Morgunblaðið - 06.11.2020, Qupperneq 9

FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. NÓVEMBER 2020
Upplýsingar í síma 853 1627 og 692 7909
protak@protak • virusvarnir@protak.is • virusvarnir.is
Langtíma
yfirborðsvörn
gegn covid
Við mætum á staðinn, sótthreinsum og berum veiruvarnir á,
hvort sem um ræðir skrifstofuhúsnæði, íbúðarhúsnæði,
stigaganga sem og á alla aðra staði
• Stimpilklukkur
• Tölvur
• Kaffistofur
Einnig alla aðra sameiginlega snertifleti
Drepur allar veirur og bakeríur í allt að 7-10 daga
Nokkurs konar bólusetning á yfirborðið
Hægt að panta heimsóknir og hreinsanir.
Gerum tilboð ef óskað er.
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Ég held að okkur sem störfum í
sóknum þjóðkirkjunnar í hinum
dreifðu byggðum finnist að miðstýr-
ingin í Reykjavík sé stöðugt að
aukast,“ sagði Óskar Magnússon,
bóndi og rithöf-
undur á Sáms-
staðabakka og
formaður sókn-
arnefndar
Breiðabólstað-
arsóknar í Fljóts-
hlíð til 15 ára.
Hann kvaðst geta
í mörgu tekið
undir gagnrýni
séra Óskars Inga
Ingasonar sókn-
arprests í Morgunblaðinu.
„Okkur finnst hlaðið undir mið-
stýringarvaldið á Biskupsstofu. Þar
virðist vera hægt að bæta við starfs-
fólki og gjarnan án þess að auglýsa.
Um leið er lítill áhugi á því sem er að
gerast út um landið, þar sem kirkjan
raunverulega stendur í lappirnar,“
sagði Óskar. Hann benti á að 264
sóknir væru hin raunverulega
kirkja. „Kirkjan er ekki starfsmenn
kirkjunnar í glerturninum í Katr-
ínartúni 4, sem nú kallast K4 í bréf-
um biskups.“
Óskar taldi ekki rétt að alltaf væri
haft mikið samráð um tillögur að
veigamiklum breytingum eins og
sagði í svörum kirkjunnar við gagn-
rýni séra Óskars. „Tillögur um sam-
einingar prestakalla hafa t.d. verið
dregnar til baka vegna þess að upp
kom sterk andstaða og kirkjustjórn-
in treysti sér ekki til að keyra málin í
gegn. Þetta hefur m.a. gerst í kring-
um mig. Sama á við um sameiningar
sókna. Ég tel að það sé almenn and-
staða við sameiningu í litlu sókn-
unum, einfaldlega vegna þess að
nærumhverfið skiptir máli. Fólkinu
þykir vænt um sóknina, kirkjuna
sína og kirkjugarðinn. Það gætir að
þessu öllu í sjálfboðavinnu meira eða
minna. Ef þetta verða stórar og
ópersónulegar einingar missir fólk
þessi tengsl og væntumþykjuna sem
er grundvöllur starfsins í sóknunum.
Þetta er kristið fólk sem þykir vænt
um kirkjuna sína og eignir hennar
og stundar störf sín af kærleika.“
Lítið lýðræðislegt umboð
Óskar nefndi fræga auglýsingu
um sunnudagaskóla kirkjunnar.
„Engum á Biskupsstofu datt í hug
að tala um þetta við sóknirnar,
hryggjarstykkið í starfinu! Sama
gildir um afsökunarbeiðni til sam-
kynhneigðra, sem enginn gerir
ágreining um efnislega. En aðferðin
við að komast að niðurstöðu er gagn-
rýniverð. Það eru margar leiðir inn-
an kirkjunnar til að taka formlegar
ákvarðanir á sem breiðustum
grunni. Ég nefni t.d. kirkjuþing,
sóknir og héraðsnefndir. Ekkert af
þessu var notað og ég veit ekki
hvernig svona ákvarðanir verða til.“
Óskar telur að breyta þurfi kjöri
til kirkjuþings til að efla áhrif al-
menns safnaðarfólks og til að efla þá
grunnstoð þjóðkirkjunnar sem
kirkjuþing getur verið. Þar sitja 29
kjörnir fulltrúar, 12 prestar og 17
leikmenn. Auk þeirra biskup Ís-
lands, tveir vígslubiskupar og einn
fulltrúi guðfræðideildar HÍ.
