Fréttablaðið - 26.11.2020, Qupperneq 20

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is
Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is

Upphrópanir
og svívirð-
ingar þykja
alltof oft
virka betur,
samanber
dónana á
netinu.

Tilkynn-
ingum um
heimilisof-
beldi hefur
fjölgað um
þrettán
prósent það
sem af er ári
miðað við
sama tímabil
í fyrra.
Fólk sem hellir úr skálum reiði sinnar gerir engum greiða – síst sjálfu sér. Það hefur misst alla stjórn á sér og glatar um leið stórum hluta af virðingu sinni, sem er ekki gott. Þess vegna er skrýtið að þessir sömu
einstaklingar, sem ættu að vera skömmustulegir
vegna stjórnleysis síns, skuli leika sama misráðna
leikinn hvað eftir annað. Þeir æpa í ofstopa en eru
um leið ansi ánægðir með sjálfa sig og virðast jafnvel
dást að eigin orðheppni.
Hvað gefur einstaklingum rétt til að kalla aðra
manneskju „aula“ – „aumkunarverða kellingu“ –
„kvensnift“ – „fyrirlitlega manneskju“. Allt eru þetta
orð sem féllu nýlega á athugasemdakerfi fjölmiðils.
Þar var verið að beina spjótum að þingmanni Sjálf­
stæðisflokksins, Sigríði Á. Andersen, sem hefur gagn­
rýnt sóttvarnaaðgerðir vegna COVID harðlega. Hún
er sannarlega ekki ein um þá skoðun að þar sé alltof
hart gengið fram, en ekki þora allir að setja þær skoð­
anir jafn skilmerkilega fram og hún. Margir kjósa svo
einfaldlega að þegja, enda er það þægilegast.
Í aðgerðum sem hafa áhrif á lífsafkomu fólks,
skaða andlega heilsu of margra og valda ýmiss konar
tjóni er mikilvægt að einhverjir standi lýðræðisvakt­
ina, spyrji spurninga og gagnrýni. Það er illa komið
þegar fólk þorir ekki lengur að segja skoðun sína og
spyrja spurninga af ótta við ofsafengin viðbrögð.
Og ofsafengin eru þau svo sannarlega – eins og Sig­
ríður Á. Andersen hefur fengið að reyna, en ekki er
langt síðan hún var í athugasemdakerfi beðin um að
drepa sig. Ekki verður séð að Sigríður kippi sér upp
við þann viðbjóð sem reglulega er hellt yfir hana af
ofstopafólki á netinu. Hún virðist hafa óvenjulega
sterk bein og það er vel. Ekki veitir af!
Það á að takast á um sóttvarnaaðgerðir vegna
COVID en ekki tölta á eftir þríeykinu með hlýðni­
svipinn blýfastan á andlitinu. Það verður að spyrja
krefjandi spurninga um það af hverju þessi og hin
tilskipunin þyki svo nauðsynleg. Fjöldi fólks, þar
á meðal ungmenni, þjáist vegna þeirra hafta sem
sett hafa verið á. Einstaklingar horfa fram á gjald­
þrot, sumir þegar orðnir gjaldþrota, og atvinnuleysi
eykst. Mannréttindi fólks hafa síðan verið verulega
skert. Vegna alls þessa er bráðnauðsynlegt að spyrja
spurninga og gagnrýna. Um leið er gott að hafa í
huga að þegar COVID­aðgerðir verða gerðar upp um
allan heim, þá er langlíklegast að niðurstaðan verði
sú að farið hafi verið offari.
Fólk þarf svo sannarlega ekki að vera sammála
í hinum ýmsu málum. Það er hollt að rökræða.
Nútíminn er hins vegar merkilega lítið gefinn fyrir
rökræður. Upphrópanir og svívirðingar þykja alltof
oft virka betur, samanber dónana á netinu. Þeir sjá
það örugglega ekki sjálfir, en skítkastið sem þeir
grípa til sýnir glöggt að mikil vansæld býr innra með
þeim. Þeir vilja gera sig gildandi í umræðunni en
kunna enga aðra aðferð en að svívirða þann sem þeir
eru ósammála. Um leið eru þeir að dæma sjálfa sig
sem ómerkinga. Aumt er þeirra hlutskipti!
Ómerkingar
Helgi John
Mikil tímamót verða nú um
næstu helgi. Á sama tíma og
þjóðin verður í spennufalli að
loknum Svörtum fössara, einnig
þekktur sem föstudagurinn
langi, þá munu Helgi Björns og
Reiðmenn kóvitanna, halda sína
