Ægir - 2019, Blaðsíða 39

39
og síldin er búin að dreifa sér út um allt,“
segir Guðlaugur Óli sem segir því líkast
að þegar komi fram á haustið haldi síld­
artorfurnar austur eftir og út úr lögsög­
unni. „Og þá fer stóri þorskurinn á eftir
og kemur ekki aftur fyrr en komið er
fram yfir áramót,“ bætir hann við og
hvetur Hafrannsóknastofnun til að
leggja meiri áherslu á þann þátt rann­
sókna sem hægt væri að stunda með því
að rannsóknarmenn stofnunarinnar fari
með fiskiskipunum út á miðin. „Með
þessu væri þá nóg að mínu mati að vera
með eitt hafrannsóknaskip en stofnunin
væri líka meira í tengslum við það sem
er að gerast á hverjum tíma á miðunum.“
Ástand lífríkisins mjög gott
Guðlaugur Óli býr að langri reynslu í sjó­
mennskunni og er þeirrar skoðunar að
margt sé jákvætt að sjá í lífríkinu.
„Ég hef róið hér fyrir norðan land síð­
an ég var 6­7 ára gamall og miðað við
langa reynslu þá finnst mér ástandið í
sjónum fyrir norðan landið mjög gott um
þessar mundir. Ég minnist þess í gamla
daga þegar ég var á færum á sumrin
með pabba að við vorum að elta fugla­
gerið sem gjarnan sveimaði yfir þar sem
fiskurinn var í smáloðnu og öðru æti.
Þetta breyttist eftir að sumarveiðar hóf­
ust á loðnunni og miklu minna sem gekk
af loðnu upp á landgrunnið. En ef tekið
er mið af viðgangi fuglastofnanna, t.d.
lundans, þá er sá stofn margfalt stærri í
Grímsey en var fyrir um 30 árum eða
svo. Og það á við um fleiri sjófuglateg­
undir. Þó að sumarið í sumar hafi verið
votviðrasamt, kalt og leiðinlegt þá sáum
við mikið af kríum með tvo unga sem
komust á legg. Það er fjöldi ára síðan ég
hef séð svo góða viðkomu hjá kríunni en
þetta er afar áhugaverður fugl. Krían er
harður uppaldandi og við sáum oft dæmi
um það að kríurnar komu með ungana
úr Grímsey alveg norður að Kolbeinsey
þegar við vorum þar að fiska. Komu með
ungana fljúgandi að morgni og fóru svo
til baka aftur á kvöldin. Þetta eru ótrú­
legir fuglar því þessi vegalengd er hátt í
150 mílur og það er langt flug fyrir þessi
litlu ungagrey. En þetta flug á kríunni
og góð viðkoma er enn ein vísbendingin
sem mér finnst sýnileg í náttúrunni um
að nóg er af æti og lífríkið gott,“ segir
Guðlaugur Óli.
Aldrei séð annað eins af hnúfubak
Og í þessu sambandi hvarflar hugurinn
til hvalanna sem aldrei láta hafsvæði
með miklu æti framhjá sér fara.
„Þegar við vorum á grálúðunni í sum­
ar í Eyjafjarðarálnum og norður undir
Kolbeinsey þá sá ég meira magn af
hnúfubak en ég hef áður séð á sjó. Þeir
skiptu hundruðum, ef ekki þúsundum.
Sem dæmi þá hafði ég ekki séð nema tvo
hvali stærri en hrefnur þegar ég var 25
ára gamall og búinn að vera í mörg ár á
sjó. Og hvorugur þeirra var hnúfubakur.
En núna sér maður mörg hundruð á
hverju einasta sumri. Sem bendir einmitt
líka til þess að ekki sé ætisskortur í efstu
lögum sjávarins heldur þvert á móti.
Hvalurinn leitar þar ætis, nákvæmlega
eins og lundinn gerir. Þess vegna held
ég að það sé ekki ætisskortur sem er að
hafa áhrif á lundann fyrir sunnan held­
ur eitthvað annað sem veldur því að
hann er að færa sig norðar. Ef ætisskort­
ur væri fyrir sunnan landið þá kæmi
makríllinn heldur ekki á suðursvæðið,“
segir Guðlaugur Óli.
Miklar áhyggjur eru í sjávarútvegin­
um af ástandi loðnustofnsins, ekki að­
eins veiðanna vegna heildur líka vegna
þess að hún er lykilfæða þorsksins. „Ég
held að það sé deginum ljósara að það er
og hefur verið minna af loðnu hér fyrir
norðan land en undanfarin ár. En hún er
líka að sama skapi miklu dreifðari en áð­
ur var. Göngumunstur loðnunnar er
breytt en hennar verður vart mjög
víða,“ segir hann.
■ Hafborg EA 152 kom ný til landsins frá Danmörku snemma árs 2018.
Myndir: Þorgeir Baldursson
■ Skipstjórinn að hífa.
Veiðar