Vinnan - 01.07.1964, Blaðsíða 16

14
Vi
innan
Eðvarð Sigurðsson.
lært. Þannig áttu sérstök verka-
kvennafélög að hverfa samkvæmt
þessum tiilögum. Framkvæmd þess-
ara tillagna hefði umturnað hinni
gömlu félagsbyggingu heildarsamtak-
anna.
Tillögur þessar náðu tvisvar sam-
þykki á Alþýðusambandsþingi. En
samt var ljcst, að þær áttu ákveðinni
andstöðu að mæta, og mjög margir
greiddu þeim atkvæði, vegna fyigi-
spektar við meðlimi milliþinganefnd-
arinnar, sem voru áhrifamiklir fram-
ámenn ýmissa stærstu stéttarfélag-
anna. Konurnar risu öndverðar gegn
þeirri tilhugsun, að félög þeirra skyldu
lögð niður. Yfirleitt máttu fáir til þess
hugsa, að þeirra eigið stéttarfélag yrði
limað sundur, vegna hins nýja skipu-
lags.
Eftir seinasta alþýðusambandsþing
varð öllum ljóst, að ekkert samkomu-
lag var um framkvæmd þessara til-
lagna. Og án samkomulags varð svo
róttæk skipulagsbreyting að flestra
dómi óframkvæmanleg.
Þá var það, að Verkamannafélagið
Hlíf í Hafnarfirði tók skipulagsmálin
til umræðu, og gerði þar samþykkt um
að beina því til alþýðusambands-
stjórnar að athuga, hvort ekki feng-
ist samstaða um stofnun verkamanna-
sambands innan Alþýðusambandsins.
Tillaga þessi var rædd við tvær um-
ræður í miðstjórn, sem mælti með því,
að slíku sambandi yrði komið á fót
meðal aimennu verkalýðsfélaganna
og iðjufélaganna.
Þegar skriður komst á þetta mál,
tók Trésmiðafélag Reykjavíkur for-
ustu fyrir undirbúningi að stofnun
sambands byggingariðnaðarmanna, og
Félag járniðnaðarmanna í Reykjavík
tók að undirbúa stofnun sambands
málmiðnaðarmanna og skipasmiða.
Virtist hvorttveggja fá góðan hljóm-
grunn meðal þeirra félaga,, sem leit-
að var til.
Er nú svo komið, að stofnuð hafa
verið þrjú sambönd, sem flokka þau
félög, er nánasta samleið eiga í kjara-
baráttunni, niður í samstarfsheildir,
án þess að skipulagsstaða hinna ein-
stöku félaga innan Alþýðusambands-
ins breytist við það á nokkurn hátt.
II. Samband byggingamanna stofnað
Á s.l. hausti var kosin nefnd til að
undirbúa stofnun sambands bygging-
armanna. Voru í nefnd þessari þeir
Jón Snorri Þorleifsson, Einar Jónsson
og Sigursveinn Jóhannesson. Nefnd
þessi starfaði og skilaði drögum að
lögum og fjárhagsáætlun slíks sam-
bands.
Var stofnfundur boðaður dagana 19.
og 20. apríl s.l. Fulltrúar voru 1 fyr-
ir hverja 50 félagsmenn, og mættu á
stofnfundi fulltrúar frá þessum stétt-
arfélögum byggingariðnaðarins: Tré-
smiðafélagi Reykjavíkur, Málarafélagi
Reykjavíkur, Múrarafélagi Reykjavík-
ur, Félagi pípulagningamanna, Félagi
húsgagnabólstrara, Félagi húsgagna-
smiða og Félagi byggingariðnaðar-
manna í Árnessýslu — alls 34 fulltrú-
ar. í þessum stéttarfélögum eru alls
rúmlega 1000 félagsmenn.
Fundarstjóri var kjörinn Sigurjón
Pétursson og til vara Halldór Stefáns-
son. Ritarar voru Leifur Jónsson og
Hjálmar Magnússon.
Umræður urðu fjörugar á þinginu,
og afgreiddi það lög og fjárhagsáætl-
un. Byggist tekjubálkur hennar á 150
króna skatti af hverjum félagsmanni
þeirra félaga, er í sambandið ganga.
Þar sem fulitrúar Múrarafélags
Reykjavíkur og Félags pípulagningar-
manna höfðu ekki umboð til að skuld-
binda sín félög um þátttöku í sam-
bandinu, var samþykkt að fresta störf-
um stofnþings til 30. maí. Það helzta,
sem bíður framhaldsstofnfundar, er
stjórnarkjör og afgreiðsla fundar-
skapa.
Laugardaginn 30. maí var stofnþing-
inu fram haldið og stjórn kosin. Hana
skipa: Bolli Ólafsson formaður, Jón
Snorri Þorleifsson varaformaður, Guð-
mundur Helgason, Selfossi ritari, Lár-
us Bjarnfreðsson vararitari, Þorsteinn
Þórðarson gjaidkeri.
SamjDykkt! vorii þingsköp', og ályktun
afgreidd um kjaramálin. Var sú álykt-
un mjög í anda þeirrar stefnu, sem
miðstjórn Alþýðusambandsins mark-
aði fyrr í vor með ályktun þeirri, sem
lögð var til grundvallar viðræðunum
við ríkisstjórnina. Er sú ályktun birt
á öðrum stað í blaðinu.
III. Verkamannasamband íslands.
Undirbúning allan að stofnun verka-
mannasambandsins önnuðust Verka-
mannafélagið Dagsbrún, Verka-
mannafélagið Hlíf og Verkalýðsfélagið
Eining á Akureyri.
Stofnþingið var sett laugardaginn
9. júní af Hermanni Guðmundssyni
formanni Hlífar í hinum glæsilegu
salarkynnum á efstu hæð í stórhýsi
Dagsbrúnar og Sjómannafélagsins að
Lindargötu 9.
Er Hermann hafði lokið setningar-
ræðu sinni, flutti Hannibal Valdi-
marsson stutt ávarp og iét í Ijós
ánægju með sambandsstofnunina, þar
sem hún mundi leiða til nánara sam-
starfs almennu verkalýðsféiaganna og
þannig styrkja þau í kjarabaráttunni.
Flutti hann þinginu kveðjur Alþýðu-
sambandsins og árnaði sambandinu
heilla.
Þá tók til máls hinn aldni, en síungi
eldhugi, Sigurður Guðnason, fyrrver-
andi formaður Dagsbrúnar og hélt
brennandi hvatningarræðu við vöggu
hins nýja sambands. Kvaðst hann þess
fullviss, að stofnun verkamannasam-
bandsins yrði síðar talinn merkisat-
burður í sögu verkalýðshreyfingarinn-
ar. Með starfi þess mundi baráttan
fyrir bættum kjörum hinna lægst
iaunuðu hert og aukin, kraftarnir bet-
ur sameinaðir, og þannig mundi frum-
kjarni Alþýðusambandsins styrkjast
við tilkomu þess. — Var Sigurði þökk-
uð ræðan af öllum þingfulltrúum með
dynjandi lófataki.
Hófust þá þingstörfin. Lög voru
samþykkt og fjárhagsáætlun, og kjara-
málin vandlega rædd frá ýmsum hlið-
um.
Tuttugu og þrjú verkamanna- og
verkakvennafélög tóku þátt í stofnun
Verkamannasambandsins og hafa þau
iiin 8500' félagsmenn. Meðal stofnfé-
laganna eru flest stærstu verkalýðs-
félög landsins. Þá er vitað um allmörg
félög, sem ákveðin eru í að ganga í
verkamannasambandið, en höfðu ekki