Morgunblaðið - 02.10.2020, Qupperneq 20

Morgunblaðið - 02.10.2020, Qupperneq 20
20 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. OKTÓBER 2020 ✝ Unnur ElísabetGröndal fædd- ist í Reykjavík 12. febrúar 1927. Hún lést á Dalbæ, Dal- vík, 10. september 2020. Foreldrar hennar voru hjónin Benedikt Gröndal Þórðarson verk- fræðingur og for- stjóri Hamars, f. 27.8. 1899, d. 11.9. 1984, og Halldóra Gröndal, f. 17.7. 1899, d. 11.5. 1997. Unnur var önnur í röð fimm systkina, hin eru Inga, Helga, Þórður (látinn) og Þórunn. Unnur giftist Birni Sveins- syni Bjarman lögfræðingi og kennara, f. 23.9. 1923, d. 19.4. 2005. Börn þeirra: 1) Benedikt, f. 25.10. 1950. 2) Guðbjörg, f. 14.9. 1954, d. 14.12. 1991. Hún var gift Teiti Gunnarssyni. Börn þeirra eru: a) Björn, í sambúð með Unu Kristínu Jóns- dóttur. b) Ásthildur. c) Stúlka (látin). d) Baldur, í sambúð með Eygló Ýri Hrafnsdóttur. Seinni maður Unnar var Gísli Jónsson bóndi á Víðivöllum í Skagafirði, f. 21.11. 1917, d. 11.1. 1989. Þau giftust 19. apríl 1960. Börn Unnar og Gísla eru: 1) Halldóra, f. 30.4. 1960, gift Sigurði Ragnari Sverrissyni. Börn Halldóru með fyrri eig- inmanni, Sigurði Kristjánssyni Nanna, sem er dóttir Júlíusar. Unnur ólst upp ásamt systk- inum í foreldrahúsum á Berg- staðastræti 79 í Reykjavík. Hún sótti nám í Austurbæjarskóla og síðan í Kvennaskólanum. Í framhaldi af því fór hún til Danmerkur og lauk prófi frá merkum hússtjórnarskóla; An- kerhus í Sorø, þar var lögð áhersla á að undirbúa stúlkur fyrir lífsstarfið sem að miklu miðaðist við húsmæður í sveit, þetta var skemmtileg tilviljun fyrir Unni. Þegar heim var komið starfaði hún við ýmislegt tilfallandi og hún giftist árið 1949. Fyrsta heimili hennar var við Grenimel 31, síðan átti hún eftir að búa á Akureyri og Keflavík í fyrra hjónabandi. Eftir skilnað vann hún m.a. við þjónustustörf í Fornahvammi í Borgarfirði og í Varmahlíð í Skagafirði. Árið 1960 gerðist hún húsmóðir í sveit er hún giftist bóndanum á Víðivöllum. Þar bjó hún í 38 ár. Hún kunni vel við sig í Skagafirði. Þar tók hún þátt í ýmiss konar félagslífi og –starfi. Eftir að hún varð ekkja bjó hún áfram á Víðivöll- um í tæpan áratug, uns hún flutti suður í Kópavog þar sem hún bjó meðan heilsan leyfði. Síðasta áratuginn dvaldi hún í Dalbæ. Útför Unnar fer fram frá Langholtskirkju í dag, 2. októ- ber 2020, klukkan 13. Í ljósi að- stæðna verður útförinni jafn- framt streymt á https://tinyurl.com/y5pjltv6/. Virkan hlekk á streymi má nálgast á https://www.mbl.is/ andlat/. (látinn), eru: a) Gísli, sambýlis- maður Rafn Karls- son. b) Kristján, dóttir hans er Kristjana Sum- arrós. c) Lilja, gift Gunnari Sean Egg- ertssyni. Börn þeirra eru: Alex- andra Líf, Sig- urður Sean og Unnur Bára. 2) Gísli, f. 13.5. 1961, d. 31.5. 1961. 3) Gísli Sigurður, f. 14.4. 1962, hann er giftur Karólínu Gunn- arsdóttur. Börn þeirra eru: a) Gunnar (látinn). b) Már, sam- býliskona Guðrún Sigurlín Ólafsdóttir. c) Gunnar Breki. Fyrir átti Gísli Helga Pál, móð- ir hans er Kristín Pálsdóttir. Sambýliskona Helga Páls er Barbara Dittmar. 