síðustu tónleika í sjónvarpinu.
Helgi, sem hefur verið eins og
fjórði Bítillinn í þríeykinu,
hefur svo sannarlega náð að
hressa þjóðina við á djammlaus-
um laugardagskvöldum þessa
síðustu mánuði. En hafa skal í
huga, að Elton John, svar Breta
við Helga Björns, tilkynnti árið
1977 að hann væri hættur að
koma fram á tónleikum. Allir
vita hvernig það fór.
Hámarkshraðinn
Til stendur að stíga löngu tíma-
bært skref við orkuskipti í f lug-
samgöngum. Vilja þingmenn
að umhverfisvænni orkugjafar
leysi blýbættra steinolíu af
hólmi. Ef ekki er hægt að treysta
á vetni í þeim efnum þá verður
skoðað hvort ekki megi nota
batterí. Stærsta vandamálið við
það verður þó ekki hvort vélin
verði batteríslaus á leiðinni
í Hvassahraun, eða hvar í
ósköpunum sem f lugvöllur
framtíðarinnar á höfuðborgar-
svæðinu verður, eða ekki.
Vandinn verður að halda vélinni
á lofti þegar aðeins má ferðast
á 30 kílómetra hámarkshraða í
þéttbýli nái hugmyndir um það
fram að ganga á þingi.
Aðalfundur
knattspyrnudeildar Fylkis
Fimmtudaginn 10. desember 2020 kl. 20:00 er boðað til
aðalfundar knattspyrnudeildar Fylkis í samkomusal Fylkishallar
Dagskrá:
Hefðbundin aðalfundastörf samkvæmt lögum félagsins
Önnur mál.
Upplýsingar um fjöldatakmarkanir vegna fundarins verða settar
á heimasíðu félagsins þegar þær liggja fyrir.
Stjórn knattspyrnudeildar Fylkis.
Nú stendur yfir alþjóðlegt sextán daga átak gegn kynbundnu ofbeldi. Gærdagurinn markaði upphaf átaksins sem ætlað er að hvetja til
umræðu og vitundarvakningar um að samfélagið allt
standi saman gegn slíku ofbeldi og knýi á um afnám
þess. Þetta árið beinist átakið að áhrifum heimsfarald­
urs COVID­19 á kynbundið ofbeldi.
Vitað er að þær aðgerðir sem gripið hefur verið til
víða um heim í þeim tilgangi að ná tökum á faraldr­
inum valda félagslegri einangrun. Tilkynningum um
heimilisofbeldi hefur fjölgað um þrettán prósent það
sem af er ári miðað við sama tímabil í fyrra. Mest er
fjölgunin vegna brota af hálfu maka eða fyrrverandi
maka. Barnaverndartilkynningum hefur fjölgað um
rúmlega fjórtán prósent á sama tímabili og hlutfalls­
lega hefur mest fjölgað í tilkynningum um líkamlegt
ofbeldi gegn börnum. Þetta er hryggileg mynd sem við
okkur blasir.
Þess vegna er mikilvægt sem aldrei fyrr að leggja sér­
staka áherslu á forvarnir og viðbrögð við ofbeldi. Við
félags­ og barnamálaráðherra settum á fót aðgerða­
teymi sem hefur skilað tillögum sem mörgum hefur
þegar verið hleypt af stokkunum. Má í þessu samhengi
nefna opnun nýs Kvennaathvarfs fyrir konur á Akur­
eyri, opnun rafrænnar gáttar 112 og vitundarvakningu
lögreglunnar til barna um ofbeldi. Þá hefur skilvirkni
verið aukin í málaflokknum með auknum rafrænum
samskiptum innan kerfisins. Þannig berast upplýs­
ingar hratt og örugglega milli stofnana sem koma að
ofbeldisbrotum og samhæfa betur aðgerðir gegn þeim.
Á yfirstandandi þingi hef ég mælt fyrir lagabreyt­
ingum sem málefninu tengjast um umsáturseinelti og
kynferðislega friðhelgi sem styrkja vernd brotaþola
gegn margs konar ofbeldi.
Mikil framför hefur orðið í meðferð mála er varða
kynferðislegt ofbeldi á síðustu árum. Verkefninu er þó
hvergi nærri lokið, áfram þarf að vinna að úrbótum
hjá lögreglu og ákæruvaldi og passa að gætt sé að
réttindum brotaþola á öllum stigum málsins í réttar­
vörslukerfinu. Ég mun ekki skorast undan ábyrgð í
þeim verkefnum.
Ábyrgð og aðgerðir
Áslaug Arna
Sigurbjörns-
dóttir
dómsmála-
ráðherra
2 6 . N Ó V E M B E R 2 0 2 0 F I M M T U D A G U R18 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN