Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.07.2020, Blaðsíða 10

Þ
etta er svakalegt; álíka og að fresta
jólunum. Þið verðið bara að sætta
ykkur við þetta; það verða engar
gjafir í ár og engin messa,“ segir
Dóra Guðrún Þórarinsdóttir,
grunnskólakennari í Vestmannaeyjum, um þá
ákvörðun að aflýsa Þjóðhátíð í bænum vegna
kórónuveirufaraldursins.
Enda þótt Þjóðhátið verði ekki með hefð-
bundnu sniði í ár er Dóra Guðrún ekki í nokkr-
um vafa um að þjóðhátíðarstemning verði í
Eyjum um verslunarmannahelgina. „Við fjöl-
skyldan ætlum alla vega að halda okkar striki
og í stað þess að tjalda í Dalnum tjöldum við
bara heima í garði. Í stað þess að fara á tón-
leika horfum við bara á Tónaflóð á RÚV og
Heima með Helga Björns í Sjónvarpi Símans.
Það verður brenna á miðnætti á föstudags-
kvöldinu og þá gerum við okkur ferð í Dalinn
og svo verður brennukaffi heima á eftir. Það er
mjög mikilvægt að halda sömu venjunum,
klæða sig upp, baka og smyrja fyrir krakkana
og okkur öll; það verða fastir liðir eins og
venjulega – bara heima í garði.“
Dóra Guðrún hefur verið að taka púlsinn á
fólkinu í kringum sig og segir marga hafa
sömu áform. „Það verður tjaldarölt milli vina
og kunningja alla helgina; annað gengi ekki
upp enda er Þjóðhátíð fyrst og fremst við fólk-
ið. Hún er hluti af sálinni okkar og engin leið
að leggja hana niður, þótt hún verði í þetta
eina skipti með óhefðbundnu sniði.“
Hún á von á fjölmörgum gestum til Eyja um
verslunarmannahelgina. „Það koma alla vega
fimm manns til mín og mér skilst að lítið sé um
afpantanir hjá Herjólfi. Fólkið sem kemur allt-
af, brottfluttir Eyjamenn, aðrir velunnarar og
tengt fólk, heldur bara sínu striki og kemur.
Margt af þessu fólki er löngu búið að leigja sér
hús og gistingu.“
Dóra Guðrún lítur á það sem ögrandi en um
leið skemmtilegt verkefni að halda þessa
óvenjulegu Þjóðhátíð enda sé það ekki í blóði
Eyjamanna að gefast upp. „Sjálf hef ég bara
einu sinni misst af Þjóðhátíð og börnin mín
aldrei. Maður mætir alltaf staðráðinn í að
njóta og skemmta sér og þetta ár er þar engin
undantekning.“
Móðurbróðir hennar, Bjarni í Túni, hefur
aldrei misst úr Þjóðhátíð í 76 ár og ætlar að
mæta á heimaþjóðhátíð þetta árið. Einnig
móðir hennar, Lína í Túni, en þetta verður
hennar 75. hátíð.
Dóra Guðrún á von á góðri stemningu í bæn-
um. Eyjamenn verði ekki í vandræðum með að
gíra sig upp. Sjálf er hún búin að kaupa sér
eldstæði og gæti vel hugsað sér að sprengja
nokkra kínverja. „Mín trú er sú að þessi
óvenjulega Þjóðhátíð eigi þegar frá líður eftir
að verða eftirminnileg. Ég geri varnaðarorð
móður minnar hins vegar að mínum en hún vill
ekki að þetta verði of gott því þá verður mögu-
lega ekki aftur snúið,“ segir hún skellihlæj-
andi.
Annars er víst lítil hætta á því að Þjóðhátíð
2021 fari ekki fram – svo lengi sem almættið
leyfir. „Sú hátíð verður risastór og ég ætla að
taka hagsýnu húsmóðurina á þetta og kaupa
miðana strax. Hvet raunar alla til að gera slíkt
hið sama.“
Eins og víðar hefur árið 2020 verið undar-
legt í Eyjum. Hópsmit kom upp snemma í far-
aldrinum og fjöldi manns þurfti að fara í
sóttkví. „Þetta var eins og draugabær á tíma-
bili; sárafáir á ferli og engir í búðunum. Maður
á þessu ekki að venjast. Ferðir með Herjólfi
voru líka takmarkaðar enda vildi enginn koma
hingað á þessum tíma.“
Það hefur heldur betur breyst. „Sumarið
hefur verið mjög gott og við fengið fullt af
ferðamönnum, innlendum og erlendum, jafn-
vel fleiri en í meðalári enda hafa Íslendingar
verið mjög duglegir að ferðast innanlands.
Ætli maður út að borða þarf að panta fyrir-
fram sem er skrýtið en ánægjulegt.“
Mikið fjárhagslegt tjón
ÍBV hefur veg og vanda af Þjóðhátíð og Hörð-
ur Orri Grettisson, framkvæmdastjóri félags-
ins, segir það vissulega mikil vonbrigði að ekki
verði hægt að halda hátíðina í ár. Það hafi auð-
vitað mikið fjárhagslegt tjón í för með sér enda
þótt hann vilji ekki nefna neinar upphæðir í því
sambandi. „Það er alveg ljóst að ÍBV mun ekki
koma að neinni dagskrá hér í Eyjum um versl-
unarmannahelgina.“
Spurður hvað þetta þýði fyrir rekstur fé-
lagsins á komandi mánuðum svarar Hörður
Orri: „Þegar tekjur sem gert hafði verið ráð
fyrir skila sér ekki þarf að leita annarra leiða.
Um tvennt er að ræða í því sambandi, annars
vegar að afla tekna með öðrum leiðum eða
draga úr kostnaði. Við erum að fara yfir þessi
mál núna og vonumst meðal annars til að eiga
viðræður við bæjaryfirvöld um það hvort þau
komi til með að bæta okur tjónið með ein-
hverjum hætti.“
ÍBV beið býsna lengi með að aflýsa hátíð-
inni, mun lengur en forsvarmenn annarra
stórra hátíða, svo sem Fiskidagsins mikla á
Dalvík og Hinsegin daga í Reykjavík, og Hörð-
ur Orri viðurkennir að menn hafi lengi haldið í
þá von að úr myndi rætast. „Vegna þessara
miklu hagsmuna biðum við lengur með að taka
Eins og
að fresta
jólunum
Ekki hefur farið framhjá neinum að Þjóðhátíð í Vest-
mannaeyjum hefur verið aflýst í fyrsta skipti frá árinu
1914 vegna kórónuveirufaraldursins. Heimamenn eru þó
hvergi af baki dottnir og lofa þjóðhátíðarstemningu í bæn-
um um verslunarmannahelgina – enda sé það í blóðinu.
Tjöldin færast bara úr Herjólfsdal heim í húsagarða og
gestir munu að líkindum fjölmenna til bæjarins.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Dóra Guðrún Þórarinsdóttir frá Túni (t.h.)
ásamt Margréti systur sinni og börnum þeirra.
’Þess vegna finnst mér nýjaÞjóðhátíðarlagið hans Ingósveðurguðs, Takk fyrir mig, algjörsnilld. Textinn er í senn tilfinn-
ingaríkur og stórkostlegur.
Þetta er allt svo satt.
Hörður Orri Grettisson, framkvæmdastjóri ÍBV.
Hafdís Kristjánsdóttir á Þjóðhátíð ásamt
barnabarni sínu, Emilíu Dís Karlsdóttur.
Guðbjartur Ellert Jónsson, framkvæmdastjóri
Vestmannaeyjaferjunnar Herjólfs.
Ljósmyndir/Óskar Pétur Friðriksson
’Mín trú er sú að þessióvenjulega Þjóðhátíð eigiþegar frá líður eftir að verða eft-irminnileg. Ég geri varnaðarorð
móður minnar hins vegar að
mínum en hún vill ekki að þetta
verði of gott því þá verður mögu-
lega ekki aftur snúið
ÞJÓÐHÁTÍÐ
10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26.7. 2020