Ægir - 2019, Blaðsíða 9

9
rannsóknir á sjó en útboð á nýju haf­
rannsóknaskipi er á næsta leiti. Við
horfum því bjartsýn fram á veginn og
vonum að nýr heimur muni opnast okk­
ur með stórbættri aðstöðu til rannsókna
á næstu misserum.“
Súrnun hafsins er alvarleg ógnun
Hafrannsóknastofnunin hin eldri starf­
aði um hálfrar aldar skeið við margvís­
legar rannsóknir og veiðiráðgjöf til
stjórnvalda. Sigurður segir að þessir
þættir verði áfram meginverkefni Hafró
en stöðugt bætist við ný verkefni. „Já, ég
get nefnt tvennt í þessu sambandi. Kort­
lagning á hafsbotninum og efstu jarðlög­
um innan efnahagslögsögu Íslands er
gríðarlega stórt og umfangsmikið verk
en það hófst formlega fyrir tveimur ár­
um. Efnahagslögsagan er sem kunnugt
er sjö sinnum stærri en Ísland og við
höfum enn sem komið er aðeins kortlagt
um fjórðung þessa flæmis.
Hitt stóra verkefnið okkar, sem er til­
tölulega nýtt af nálinni, eru rannsóknir
sem lúta að þeim gríðarlegu breytingum
sem hafa orðið á skömmum tíma í lífríki
vatns og sjávar af völdum hnattrænnar
hlýnunar. Þessar breytingar hafa og
munu hafa mikil áhrif á vistkerfi hafsins
svo og í ám og vötnum landsins. Við Ís­
lendingar eigum langa sögu rannsókna á
sýrustigi hafsins og eigum auðvelt með
samanburð en áhrif þess á t.d. skeldýr
og þörunga þarf að rannsaka miklu bet­
ur. Við vitum að súrnun sjávar er hrað­
ari í norðurhöfum vegna meiri uppleys­
anleika í svalari sjó. Áhrifin eru m.a. þau
að sumir fiskar, t.d. blessuð loðnan, eru
að færast æ norðar. Og það er ekki bara
alvarlegt út frá aflabrestinum sem slík­
um heldur höfum við meiri áhyggjur af
afleiðingum þessarar þróunar á þorsk­
stofninn enda loðnan hans aðalfæða.
Þarna þarf að stórauka rannsóknir til að
reyna að sjá fyrir breytingar á komandi
árum og jafnframt gera okkur í stakk
búin sem fiskveiðiþjóð að bregðast við
breytingunum og aðlaga samfélagið
þeim.“
Engin hætta á verkefnaskorti
Við spyrjum Sigurð um stöðu hafrann­
sókna Íslands í samanburði við önnur
lönd. „Við erum sannarlega framarlega á
sumum sviðum hafrannsókna og erum
einnig framarlega hvað varðar sjálf­
bærni veiðanna og nýtingu á stofnum.
Hins vegar þurfum við að spýta í lófana
til að átta okkur betur á því hvaða áhrif
þessar hnattrænu breytingar í hafinu
kunna að hafa á efnahag okkar Íslend­
inga. Þar þurfum við enn að auka sam­
starf við erlendar rannsóknastofnanir
og erum að hefja nokkur slík verkefni á
næstunni. Og hér á heimaslóð eru verk­
efnin víða, t.d. rannsóknir á burðarþoli
fjarða vegna laxeldis, áhættumat og
vöktun laxveiðiáa svo dæmi séu tekin.
Það er engin hætta á verkefnaskorti hér
á Hafrannsóknastofnun.“
Hafrannsóknir
■ Nýtt hús Hafró við Fornubúðir í Hafnarfirði mun gjörbreyta aðstöðu til rannsókna. Hafrannsóknaskipin munu liggja þar
við bryggjuna.