4) Hólmfríður Amalía, f. 10.11. 1964, gift Júl- íusi Baldurssyni. Börn Hólm- fríðar eru: a) Unnur Ólafs- dóttir, faðir Ólafur Guðmundsson, gift Thomas Skaanes, börn þeirra eru Elías, Sara og Hanna. b) Eva María Matthíasdóttir. c) Guðbjörg Matthíasdóttir, sambýlismaður Klemenz Karl Guðmundsson, börn þeirra eru Matthías og óskírður drengur. Faðir Evu Maríu og Guðbjargar er fyrri eiginmaður Hólmfríðar, Matt- hías A. Þorleifsson. d) Amalía Elsku mamma! Þá er komið að kveðjustund. Það er bæði sárt en líka á viss- an hátt gott að kveðja. Þú varst búin að fá nóg af þessari jarð- vist og tilbúin að kveðja. Það væri eigingirni að vilja hafa þig hér lengur. Ég sit eftir með yndislegar minningar. Æðru- leysi og jákvæðni einkenndi þig, þú horfðir alltaf fram veg- inn og bættir við nýjum köflum í lífið þitt. Þú hafðir gaman af lífinu, sást gjarnan það spaugi- lega við hlutina og sást oft hlut- ina í anda. Alltaf var stutt í hlátur og gleði og hnyttin til- svör. Elsku mamma takk fyrir allt og allt, ég mun sannarlega sakna þín. Þín dóttir, Hólmfríður (Hósa). Tómarúmið verður alltaf mikið þegar maður kveður þá sem manni eru kærir. Það varst þú svo sannarlega elsku mamma mín. Þú kenndir mér að horfa alltaf fram á veginn, horfa ekki of mikið í baksýnis- spegilinn og taka bara það besta með mér áfram út í lífið. Þú lifðir svo sannarlega í þeim anda og með húmorinn í lagi allt til enda. Ég geri mitt besta! Við bjuggum í mikilli nálægð stóran hluta af mínu lífi. Þú varst ekki bara besta mamma í heimi heldur varstu líka besta vinkona. Oft beiðstu með kaffi og eitthvert bakkelsi (varst oft að prófa nýjar uppskriftir) þeg- ar ég kom frá vinnu. Stundum fórum við í bíltúra, heimsóknir eða út í náttúruna, t.d. til berja- eða sveppatínslu, göngutúra, spjölluðum um allt og ekkert og gátum líka notið nálægðar án orða. Auðvitað hélstu uppeldishlut- verkinu áfram fram eftir öllum aldri. Stundum fannst mér nú um of en í dag hugsa ég oft til þinna leiðbeininga og finnst þær hafa verið hárréttar. Þú elskaðir ferðalög og gast leyft þér að ferðast allnokkuð, sérstaklega síðari ár og meðan heilsan leyfði. Við fengum þig með okkur í eina góða fjölskylduferð til Spánar, leigðum raðhús og bíl. Auðvitað varst þú fyrst allra til að kynnast öllum í raðhúsa- lengjunni. Búin að eignast fjölda vina strax á öðrum degi ferðarinnar og allir orðnir sem ein stór fjölskylda. Við keyrð- um heilmikið um og skoðuðum, borðuðum góðan mat og smökkuðum alls kyns nýjungar. Við systur lifum líka lengi á mæðgnaferðum okkar til Mall- orca og Portúgals. Þar varstu, eins og alls staðar sem þú komst, orðin málkunnug öllum á hótelunum, a.m.k. þeim sem töluðu íslensku, og það var sko sannarlega glatt á hjalla og líka góðar kósístundir á svölunum. Það eru ekki allir sem taka mömmu/tengdamömmu með sér í brúðkaupsferðina en það gerð- um við Siggi á sínum tíma (seg- ir mikið um þinn persónuleika). Þú gast endalaust