Morgunblaðið - 01.07.2020, Blaðsíða 15

MINNINGAR 15
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ 2020
✝ BenediktBjörgvinsson
fæddist í Reykjavík
7. júní 1942. Hann
lést úr krabbameini
á heimili sínu í
Reykjavík 18. júní
2020.
Benedikt fæddist
á Reynimel 56 í
Reykjavík, elstur
þriggja bræðra.
Hann ólst þar upp
til 13 ára aldurs er fjölskyldan
flutti inn í Skeiðarvog 121 þar
sem hún bjó upp frá því.
Benedikt hóf nám í prentiðn á
sextánda aldursári í Prentsmiðj-
unni Odda þar sem hann starf-
aði sem prentari allan sinn
starfsaldur. Björgvin faðir hans
var einn stofnenda og eigenda
prentsmiðjunnar og sat Bene-
dikt um árabil í stjórn fyrir-
tækisins.
Í æsku var hann mörg sumur
í sveit á Urriðaá á Mýrum þar
þau hana af miklu kappi. Ferð-
uðust oft á hestum um landið á
sumrin og héldu hesta á húsi í
Faxabólinu í Víðidalnum í meira
en hálfa öld.
Börn Benedikts og Ernu eru
þau Guðný, f. 1964, maki Guðni
Ingimarsson, Guðmundur Rún-
ar, f. 1968, maki Ásta Ásgeirs-
dóttir, Björgvin, f. 1970, maki
Þórdís Einarsdóttir. Barnabörn-
in eru sex talsins: Ingimar
Guðnason, Ívar Guðnason,
Helga Rún Guðmundsdóttir,
Erna Lóa Guðmundsdóttir,
Guðný Petra Guðmundsdóttir
og Benedikt Björgvinsson.
Foreldrar Benedikts voru
hjónin Björgvin Benediktsson
prentari, f. 1917, d. 1984 og
Guðný S. Sigurðardóttir hár-
greiðslukona, f. 1921, d. 2003.
Tengdaforeldrar hans voru þau
Þórunn Waage Guðjónsdóttir, f.
1918, d. 2002 og Gísli Kristján
Guðmundsson, f. 1915, d. 1971.
Bræður Benedikts eru Sig-
urður, f. 1945, maki Jenný Jó-
hannsdóttir, og Björgvin Rúnar,
f. 1948, maki Kristjana I. Jacob-
sen.
Útförin fer fram frá Fríkirkj-
unni í Reykjavík í dag, 1. júlí
2020, klukkan 13.
sem hann kynntist
hestamennskunni
sem fylgdi honum
ævina á enda. Í
gegnum hestana
kynntist hann eft-
irlifandi eiginkonu
sinni, Ernu Gísla-
dóttur, og bjuggu
þau allan sinn bú-
skap í Reykjavík.
Fyrsta áratuginn á
Meistaravöllum en
fluttu í Dalselið árið 1976 þar
sem þau bjuggu til ársins 2000
þegar þau fluttu búferlum í Mos-
arima 41.
Árið 1989 eignuðust þau bú-
staðinn Stekk í Skarði, Skeiða-
og Gnúpverjahreppi, og árið
2003 keyptu þau hlut í jörðinni
Skarði 2. Þar eystra vörðu þau
mörgum stundum við skógrækt
og hestamennsku ásamt stór-
fjölskyldum bræðranna.
Hestamennskan var líf og
yndi þeirra hjóna og stunduðu
Það er erfitt að kveðja fyrir
fullt og allt þá sem maður elsk-
ar og hafa verið hluti af lífi
manns alla tíð. Erfitt að standa
frammi fyrir því að hluti af
manni sjálfum er horfinn, komið
skarð sem verður ekki fyllt.
Veikindi pabba bar brátt að,
hann reyndar fann að ekki var
allt eins og það átti að vera sl.
sumar en niðurstaðan kom ekki
fyrr en í febrúar, ólæknandi ill-
vígur sjúkdómur. Pabbi var ekki
maður margra orða og þegar
hann sagði mér frá þessu sagði
hann: „Ég hef átt gott líf.“ Og
þannig var hans afstaða til lífs-
ins, ánægður með það sem lífið
gaf og naut þess í botn með sín-
um hætti.