„Ef kirkjuþing á að vera hið lýð-
ræðislega og ráðandi afl innan kirkj-
unnar þarf eitthvað mikið að ger-
ast,“ sagði Óskar. Þjónandi prestar
og djáknar kjósa fulltrúa vígðra úr
sínum hópi en fulltrúar leikmanna
eru kjörnir af aðal- og varamönnum í
sóknarnefndum í þremur stærstu
kjördæmunum og aðalmönnum í
minni kjördæmum.
„Kirkjuþing er ekkert lýðræðisafl
innan kirkjunnar. Þetta er bara
þröngur hópur. Kosningafyrir-
komulagið er svo naumt að það eru
jafnvel ekki nema 10-15 atkvæði á
bak við hvern kirkjuþingsfulltrúa í
hópi leikra. Lýðræðislegt umboð
kirkjuþings er því ekki nema upp á
fáein hundruð atkvæða í kirkju sem
telur 236 þúsund manns,“ sagði Ósk-
ar enn fremur.
Sóknirnar eru kirkjan
 Meiri miðstýring og minna samráð í kirkjunni  Sókn-
arnefndarformaður vill breyta kosningum til kirkjuþings
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Breiðabólstaðarkirkja Safn-
aðarfólki þykir vænt um kirkjuna.
Óskar
Magnússon
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Lóðaleigusamningar hafa aldrei verið
með lengri gildistíma en til 25 ára í
stórum hluta Víðidals frá upphafi,
samkvæmt skriflegu svari Dags B.
Eggertssonar borgarstjóra. Hann
var spurður hvers vegna borgin hefði
ekki fallist á að gera samninga með
lengri gildistíma í Víðidal.
„Það voru laga-
leg rök fyrir því
að breyta ekki
tímamörkum því
það gæti haft for-
dæmisgildi í öðr-
um og óskyldum
málum. Eins og
fram kemur í
minnisblaði borg-
arlögmanns, dags.
25. maí 2020 sem
lagt var fyrir
borgaráð 25. júní 2020, þá eru lóð-
arleigusamningar einkaréttarlegir
samningar þar sem sveitarfélög eru
fyrst og fremst í hlutverki landeig-
anda. Lóðarsamningar eru ekki eins
á öllum stöðum og þurfa ekki að vera
eins á öllum stöðum. Það eru bæði
mismunandi tímamörk og stundum
eru uppkaupsákvæði og stundum
ekki. Oft tengist það því hvað greitt
hefur verið í gjöld í upphafi. Það er
því ekki sjálfgefið að það sé sann-
gjarnt eða rétt að samræma slíka
hluti eftir á eða aftur í tímann.“
Lóðarsamningar í Víðidal kveða
ýmist á um að mannvirki verði rifin
eða að borgarsjóður kaupi þau á
sannvirði í lok samningstíma. Kemur
til greina að jafna þennan mun?
„Þeir lóðarleiguhafar sem ekki
fengu uppkaupsákvæði í lóðarleigu-
samninga sína fengu úthlutað lóðum
á árunum 1970-1974. Lóðarleiguhaf-
arnir greiddu 50 kr./m3 í gatnagerð-
argjald og voru þannig ekki í sam-
bærilegri stöðu og þeir
lóðarleiguhafar sem fengu úthlutað
lóðum eftir árið 1978 á grundvelli
annarra úthlutunarskilmála, eða
gegn greiðslu kr. 100.000,- á hest-
pláss og fengu þar af leiðandi upp-
kaupsákvæði í lóðarleigusamningana
sína. Þrátt fyrir að um sé að ræða lóð-
arleigusamninga á sama svæði, voru
þeir gerðir á mismunandi tímum og á
grundvelli ólíkra úthlutunarskilmála
og forsendna að öðru leyti. Eftir
vandlega yfirferð var það niðurstaðan
að það eru málefnaleg sjónarmið sem
búa að baki mismunandi ákvæðum í
lóðarleigusamningum í Víðidal sem
hesthúsaeigendum hefur verið kunn-
ugt um og samþykkt frá upphafi.“
Spurður um framtíðarstefnu
Reykjavíkurborgar varðandi hesta-
svæðið efst í Elliðaárdalnum segir
Dagur að í hans huga séu hesthúsa-
svæðin í borginni komin til að vera og
hluti af einkennum Reykjavíkur og
þeim lífsgæðum sem fylgja því að búa
þar. Mismunandi skoðanir á lóða-
leigusamningum séu lagalegar og
tengist ekki afstöðu til hesta-
mennsku.