hlegið í þess- ari ferð, t.d. þegar einungis eitt herbergi var laust á Hrollaugs- stöðum í Suðursveit. Það var ekkert vandamál. Bara fyndið, bæði nafnið á bænum og að sofa öll á beddum í sama her- berginu. Settumst á rúmstokk- inn með kakó og aðeins út í fyr- ir svefninn. Áfram héldum við hringinn sæl og glöð öll þrjú með viðkomu hér og þar. Það var oft glatt á hjalla hjá okkur en auðvitað allrahanda uppákomur líka. Ég gæti endalaust rifjað upp sögur af okkur en ætla að láta þetta gott heita að sinni. Líf með þig við hlið er gott líf. Takk fyrir allt elsku mamma mín – Siggi biður að heilsa. Þín dóttir, Halldóra (Dóra). Við Unnur Elísabet Gröndal kynntumst fyrir mörgum árum. Ég hitti hana fyrst um jól 1979. Gísli bauð mér í heimsókn á Víðivelli og þar hitti ég foreldra hans í fyrsta skipti. Þar heyrði ég þá frægu setningu: „Má ekki bjóða þér meira – finnst þér þetta vont?“ Það var alveg sama hvað maður gat í sig látið, Unni fannst aldrei komið nóg. Hún var gestrisin og það skipti máli fyrir hana að allir færu saddir og ánægðir frá borðum. Hún var stolt af sínu heimili, sem var glæsilegt. Ég veit svo sem ekki hvað henni fannst um þessi fyrstu kynni af verðandi tengdadóttur en með tímanum kynntumst við betur og voru þau samskipti með ágætum. Hún fylgdist vel með og vildi vita hvað hennar fólk var að gera, ekkert var of smátt, hún vildi vita allt. Unnur og aðrir í fjölskyld- unni gengu í gegnum erfið ár. Á stuttum tíma dóu barnabarn, dóttir og eiginmaður Unnar. Miklar breytingar á hennar högum urðu í kjölfarið. Hún hætti að vera bóndakona í sveit og flutti í Kópavoginn. Þar átti hún góð ár þangað til heilsunni fór að hraka og hún fór til Dal- víkur, á Dalbæ. Þrátt fyrir miklar breytingar á sínu lífi var hún einhvern veg- inn alltaf eins í mínum huga, aðlagaðist breyttum aðstæðum ótrúlega vel og tók hlutskipti sínu með æðruleysi. Kæru systkini, Benedikt, Gísli, Halldóra og Hólmfríður, tengdabörn, barnabörn og vin- ir, innilegar samúðarkveðjur til ykkar allra. Karólína Gunnarsdóttir. Elsku Unnur! Mig langar að þakka okkar kynni sem voru yndisleg. Það er ekki oft sem maður fær að kynnast fólki á lífsleiðinni sem er svo gjörsamlega það sjálft og laust við kynslóðartímabil eins og þú. Það var svo gaman að horfa á bíómynd með þér og hlusta á dillandi hlátur þinn og hlæja með þér. Það var aldrei hægt að vera í fýlu í návist þinni. Ég og við öll munum minnast góðu stundanna og örugglega munum við horfa á „Home Alone“ fyrir jólin þótt þú sért farin á æðra svið. Takk fyrir samveruna og mundu að þú varst elskuð af okkur öllum, þinn tengdasonur Júlíus (Júlli). Í dag kveð ég yndislegu ömmu mína með þakklæti en einnig söknuði í huga. Amma var líklega ein af þeim mann- eskjum sem hafa mótað mig hvað mest á lífsleiðinni frá unga aldri, enda ólst ég upp á sama heimili frá fæðingu og til sextán ára aldurs. Ég var alltaf rosa- lega mikill ömmu strákur og kannski ein ástæðan fyrir því að við náðum svona vel saman er sú að við vorum