Samtökin '78 - 40 ára afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2020, Side 49

ÞJOÐ VERÐUR AFTUR TIL
49
„Við komumst að því að það er
ekki til nein sögn á íslensku sem
er sambœrileg við penetrate á
ensku. Bara enain. Nema innlima
sem er náttúruíega fáránlegt orð
í bessu samhengi.“
Asta Kristín Benediktsdóttir
sakað klaustur á íslandi og velt upp ýmsum áleitnum
spurningum um það mannlíf sem þar blómstraði. „Þarna
opnar Steinunn á það að í klaustrunum hafi hugsanlega
verið fólk sem ekkí passaði inn í binary hugmyndina um
karl og konu. Þarna hafði það hugsanlega aðra leið,“
segir Lana og heldur áfram:
„Spurningin er: Ætli hinsegin konur og karlar hafi nýtt
sér það og gengið í nunnuklaustur eða munkaklaustur?
Hvort tveggja var til á Islandi. Svo hin spurningin:
Er hugsanlegt að rómantísk sambönd, eða jafnvel
kynferðisleg sambönd fólks af sama kyni, hafi tíðkast
innan klaustranna? Og getur líka verið að fólk sem hafði
lítinn sem engan áhuga á kynferðislegum samböndum
hafi líka sótt í klaustrin? Þetta voru stórar vinnustöðvar
sem voru lausar undan þessari stofnun sem rak allt í
þjóðfélaginu; hjónabandinu. En svo koma siðaskiptin á
Islandi og klaustrin hverfa.
í þessari vörðu er líka vitnað í það sem heita skriftaboð.
Það voru ekki beint lög heldur frekar strangur leiðarvísir
frá kirkjunni um hvernig þú mátt haga þér. Skriftaboð
Þorláks biskups frá lokum 12. aldar var leiðarvísir um
hvernig þú mátt bæta fyrir ef þú fremur einhverja synd.
Samkvæmt þessum skriftaboðum þá var talin alvarleg
synd ef að karlmaður saurgaðist af höndum annars
karlmanns. Eða ef konur „eigast við þangað til þeim leysir
girnd“. Eg elska þessa setningu."
Lana endurtekur setninguna hægt með sinni einstöku
og auðþekkjanlegu útvarpsrödd: „Konur. Eigast við. Þar
til þeim leysir girnd.“
„Þessir limir fá allt of mikla athygli“
Það er mál til komið að reyna að grafa upp eitthvað
krassandi slúður. Ef ekki um löngu liðna atburði þá
kannski um eitthvað sem kom upp í verkefninu. Eg spyr
þær hvort að eitthvað hafi farið inn í leiðsögnina sem þær
hafi verið óöruggar með eða ekki vissar um hvernig
yrði tekið.
„Það var spurning um orðalagið. „Að ríða í rass“?“
segir Lana og beinir orðum sínum til Ástu. „Já, „að ríða
í rass“. Það var svolítið áhugavert. Við vorum að tala um
ergi á miðöldum, sem snerist um að það var gerður skýr
greinarmunur á því, þegar karlmenn voru að stunda
kynlíf, hvort um væri að ræða þann sem reið einhverjum
í rass eða þann sem var riðið í rass. Þann aktífa eða
þann passífa, top eða bottom. Við þurftum að skrifa
fágaðan texta,“ segir Ásta Kristín grallaraleg, „og við
komumst að því að það er ekki til nein sögn á íslensku
sem er sambærileg við penetrate á ensku. Bara engin.
Nema innlima sem er náttúrulega fáránlegt orð í þessu
samhengi."
„Það er samt alveg flott orð þegar maður hugsar um
það, en æi, ég veit það ekki, þessir limir fá allt of mikla
athygli. Hafðu það sem fyrirsögn: Þessir limir fá allt of
mikla athygli," segir Lana alvörugefin á svip.
„Þetta kostaði mikla umræðu því að við þurftum
að vanda málfarið en vildum heldur ekki fara eins og
köttur í kringum heitan graut, víð ætluðum bara að segja
hlutina beint út. Þannig að við enduðum á að skrifa „ríða
í rass“ í textann. Við fengum hikandi athugasemdir frá
yfirlesurum um hvort þetta væri við hæfi. En ég meina...“
segir Ásta Kristín og leyfir setningunni að fjara út. Við
vitum svo sem alveg hvað hún er að segja. „Svo bara
endaði þetta þarna inni. Við höfum ekkert annað fágaðra
orðalag. Þetta er bara athöfnin og þannig er það bara.“
„Allt er merkilegt. líka uið“
Þegar ég spyr þær hver upplifunin sé af því að hafa farið
í gegnum þessa vinnu sem greinilega er þeim míkílvæg,
segir Agnes: „Mér finnst geggjað að fá þetta tækifæri.
Ég var náttúrulega nýbúin með BA í sagnfræði þegar
mér var boðið að vera með. Það er mjög áhugavert fyrir
sagnfræðinema að fá að krukka í þessari sýningu og
skemmtilegt að taka grasrótarsagnfræði en samt upp á
hátt plan.“