„Ég átta mig þó á því að erindi
hestamanna eiga sjálfsagt rætur að
rekja til þess að Kópavogur ákvað að
byggja þar sem áður voru hesthús, á
Glaðheimasvæðinu. Víðidalurinn er
líklega stærsta hesthúsabyggð í borg
í allri Evrópu og sjálfsagt þótt víðar
væri leitað. Samkvæmt gildandi að-
alskipulagi til 2030 er landið undir
hesthúsalóðirnar í Víðidal skilgreint
sem sérhæft íþróttasvæði. Það er
ekki gerð breyting á því í nýjum við-
auka á aðalskipulagi til 2040 sem er á
leið í auglýsingu. Víðidalur er og
verður paradís hestamanna og
heimavöllur hestaíþróttarinnar um
fyrirsjáanlega framtíð í mínum
huga.“
Dagur segir að hestasvæðið í Al-
mannadal sé hugsað sem viðbót þar
sem stækkunarmöguleikar í Víðidal
eru takmarkaðir. Almannadalur sé
nýlegt byggingarland í uppbyggingu
og skipulagt talsvert frá þéttbýli. „Á
Austurheiðum þar í kring höfum við
nýlega kynnt og samþykkt skipulag
fyrir framtíðarútivistarsvæði borgar-
búa til næstu áratuga og árhundraða,
með frábærum gönguleiðum, reið-
leiðum og ótrúlegum útivistarmögu-
leikum. Þetta er okkar nýja Heið-
mörk, en með eigin karakter og ekki
þeim takmörkunum sem þarf að virða
í Heiðmörk vegna vatnsbóla og
strangrar vatnsverndar.“
Borga beint til borgarinnar
Bjarni Jónsson, formaður Félags
hesthúsaeigenda í Almannadal, segir
að eigendur hesthúsa þar greiði lóð-
arleigu til Reykjavíkurborgar en ekki
til Fáks, eins og mátti skilja af um-
fjöllun í Morgunblaðinu í gær. Fákur
og Fjáreigendafélag Reykjavíkur
fengu svæðinu í Almannadal úthlutað
og eru fjáreigendur með kindur í
Fjárborg. Dregið var úr umsóknum
um hesthúsalóðirnar hjá sýslumanni
og þurftu umsækjendur að vera
hestamenn, að sögn Bjarna. Lóðar-
leigusamningarnir voru til 50 ára.
Hann sagði að bæði félagar í Fáki og
Gusti hafi eignast þarna lóðir. Bjarni
átti hesthús í Faxabóli í Víðidal til
ársins 2007 og kvaðst hann einnig
hafa greitt lóðarleigu af því beint til
borgarinnar.
Bjarni segir að Fákur hafi gert tvö
reiðgerði, annað yfirbyggt, í Al-
mannadal í byrjun en borgin hafi
staðið fyrir annarri uppbyggingu á
svæðinu. Hún hafi gert skeiðvöll, plön
undir heyrúllur og fleira og bílastæði
þar sem væntanleg reiðhöll á að
koma. Eins reiðvegi út frá Almanna-
dal og lýst þá upp.
„Við erum í bréfaskriftum við
borgina um að hún byggi litla reiðhöll
í Almannadal. Það er forsenda fyrir
námskeiðahaldi og öðru slíku yfir
vetrartímann. Hestamannafélagið
Fákur berst gegn þessu og vill fá alla
fjármuni í Víðidal,“ sagði Bjarni. „Það
eru óbyggðar lóðir fyrir um 1.000
hross í Almannadal. Fólk er búið að
fjárfesta í þessum lóðum og borga öll
gjöld af þeim en á meðan það vantar
betri aðstöðu fer fólk ekkert af stað.“
Bjarni sagði að flestir hestaeigend-
ur í Almannadal séu félagsmenn í
Fáki. „En Fákur er frjálst íþrótta-
félag og hefur aldrei viljað gæta hags-
muna eigenda hesthúsa fyrr en núna.
Fákshúsin í Faxabóli eru líklega á
lóðasamningi til 2045-46 eða til svip-
aðs tíma og lóðarleigusamningar í
Víðidal sem eru endurnýjaðir nú til 25
ára. Það er eins og borgin sé að stilla
því saman hvenær þessir samningar
renna út.“
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Almannadalur Hestarnir eru á jarðhæð og kaffistofur eða íbúðir í risinu.
Hestasvæði
til frambúðar
 Tekist á um ólíka lóðarsamninga
Dagur B.
Eggertsson