Pabbi var mikill náttúruunn-
andi frá blautu barnsbeini, var í
sveit til fjölda ára, hélt dúfur og
kindur í Reykjavík og svo síðar
hesta. Hann kenndi okkur
krökkunum snemma að meta
hið smáa í umhverfinu, ilmandi
gróðurinn, skoppandi læki og
nýfætt ungviði. Hann elskaði að
umgangast skepnur og hans
helsti draumur lengi vel var að
verða bóndi. Ásamt ólæknandi
hestabakteríu hafði hann áhuga
á fuglum, lagði sig eftir að
þekkja þá í sjón, læra hljóð
þeirra og vakti áhuga okkar
krakkanna á þeim.
Mamma og pabbi voru mjög
samtaka hjón, báru virðingu
hvort fyrir öðru og studdu hvort
annað í gegnum súrt og sætt.
Þau voru virk í menningarlífi,
áttu marga vini sem þau héldu
góðum tengslum við, bæði í
kringum hestana og svo í
tengslum við sveitina sem var
þeim svo kær. Á vorin fluttu
þau búferlum í Stekk, sumarbú-
staðinn sinn, þegar hestunum
var sleppt og komu svo með
kartöflunum í bæinn á haustin.
Hestamennskan var lífsstíll
sem hann lagði margt í sölurnar
fyrir. Áhuginn var einlægur og
frábært að upplifa með honum
allar pælingarnar um kynbætur
og kosti gæðinga.
Pabbi vildi hafa snyrtilegt í
kringum sig, alltaf að dytta að
einhverju, vildi hafa hlutina í
lagi og allt í röð og reglu. Hann
var fyrsti plokkarinn sem ég
kynntist, alltaf að tína upp rusl
á förnum vegi.
Pabbi gladdist þegar barna-
börnin fóru loks að fæðast, var
natinn við þau, vildi gjarnan fá
þau með í hesthúsið, kenndi
þeim réttu handtökin og um-
gengni við reiðtygin og skepn-
urnar. Alltaf var til eitthvað gott
í gogginn, s.s. kalt kók eða ís.
Eitt af því sem ég dáðist að í
fari pabba var að hann gat talað
við alla og átti auðvelt með að
kynnast fólki. Hann var vel lið-
inn, var málkunnugur mörgum
og ég fann að það var talið
manni til tekna að vera dóttir
Benna og Ernu.
Okkar er missirinn mikill.
Pabbi sem stóð með okkur eins
og klettur í gegnum súrt og
sætt, hvatti okkur áfram og
þoldi enga linkind. Hann sýndi
það í sínum veikindum að það
hefst ekkert upp úr því að
kvarta og kveina. Daginn áður
en hann dó spurði ég hann
hvernig hann hefði það og fékk
svarið: „Mér líður ekki illa en
heldur ekki vel.“
Síðasta ósk hans til mín var
sú að ég varðveitti fyrir hann
giftingarhringinn hans, það ætla
ég að gera eins vel og ég get.
Guðný.
Elsku afi Benni.
Við stelpurnar minnumst þín
með svo mikilli hlýju í hjartanu.
Við minnumst þín þegar við er-
um í hesthúsinu, í kringum hest-
ana og þegar vindurinn leikur
um trén í Stekk.
Við eigum svo margar góðar
minningar um afa. Þegar hann
gaf okkur kakó og kex í hest-
húsinu, leyfði okkur að hoppa í
heyinu, hjálpaði okkur að kemba
hestunum, dreifa spónum og
moka stíurnar. Í Stekk var
ávallt líf og fjör. Þar var farið á
hestbak, tré gróðursett, fugla-
hreiður skoðuð, greinar kurlað-
ar til að búa til stíga og síðan
auðvitað byggður kofi úti í
skógi. Afi hjálpaði okkur líka að
gera allskonar lundi í skóginum
með gömlum girðingum sem
voru virkin okkar í leik. Afi var
alltaf svo hress og að grínast í
okkur frændsystkinunum. Við
munum eftir honum þar sem
hann var alltaf að slá grasið eða
stússast eitthvað í garðinum,
setja niður kartöflur og gulræt-
ur, bjóða okkur appelsín og
eplasíder, setja upp A-hýsið í
útilegunum og síðan auðvitað
taka eftirmiðdagslúrinn frammi
í stofu undir hádegisfréttunum á
Rás 1.
Fyrsta minnig mín um afa
Benna var þegar hann leyfði
mér að standa á tánum sínum,
gekk með mig fram og til baka
og fór með vísuna:
Stígur hún við stokkinn,
stuttan á hún sokkinn,
ljósan ber hún lokkinn
litli telpuhnokkinn.
(Jónas Hallgrímsson)
Það var aðalsportið þá. Ég
man líka eftir því þegar ég var
lítil og afi rétti mér kleinuhring,
ég tók hann auðvitað og beit í
hann en þá var þetta bara dó-
takleinuhringur og ég var sko
ekki sátt við afa þá. (Helga
Rún).
Ég man eftir því þegar afi fór
með mér upp að lækjarupp-
sprettunni í Skarði að sækja
vatn, af því það varð vatnslaust í
Stekk. En þegar við komum aft-
ur inn og helltum vatninu í
hvítan vaskinn sá ég að vatnið
var rautt á litinn. Fyrst vildi ég
ekkert með rauða vatnið hafa,
en eftir að afi útskýrði fyrir mér
að rauða vatnið væri ekkert
verra en það glæra, þá fannst
mér ekkert betra en að geta
þvegið mér um hendurnar í
rauða vatninu. (Erna Lóa).
Ég man þegar afi kenndi okk-
ur Ernu Lóu og Benedikt að
tálga. Hann kenndi okkur
hvernig við áttum að halda á
hnífunum en ég fékk stundum
skrámur og þá fékk ég oft plást-
ur hjá afa Benna. Ég man líka
eftir því þegar afi kom alltaf inn
til okkar á aðfangadag og
hneykslaðist í gríni á því hvað
jólatréð okkar væri stórt og
mikið. (Guðný Petrea).
Ein setning frá afa er okkur
mjög minnisstæð. Hún kom upp
þegar við vorum að tala um lífið
og tilveruna á afmælisdegi afa í
Stekk þessa síðustu daga. Þá
sagði afi: „Er það ekki það sem
lífið snýst um? Að hlæja og
gráta til skiptis?“
Við söknum þín mjög mikið.
Helga Rún, Erna Lóa
og Guðný Petrea
Guðmundsdætur.
Margt kemur upp í hugann
þegar bróðir og kær vinur er
kvaddur eftir farsæla samgöngu
í 75 ár. Denni bróðir var ákaf-
lega þolinmóður við okkur
bræður sína og hélt hlífiskildi
yfir okkur, alltaf þolinmóður en
oft var þó stutt í smá stríðni
sem engum gerði mein. Fyrstu
árin bjuggum við á Reynimel 56
þar sem við litum fyrst dagsins
ljós en árið 1955 fluttum við inn
í Skeiðarvog 121.
Denni var mikill dýravinur og
hafði næmt auga fyrir dýrum
sem nýttist honum vel í hesta-
mennskunni en hesta átti hann
frá fermingaraldri. Fyrsta hest-
inn fékk hann í fermingargjöf
frá fjölskyldunni á Urriðaá í
Mýrasýslu, hann Sleipni. En á
Urriðaá var hann mörg sumur í
sveit. Denni var á sextánda ári
þegar hann hóf nám í prentiðn
hjá pabba í Odda en faðir okkar
var einn af stofnendum prent-
smiðjunnar árið 1942. Denni
vann allan sinn starfsaldur í
Odda, hann vann ekki annars
staðar fyrir utan að við bárum
út Morgunblaðið tvo vetur í
Vogahverfinu.
Það var mikil gæfa fyrir okk-
ur í Skarði þegar þau hjón
byggðu sér bústaðinn Stekk
sem er í Skarðslandi. Hestunum
fjölgaði og þar komu ræktunar-
hæfileikar þeirra hjóna vel fram
og eignuðust þau margan gæð-
inginn.
Nú söknum við vinar í stað.
Hún var ljúfsár kveðjustundin
kvöldið áður en hann kvaddi
þessa tilveru. Það var samt
glettnisglampi í augunum. Nú
þegar hann er kominn í aðra til-
veru þá þeysir hann um sléttuna
miklu á Sleipni sínum.
