsins
vegna framræsts votlendis er yfir þrjátíu þúsund
kílómetrum að lengd en meira en helmingur lands í
kringum þá er ekki nýttur í dag. Votlendissjóðurinn
var stofnaður fyrst og fremst til að endurheimta
þetta ónotaða land. Aðgerðin er viðurkennd aðgerð
í baráttunni við loftslagsbreytingarnar af milliríkja-
nefnd Sameinuðu þjóðanna um loftslagsmál (IPCC).
Auk þess er endurheimt votlendis virk leið til að
styrkja líffræðilega fjölbreytni svo sem gróður og
fuglalíf. Þá benda rannsóknir Hafs og vatns, áður
Veiðimálastofnunar, á að endurheimt votlendis geti
í mörgum tilfellum bætt vatnsgæði í ám og vötnum
og dregið úr f lóðahættu í aftakaúrkomu. Votlendis-
sjóður endurheimti votlendi á 72 hekturum árið 2020
sem er stöðvun útblásturs sem nemur 1.440 tonnum
sem er sambærilegt því að taka 720 bíla úr umferð í
ár. Mikilvægt er að halda því til haga að Votlendis-
sjóðurinn er sjálfseignarstofnun sem er fjármögnuð
af einstaklingum, fyrirtækjum og sveitarfélögum
með ríka samfélagsábyrgð.
Votlendissjóður leitar að fleiri áhugasömum land-
eigendum til samstarfs um endurheimt og það er
mikið fagnaðarefni hversu meðvitaðir og velviljaðir
landeigendur um allt land eru til þess að vinna að
endurheimt votlendis með sjóðnum.
Endurheimt votlendis
Þórunn Inga
Ingjaldsdóttir
stjórnarmaður
Votlendissjóðs
Ingunn
Agnes Kro
stjórnarmaður
Votlendissjóðs
Kórónaveirufaraldurinn hefur valdið efna-hagslegum hamförum. Afleiðingarnar birtast okkur í fjárlagafrumvarpi ríkis-stjórnarinnar. Tekjur ríkissjóðs, vegna minni umsvifa í hagkerfinu, dragast stór-kostlega saman á meðan útgjöldin vaxa,
einkum til að standa undir kostnaði við aukið atvinnu-
leysi. Niðurstaðan er að samanlagður fjárlagahalli
næstu tveggja ára verður um 600 milljarðar. Minnkandi
umfang sóttvarna, bæði hér innanlands og við landa-
mærin, mun ráða miklu um hversu vel tekst til í við-
spyrnunni. Þeir hinir sömu og töluðu fyrir því að skella
landinu í lás í ágúst, stefna sem hefur beðið skipbrot og
orsakað enn meira atvinnuleysi, þrýsta hins vegar nú á
hertar aðgerðir – sem er jafnan þeirra eina svar við veiru
sem er ekkert á förum. Vonandi mun sóttvarnalæknir
bera gæfu til að horfa ekki á málið með sömu rörsýn að
leiðarljósi.
Fáir hafa leyft sér að setja fram efasemdir um þær
sóttvarnaaðgerðir sem gripið hefur verið til. Það er
vonandi að breytast, enda hljóta flestir að vera gagn-
rýnir á ráðstafanir sem grundvallast á neyðarrétti á
sama tíma og ógnin er betur þekkt og talsvert minni en
óttast var í upphafi. Hallmundur Albertsson lögmaður
bendir þannig á það í grein í Fréttablaðinu í gær að þeim
einstaklingum sem greinast með COVID-19 á Íslandi er
gert að sæta einangrun mun lengur en þekkist á hinum
Norðurlöndunum. Af hverju er það? Er ávinningur
þeirra aðgerða réttlætanlegur með hliðsjón af þeim
kostnaði og frelsisskerðingu sem af þeim hlýst? Þetta
eru eðlilegar og nauðsynlegar spurningar sem þríeykið,
valdamesta fólk landsins, þarf að svara. Ákvarðanir
um að skikka tugir þúsunda í stofufangelsi eiga að vera
reistar á rökstuðningi og gögnum.
Við vitum núna að lokun landamæranna hefur ekki
skilað þeim árangri sem lagt var upp með. Það ætti ekki
að koma neinum á óvart. Sóttvarnalæknir Svíþjóðar
hefur sagt að slíkar aðgerðir – þar í landi hafa ferða-
menn aldrei þurft að fara í sóttkví – skipti engu máli
í stóra samhenginu og að sagan hafi sýnt að þær virki
aldrei til lengri tíma. Í stað þess að fylgja sömu stefnu og
nágrannaríki okkar kusum við að fara aðra og harka-
legri leið með ómældum kostnaði. Rúmlega mánuði
síðar er nýgengi smits hérlendis samt með því hæsta
sem þekkist í Evrópu. Í Þýskalandi, sem ekki hefur séð
ástæðu til að fara að ráðum Skimunarmeistarans og loka
landinu, er nýgengi smits til dæmis aðeins fjórðungur-
inn af því sem það er hér.
Það kann að hafa verið pólitískt snjallt á sínum tíma –
og auðveldasta leiðin með því að koma sér undan ábyrgð
– af ríkisstjórninni að útvista erfiðum ákvörðunum til
embættismanna. Sjö mánuðum síðar er það ekki lengur í
boði. Okkur sem samfélagi stafar fyrst hætta af því þegar
meginþorri almennings, svo ekki sé talað um fjölmiðla-
menn, tekur því orðið sem sjálfsögðum hlut að gengið
sé freklega á athafnafrelsi og borgaraleg réttindi fólks í
nafni almannaöryggis. Stjórnmálamenn geta ekki verið
stikkfrí af slíkum ákvörðunum og leyft því að viðgang-
ast að þær grundvallist einungis á óljósum heimildum í
lögum um sóttvarnir. Þeir eiga núna að taka boltann.
Skipbrot
2 . O K T Ó B E R 2 0 2 0 F Ö S T U D A G U R10 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN