Morgunblaðið - 26.08.2020, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. ÁGÚST 2020
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Sveitarfélög og bændur í Skaga-
firði eru óánægð með áform Vega-
gerðarinnar um að fjarlægja rist-
arhlið á hringveginum en það
hyggst stofnunin gera í framtíðinni
vegna þess að Matvælastofnun,
MAST, fær ekki fjármuni til að
endurnýja hliðin. Sérstök hætta er
talin á að riða berist yfir Héraðs-
vötn, af svæðinu í kringum Varma-
hlíð, þar sem riða virðist grassera,
og yfir í Tröllaskagahólf sem er að
mestu riðufrítt, fyrir utan Svarf-
aðardal. Vegagerðin hefur frestað
því að fjarlægja hliðin.
Ristarhlið á hringveginum og
víðar eru gjarnan hluti af sauð-
fjárvarnarlínum sem marka 25
varnarhólf vegna riðu og annarra
sauðfjársjúkdóma. Ríkið á þessar
girðingar og kostar viðhald þeirra
og ákveður ráðherra hverjum skuli
haldið við.
Fáheyrt ábyrgðarleysi
Landbúnaðarnefnd Sveitarfé-
lagsins Skagafjarðar fékk nýlega
upplýsingar um að Vegagerðin
áformi að fjarlægja þrjú ristarhlið
á hringveginum, við Héraðsvötn í
Skagafirði og Gauksmýri og Stór-
hól í Vestur-Húnavatnssýslu.
Nefndin brást illa við og krafðist
þess í ályktun að varnarlínum
búfjárveikivarna verði haldið við
samkvæmt lögum þar um.
„Það lýsir fáheyrðu ábyrgðar-
leysi að stefna í hættu áratuga
baráttu gegn hættulegasta sauð-
fjársjúkdómi síðari ára og ætla
ekki að endurnýja ristarhlíð á
þjóðvegi 1 við Héraðsvötn sem
gegnir mikilvægu hlutverki í smit-
vörnum á milli virkasta riðusvæðis
landsins og svæðis sem hefur verið
riðulaust yfir 20 ár. Miklum tíma
og fjármunum hefur verið varið í
að reyna að uppræta riðuveiki í
landinu um árabil með ágætum ár-
angri og skæklatog einstakra
stofnana ríkisins um kostnað við að
viðhalda þeim árangri má einfald-
lega ekki stefna því í hættu,“ segir
í ályktun landbúnaðarnefndarinn-
ar.
Jóhannes H. Ríkharðsson, for-
maður landbúnaðarnefndarinnar,
segir að nefndin hafi frétt af
áformum Vegagerðarinnar fyrir
tilviljun. Ætlunin hafi verið að rífa
ristarhliðin upp í september. Segir
hann þetta alvarlegt mál. Trölla-
skaginn sé riðulaust svæði nema
Svarfaðardalur sem segja megi að
sé grátt svæði. Öll sala á fé innan
þessa svæðis sé heimil og heimilt
að setja hrúta á sæðingarstöð.
Menn megi hjálpa á milli bæja.
Hinum megin línunnar, í nágrenni
Varmahlíðar, sé allt miklu erfiðara
vegna þess að það sé með virkustu
riðusvæðum landsins þessi árin.
Nefnir hann að skera hafi þurft
þrisvar sinnum allt fé í Vallanesi
sem liggur að sauðfjárvarnalínunni
vestan megin. Hætt sé við því að fé
fari þarna á milli ef ristarhliðið
verði fjarlægt.
Jóhannes segir sérstakt að fylgj-
ast með ríkisstofnunum togast á
um nokkrar krónur þegar jafn
miklir hagsmunir séu í húfi.
Fá ekki næga fjármuni
Umrædd ristarhlið eru í lélegu
ástandi, samkvæmt upplýsingum
Vegagerðarinnar, og hefur ítrekað
verið óskað eftir því við Matvæla-
stofnun að þau verði endurnýjuð
þar sem af þeim gæti stafað slysa-
hætta í náinni framtíð. Samkvæmt
upplýsingum Sólveigar Gísladótt-
ur, sérfræðings hjá Vegagerðinni,
hefur MAST veitt Vegagerðinni
leyfi til að fjarlægja hliðin á eigin
kostnað. Vegagerðin muni þó ekki
gera það að svo stöddu.
Sigurborg Daðadóttir yfirdýra-
læknir segir að ekki sé verið að
fjarlæga ristarhlið á sauðfjárveiki-
varnalínum. MAST hafi fengið full-
vissu fyrir því. Að vísu hafi girðing
verið opnuð við ristarhlið við Hér-
aðsvötn. Það hafi verið gert fyrir
mistök og hún hafi verið fullvissuð
um að það verði lagað. Varnarlín-
urnar muni því halda sér. Spurn-
ingin sé að halda þeim fjárheldum.
Spurð um leyfi sem Vegagerðin
fékk til að fjarlægja ristarhlið á
Norðurlandi segir Sigurborg að
þar hafi orðið mistök. Starfsmaður
í fjármálum hjá MAST hafi sent
tölvupóst með þeim skilaboðum án
vitneskju þeirra sem bera ábyrgð á
vörnum gegn sauðfjársjúkdómum.
Funda með Vegagerðinni
Sigurborg segir að mikill árang-
ur hafi náðst í baráttu við riðuveiki
frá árinu 1986 að byrjað var að
skera niður sýkta fjárstofna. Það
kosti mikla vinnu að viðhalda þess-
um árangri. Svæðin séu að vísu
misverðmæt. Segir Sigurborg að
MAST fái fjármuni til að viðhalda
girðingum en þeir dugi þó engan
veginn til að halda þeim fjárheld-
um. Því hafi orðið að forgangsraða.
Líflambasvæðin þar sem riða hafi
aldrei greinst séu verðmætust.
Áhersla sé lögð á að verja þau.
Spurð um Héraðsvatnalínuna
segir Sigurborg að mikilvægt sé að
halda henni til að verja Trölla-
skagahólfið.
Segir yfirdýralæknir að skipta
verði út þessum ristarhliðum en
viðkomandi stofnanir megi ekki
láta fjármálin hindra það. Fundað
verði á næstunni með Vegagerð-
inni um málið og verði ráðuneytið
haft með í ráðum.
Fresta því að fjarlægja ristarhliðin
 Vegagerðin telur að umferðinni geti stafað hætta af lélegum ristarhliðum  MAST tekur undir með
bændum og sveitarfélögum um að mikilvægt sé að verja Tröllaskagahólf  Mistök, segir yfirdýralæknir
VARNARLÍNA
Búfjársjúldómar
Smithætta!
Sólheimar ■
Dæli ■
■
Valagerði
Grófargil ■
■ Miklibær
■ Dæli
RIMLAHLIÐ
Austurós
Héraðsvatna
Skagafjörður
Kortagrunnur: OpenStreetMap
Riðutilfelli í Skagafi rði og á Tröllaskaga 2000-2020
Húna- og Skagahólf
Tröllaskagahólf
2004
Árgerði og
Ytri-Húsabakki
2006 Sólheimar
2007 Vallanes
2008 Álftagerði
2009 Dæli, Skagaf.
2015
Valagerði
og Víðiholt
2016
Brautarholt og
Stóra-Gröf ytri
2018 Vallanes
2019 Álftagerði
2020 Grófargil
2000 Miklibær
2003 Urðir
2009 Dæli, Skíðadal
2017 Urðir
■ Urðir
Svarfað
ardalur
Hólar
S
kíð
a
d
a
lu
r
Stóra-Gröf
■
Brautarholt
■
■ Árgerði
■ Ytri-
Húsabakki
SAUÐÁRKRÓKUR
VARMAHLÍÐ
■
Víðiholt
■
Álftagerði
■
Vallanes
1
1
Héraðs-
vatnalína
RIMLAHLIÐ
Héraðsvatnabrú
Húna- og
Skagahólf
Tröllaskagahólf
Heimild: MAST
Morgunblaðið/Golli
Sauðfé Bændur lýstu mikilli óánægju með áform Vegagerðarinnar um að fjarlægja tvö ristarhlið í Skagafirði.
Jóhannes H.
Ríkharðsson
Sigurborg
Daðadóttir