Elsku Erna og fjölskylda, við
í Skarði sendum ykkur samúð-
arkveðjur. Hvíli Denni í friði.
Sigurður (Siggi) og Jenný
Benedikt föðurbróðir minn og
Erna kona hans hafa verið sam-
ofin tilveru okkar bræðra og
fjölskyldna alla okkar tíð. Mikill
og einlægur vinskapur foreldra
okkar og þeirra varð til þess að
þau eru bæði sjálfsagður og
órjúfanlegur hluti af tilverunni.
Það sárt og óraunverulegt að
sjá á eftir Benna og í annað sinn
á einu ári sem sorglegt fráfall á
sér stað í fjölskyldunni af völd-
um krabbameins, þar sem Jó-
hann elsti bróðir okkar lést fyrir
tæpu ári.
Benni og Erna hafa alla tíð
verið sérstaklega samrýnd hjón
og varla vísað til annars nema
bæði væru nefnd. Minningarnar
af farsælli og góðri ævi þeirra
og samvistunum við þau eru
óendanlega margar: Urriðaá,
Faxabólið, Dalselið, Stekkur og
Skarð. Hestarnir, Prentsmiðjan
Oddi, Brauðfótur og allar
ógleymanlegu stundirnar sem
eftir lifa.
Benni var einstaklega góður
og traustur maður. Skemmtileg-
ur og trúr sínu fólki sem hann
reyndist vel í hvívetna. Leiftr-
andi áhuginn á hestamennsk-
unni dofnaði aldrei og þetta lífs-
ins áhugamál var stundað þar til
undir hið síðasta.
Alltaf var tilhlökkunarefni að
hitta þau Benna og Ernu þegar
þau komu austur í Skarð. Þar
dvöldu þau löngum stundum eft-
ir að þau eignuðust bústaðinn
sinn Stekk fyrir liðlega 30 árum.
Rúmum áratug síðar keyptu
þau hlut í Skarði 2 og enn fjölg-
aði góðu stundunum í kringum
hestana og skógræktina.
Það er með söknuði og
óblandinni virðingu sem við
bræður kveðjum þennan góða
frænda og vin sem hafði svo
ríkuleg áhrif á okkar lífshlaup í
gegnum vinskap og frændsemi
sem aldrei bar skugga á.
Minningin lifir um einstakan
sómamann sem skilur eftir sig
hafsjó góðra minninga og ómet-
anlegra samverustunda.
Björgvin Guðni Sigurðsson.
Það er hásumartíð og náttúr-
an skartar sínu fegursta. Jörð
ilmar af grængresi og birki.
Loftið ómar af fuglasöng sem
aldrei fyrr. Ungar skríða úr
hreiðrum og taka galvaskir til
vængjanna. Hestar spretta úr
spori á grænum grundum og
folöld bregða á leik í einskærum
fögnuði yfir lífinu.
En lífið gefur og lífið tekur
því þannig er nú lífsins klukka.
Og mitt í sumardýrðinni er
elsku vinur okkar Benni kall-
aður burt.
Benni fór ungur í sveit vestur
að Urriðaá á Mýrum. Þar
kynntist hann fornum búskap-
arháttum. Slegið með hesta-
sláttuvél, heyið bundið upp á
hesta. Benni fékk það hlutverk
að reiða heybandslestina.
Launin voru ljósaskjóttur foli
sem hann tók með sér til
Reykjavíkur. Þar með var lagð-
ur grunnur að hestamennsku
sem fylgdi honum alla ævi.
Þó að hestar ættu hug hans
allan fékk maðurinn augastað á
ungri hestadömu. Hann manaði
sig upp í að bjóða henni í bíó.
Hún þáði boðið og örlög voru
ráðin.
Benni og Erna. Það er erfitt
að nefna annað þeirra án þess
að nefna hitt í sömu andránni
svo náin voru þau og samrýmd.
Allt þeirra viðmót hvors til ann-
ars litaðist ævinlega af einstakri
umhyggju, trausti, virðingu og
ástúð.
Það var í árdaga um miðnæt-
urbil á hestamóti á Faxaborg að
Hestamannafélagið Brauðfótur
fæddist. Fjögur pör bundust
vináttu- og tryggðaböndum sem
hafa haldið allar götur síðan.