bæði smá furðufuglar. Þegar ég var krakki þótti mér nefnilega allt merkilegt sem amma kenndi mér. Til dæmis hvernig maður ætti að heilsa fólki, spjalla við ókunnuga, borðsiðir, blessuð hjátrúin og hvernig maður ætti nú að tala íslensku. Ég gæti sko ekki látið spyrjast út um mig að kunna hana ekki, hjá því fólki sem ég væri kominn. Eftir að amma flutti suður urðu tengsl okkar enn sterkari og hún varð þá líka besti vinur minn. Líklega hékk ég ekkert minna með henni heldur en vin- um mínum öll mín mennta- skólaár. Þær minningar skjót- ast sterkt upp núna þegar við hlógum saman út af öllu og engu, allt sjónvarpsglápið okk- ar, vikulegu ferðirnar þínar í lagningu og öll matarboðin sem við héldum. Það verður seint sagt að hún hafi hangið mikið heima og látið sér leiðast þessi ár. Elsku amma burtséð frá öll- um virðulegum siðum sem þú kenndir mér þá er ég innilega þakklátur fyrir hvernig fyrir- mynd þú varst okkur öllum. Þú varst svo jákvæð, æðrulaus, lífsglöð, þakklát, kurteis, fram- sýn, talaðir aldrei illa um aðra og blótaðir aldrei nokkur tíma. Ég kveð þig með ljóði sem ég orti fyrir þig. Þar sem ég sá þig fyrir mér rölta þinn hinsta kvöldgöngutúr síðsumars í sveitinni, njótandi fegurðar ljósaskiptanna og kyrrðarinnar. Sólarlag Úti á engi um stund ég stóð og starði á himininn loga. Umvafin rauðgylltri geislaglóð, af guðdómlegum toga. Í fjarska heyri ég fossins nið, með sinn fagra þunga hljóm. Innra finn ég fegurð og frið, við fuglasöngsins óm. Af austri blæs að mér andvari, sínum undurblíðu orðum. Sem segja mér hvernig ég styrkari, söng af gleði forðum. Nú syng ég mitt litla lokalag og leiðir skilja að sinni. Sjáumst aftur eitt sólarlag, sæl í paradísinni. Syrgið ei þótt sól mín sé sest, skálið í minningu mína. Lifið lífinu ávallt sem best og látið ljós ykkar skína. Gísli Sigurðsson Gröndal. Elsku amma Unnur, það er skrítið að hugsa til þess að þú sért farin. Að fá aldrei aftur að heyra hláturinn þinn og finna ömmulyktina þegar maður knúsaði þig. Ég var svo heppin að fá að alast upp fyrstu níu ár- in mín með þig í sama húsinu. Sterk minning frá Víðivöllum er þegar þú hringdir bjöllunni í hádeginu á sunnudögum, sem þýddi að þá var kominn matur og ég hljóp spennt niður stig- ann til að fá sunnudagssteikina hjá ömmu. Ég man að í stof- unni átti allt að vera fínt. Þú varst oft með nammi í skálum á borðum inni í stofu og ég mátti stundum fá einn mola, en bara einn mola því það mátti aldrei liggja í namminu. Og alls ekki leggjast í sortir, eins og þú sagðir. Þegar ég flutti til Reykjavík- ur 17 ára gömul var gott að geta kíkt í heimsókn til ömmu í Kópavoginn. Þaðan á ég mjög sterkar minningar um okkur sitjandi að spjalla í eldhúsinu, og við fengum okkur oft Finn crisp með kotasælu og tómötum og kakó með. Þú vildir alltaf bjóða gestunum þínum upp á eitthvað að borða og ef maður vildi ekki meira þá sagðir þú: „Hvað, finnst þér þetta vont?“ Ég fór stundum með þér í Hagkaup í Smáralind svo þú gætir verslað, það var ekkert alltaf auðvelt því þú talaðir við alla sem þú hittir. Þetta fannst mér bæði frekar vandræðalegt og svo var ég ansi feimin. Í dag finnst mér þetta dásamlegur kostur og öfunda þig mikið af þessu. Það sem stendur kannski mest upp úr þegar ég hugsa um þig er jákvæðnin, gleðin og allir frábæru frasarnir þínir. Þú varst svo brosmild og það þurfti sko ekki mikið til að þú færir að hlæja. Og þegar þú byrjaðir að hlæja var ekki ann- að hægt en hlæja með. Elsku amma takk fyrir allt. Lilja Sigurðardóttir. Það er sérstök tilfinning að aka yfir Vatnsskarðið í Skaga- fjörð. Við blasa Akrafjall, Skarðið og Sólheimafjall. Við fjallsræturnar glittir í Víðivelli. Bæinn sem ófá sveitabörnin hennar Unnar þekkja svo vel. Á stóru sveitaheimili voru störfin mörg. Mjaltirnar biðu kvölds og morgna. Heyskapurinn var tímafrekur og tækin öllu minni í sniðum en nú til dags. Það voru því margir munnar sem þurfti að metta, veita um- hyggju og alúð. Unnur Gröndal var sveitamamma okkar allra. Á þeim tíma sem við vorum í sveitinni þótti okkur sjálfsagt að hafa alltaf nóg að bíta og brenna en ef þessi tími er skoð- aður í nútímaljósi leikur ekki vafi á að Víðivellir voru öðrum þræði þokkalega stór veitinga- staður og gistiheimili þar sem Unnur var hótelstjórinn. Víðivellir eru glæsilegt bæj- arstæði í miðjum Skagafirði. Þar reistu Gísli og Unnur sér tveggja hæða hús sem blasir víða við. Þangað þótti fólki gaman að koma. Veislurnar voru annálaðar í sveitinni og þegar tinstaupin voru tekin fram var það merki um að nú væri gaman og rétt að taka lag- ið, enda Gísli annálaður söng- maður. Unnur var hrókur alls fagn- aðar því gestrisnari konu var varla hægt að finna, alltaf var hægt að bjóða gestum og gang- andi veitingar af bestu gerð, söngvatn, kaffi og með því, sama hvað klukkan var. Það hafa eflaust verið mikil umskipti fyrir unga konu af Bergstaðastrætinu í Reykjavík að flytja í sveitina og gerast bóndakona en Unnur var dugn- aðarforkur, ákveðin og létt í lund og skapaði sér sitt orðspor í sveitinni. Mörgum úr okkar móðurfjöl- skyldu auðnaðist að fá að fara í sveitina og eyða þar sumrum við leik og störf. Við vorum þar hvert á sínum tímanum og kynntumst því ólík- um aðferðum við sveitastörfin auk þess að vera þar með mis- munandi ættingjum og öðrum, því fleiri en ættingjar voru vel- komnir á Víðivelli til að vinna, læra, þroskast og leika sér. Margir ógleymanlegir einstak- lingar eru samofnir Víðivöllum og nægir þar að nefna Rúnu, Fidda og Gunnar Óskarsson. En lífið var ekki bara dans á rósum fyrir Unni. Það var mikill missir fyrir hana að missa Gullý dóttur sína, langt um aldur fram. En hún var svo vel gerð að henni tókst einhvern veginn að líta fram á veginn og halda áfram, enda átti hún frábær börn og barnabörn sem öll hafa hjálpast að við að gera henni lífið eins gott og unnt var. Síðustu æviárin dvaldi Unnur í góðu yfirlæti á Dalbæ og þó að minnið hafi smám saman minnkað hélt hún góða skapinu sínu og húmornum þar til yfir lauk. Við systkinin lítum til baka og erum innilega þakklát fyrir að hafa fengið að njóta þess að vera í sveit á Víðivöllum og er- um ekki í vafa um að tíminn þar var dýrmætur og gerði okkur að betri manneskjum. Þar átti Unnur stóran hlut að máli. Far þú í friði kæra frænka. Halldóra (Dóra), Björn og Benedikt (Bensi) Sveinsbörn. Þegar við Unnur móðursystir mín hittumst fagnaði hún mér gjarnan með þeim orðum að ég væri fyrsti sveitadrengurinn hennar. Mér fannst þetta notalegt og vissulega var ég fyrstur af frændsystkinum mínum sem naut sumardvalar á Víðivöllum í Blönduhlíð. Ég var 10 ára gamall þegar ég varð þeirrar gæfu aðnjót- andi að fá að fara í sveit til þeirra heiðurshjóna Gísla og Unnar. Það var mikið ævintýri fyrir ungan strák að fara í Skagafjörðinn og ekki síst fyrir það að búa í torfbæ fyrsta sum- arið því glæsilegt íbúðarhús var þá enn í byggingu. Sumrin urðu fjögur og þá kynntist ég þessari ljúfu og góðu móðursystur minni vel. Ég get með sanni sagt að Unn- ur var einhver jákvæðasta manneskja sem ég hef kynnst. Alltaf var stutt í brosið og hún stráði glaðværðinni ævinlega í kringum sig. Þó ég væri ungur að árum og oftast úti við leik og störf fór það ekki fram hjá mér hve Unnur var mikil og góð hús- móðir sem stjórnaði öllu innan- húss af mildi en ákveðni. Rausnarskapurinn á Víðivöllum var víðfrægur og oft voru veisl- ur miklar sem gjarnan stóðu fram á nótt við söng og gleð- skap þegar tekið var á móti góðum gestum. Þá naut hús- freyjan sín vel og lagði sitt fram svo allir nutu vel þeirra glæsilegu veitinga sem reiddar voru fram. Á sumrum var oft gestkvæmt á Víðivöllum og aldrei voru veitingar skornar við nögl. Það mæddi því oft mikið á húsmóð- urinni en allt lék í höndunum á Unni og hún gat ævinlega galdrað fram hinar ljúffengustu veitingar. Sumrin á Víðivöllum eru í huga mér sveipuð ævintýra- ljóma. Á þessum árum þótti sjálfsagt að börn tækju þátt í bústörfum og þeim voru snemma kennd réttu handtökin. Ég hafði gaman af þessum störfum og naut þess vel að vera í sveitinni. Ekki spillti fyr- ir að Benedikt sonur Unnar og jafnaldri minn var þarna einnig og margt brölluðum við frænd- urnir sem ekki verður rakið hér. Þá hefur notaleg nærvera móðursystur minnar eflaust aukið enn á ánægju mína af sumardvölinni. Minningin um Unni frænku mína með brosið fallega og gleði og jákvæðni í allri fram- göngu mun lifa með mér. Skúli Jónsson. Ég vil minnast Unnar Grön- dal með þakklæti fyrir fjöl- margar stundir með henni og Gísla á Víðivöllum oft með gleði og söng þegar „Þokubönd þýð sveipuðu vorgróna hlíð“ og skálað var með gömlum tin- staupum. Eftirfarandi vísa er eftir Sig- urð Hansen og birti ég hana, þó án sérstaks leyfis höfundar og vona ég að það fyrirgefist. Eitt kvöld á Víðivöllum ég vinargreiða naut, við komum framan af fjöllum og fengum þar í staup. Og Unnur var sem andinn svo ung og spengileg, en svo kom norðan nóttin og næddi um okkar veg. Unnur Elísabet Gröndal

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.