Það sem sameinaði í upphafi var
ást okkar á íslenska hestinum.
Samveran þróaðist og vatt upp
á sig. Hestaferðir, útilegur, ætt-
armót með öllum okkar afkom-
endum, ferðalög innan lands og
utan, leikhús- og menningar-
ferðir og Brauðfótarfundir
haldnir reglulega, skrifaðar
fundargerðir og færðar til bók-
ar. Alltaf var gítarinn með í för
og söngbókin okkar „Brauðfótur
bestur“ tekin fram og sungið
fram á rauðamorgun því nóttin
var ævinlega ung og ekki hægt
að hætta. Vináttan svo einstök,
einlæg og sönn. Vinátta sem
varir í áratugi án þess að nokk-
urn tíma beri skugga á. Þar sem
sönn gleði og kærleikur ræður
ríkjum án nokkurra skilyrða er
verðmæt gjöf og ekki sjálfgefin
Við sjáum Brauðfót í útreið-
artúr. Það eru sólstöður. Við
ríðum út í nóttina og sjáum sól-
ina dansa við sjóndeildarhring.
Fuglarnir hljóðna, það ríkir al-
gjör kyrrð. Við æjum í fallegu
rjóðri, tökum hvert utan um
annað og syngjum lagið okkar
„Vem kan segla forutan
vind“.
Sólin er að brjótast upp á
roðagullinn austurhimininn.
Dalalæða læðist inn og flýtur
eins og mjólk yfir dalinn.
Stemningin er stórkostleg.
Við stígum í hnakkinn. Það er
komið að kveðjustund – hér
skilja leiðir.
Benni tekur forystuna. Hann
situr teinréttur í hnakknum og
ef grannt er skoðað má sjá
glitta í tóbakshorn í vinstri
vasnum og nettan silfurpela í
þeim hægri. Hann ríður á fal-
legu, hágengu tölti. Við horfum
á eftir vininum okkar góða uns
hann hverfur inn í dalalæðuna.
Eftir sitjum við hljóð og
söknum.
Fyrir hönd Hestamanna-
félagsins Brauðfótar,
Sigríður Johnsen og
Gunnar B. Gunnarsson.
Í dag kveðjum við og minn-
umst Benedikts Björgvinssonar
sem kvaddi þennan heim eftir
erfið veikindi hinn 18. júní síð-
astliðinn. Við Benedikt áttum
langa samleið í störfum okkar
hjá Prentsmiðjunni Odda, sem
feður okkar stofnuðu ásamt
fleirum árið 1943. Það samstarf
var langt og farsælt, bæði í dag-
legum rekstri starfseminnar og
með setu í stjórn fyrirtækisins,
sem við tókum við eftir fráfall
stofnendanna tveggja, sem lét-
ust báðir með fárra ára millibili
á níunda áratugnum.
Benedikt starfaði í prentsal
með föður sínum, sem stjórnaði
prentdeildinni, en seinni árin
stjórnaði Benedikt framleiðslu
tölvupappírs og eyðublaða fyrir
tölvur, sem Oddi var frum-
kvöðull að, en lengi vel var sú
framleiðsla mjög mikilvægur
þáttur í heildarrekstrinum.
Benedikt var mikill náttúru-
unnandi og undi sér greinilega
vel í sumarbústað þeirra hjóna
en hestamennska var snar þátt-
ur í lífi þeirra. Útreiðar stund-
aðar bæði vetur og sumar við
góðar aðstæður bæði hér á höf-
uðborgarsvæðinu og í sveitinni.
Okkar leiðir lágu ekki oft saman
á því sviði þótt báðir stunduðum
við hestamennsku enda var
hann mun reyndari á því sviði.
Okkar samstarf var fyrst og
fremst fólgið í daglegum rekstri
fyrirtækisins þar sem hann
sinnti sínu starfi af stakri sam-
viskusemi og ósérhlífni. Álagið
var oft mikið, vinnudagar langir
og útsjónarsemi þurfti til að
koma öllu farsællega heim og
saman. Allt var það gert af yf-
irvegun þrátt fyrir mikið álag
og árekstrar fáir þótt mikið
gengi stundum á.
Með þessum orðum kveðjum
við fjölskyldan góðan vin og
traustan samstarfsmann um leið
og við sendum aðstandendum
okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Þorgeir Baldursson.
Um og upp úr 1950 var svæð-
ið umhverfis Hálogalandshæð-
ina í Reykjavík að breytast úr
sveitabyggð í borgarsamfélag.
Austan við túnið á Hálogalandi
varð til gatan Skeiðarvogur.
Þangað fluttu foreldrar mínir
haustið 1956 og eignuðumst við
systkinin fljótt marga félaga í
götunni. Á meðal þeirra sem ég
kynntist var Benedikt Björg-
vinsson sem við kölluðum alltaf
Denna. Þá var hann 15 ára og
ég 13.
Með leyfi Lárusar Lárusson-
ar, bónda og húsasmiðs á Há-
logalandi, fengum við Denni að
byggja skúr, 3x4 metra, vorið
1957, rétt norðan bæjarhúsanna,
úr úrgangstimbri af ýmsu tagi.
Um haustið vorum við nærri
búnir að selja hann sem vinnu-
skúr en þá datt okkur í hug að
eignast kindur. Lárus var enn
með fé þar og tók hugmyndinni
vel enda velviljaður okkur. Slát-
urtíð var lokið og hann var ekki
aflögufær enda að koma upp
fjárbúi á Ósi við Hafravatn.
Ekki sakaði að dóttursonur Lár-
usar, Lárus yngri, var skóla-
bróðir Denna, líka fínn strákur.
Með aðstoð föður míns fengum
við keyptar tvær kollóttar,
hvítar lambgimbrar hjá Jóni Ár-
sæli Jónssyni, bónda og bifvéla-
virkja á Fossvogsbletti 10, í
byrjun nóvember, og skírðum
þær Brúsku og Gullbrá. Við inn-
réttuðum skúrinn snarlega,
keyptum hey hjá Bergþóri
Magnússyni bónda við Lang-
holtsveg og fóðurbæti í Mjólk-
urfélagi Reykjavíkur. Þar með
hófst fjárbúskapur okkar
Denna; vorum fyrst tvö ár á Há-
logalandi og síðan tvö ár á
Gelgjutanga við Elliðaárvog.
Húsakosturinn var bættur, á
sumrin var heyjað á Kleppstún-
um og á fjórða árinu þegar
kindurnar voru orðnar 10 var
Denni líka kominn með hest og
ég með 10 hænur. Við höfðum
báðir verið í sveit á sumrin en
við þennan tómstundabúskap
öðluðumst við nýja reynslu.
Þegar borgaryfirvöld ráku okk-
ur af Gelgjutanga sumarið 1961
keypti ég hlut Denna, fór í Fjár-
borg við Breiðholtsveg, hef aldr-
ei látið af kindaeign og er nú
einn af elstu fjáreigendunum í
Reykjavík.
Denni reyndist mér prýðileg-
ur félagi, úrræðagóður og rösk-
ur til verka. Ýmsir lögðu okkur
lið, einkum þó Sigurður bróðir
hans svo og þeir Dýrmundur
faðir minn og Ólafur afi, og á ég
margar ánægjulegar minningar
frá þessum árum. Sem dæmi
nefni ég rekstur um 100 kinda
hóps frá okkur nokkrum fjáreig-
endum eftir Laugardalnum, til
böðunar úti í Laugarnestanga,
síðla hausts 1958. Þá vorum við
Denni léttir í spori. Stundum
komu upp vandamál líkt og þeg-
ar verið var að reka kindurnar
úr Breiðholtsrétt haustið 1960.
Skömmu áður en hópurinn var
kominn út á Gelgjutanga festi
Gráni okkar annan afturfótinn á
milli steina við sjávarbakkann
og brotnaði illa. Ekki náðist í
dýralækni en Björn Guðbrands-
son læknir bjó svo vel um brot-
ið, með því að setja fótinn í gifs,
að hrúturinn náði fullum bata og
sinnti ánum á fengitíma um vet-
urinn og síðar með sóma.
Mér eru minningarnar um
Denna frá unglingsárunum kær-
ar og kveð ég hann með virð-
ingu og þökk. Ernu og fjöl-
skyldu votta ég samúð.
Ólafur R. Dýrmundsson.
Benedikt
Björgvinsson