Vinnan - 01.03.1995, Blaðsíða 3

Leiðari
Benedikt Davíðsson,
forseti ASÍ
Nýger&ir kjarasamningar:
Lítið skref í átt til kjarajöfnunar
Með þeim kjarasamningum á almennum vinnu-
markaði sem gerðir voru á dögunum, á sama
grundvelli og samningar hafa verið byggðir á síðan
í febrúar 1990, var stigið enn eitt skref í áttina til
þess að byggja hér upp kjaraþróun sem við það er
miðuð að kaupmáttur tekna sé bættur án þess að
hætt sé við meiri háttar verðbólgu. Þetta hefur ver-
ið megin markmið verkalýðshreyfingarinnar í mörg
ár.
Að vísu finnast okkur áfangarnir sem nást vera
of litlir hverju sinni enda hefur ýmislegt orðið til að
trufla ferlið, hvort tveggja félagsleg og efnahagsleg
atriði. Þjóðfélagið hefur nú um nokkurra ára skeið
gengið í gegnum mikla efnahagskreppu með mjög
slæmum afleiðingum fyrir atvinnulífið, og þar með
heimilin.
Ýmsir hópar og samtök í þjóðfélaginu, kanske
helst þeir sem virðast standa fjærst undirstöðuat-
vinnuveginum, hafa aldrei fallist á þá heildar stefnu
sem mörkuð var í samningunum árið 1990. Þess
vegna hafa þeir oft beitt sér gegn aðgerðum sem
miðaðar hafa verið við að árangur náist samkvæmt
því ferli.
Það ber líka að viðurkenna að innan raða sam-
taka okkar eru vitanlega skiptar skoðanir um
áherslur og aðferðir til að ná settu marki. Það mátti
meðal annars lesa út úr þeim tillögum að kröfugerð
við undirbúning síðustu kjarasamninga sem komu
frá hinum ýmsu félögum innan ASÍ.
Tillögurnar um áherslur í kröfugerð voru mjög
margvíslegar og sjálfsagt hefði verið hægt að setja
upp há súlnarit um kostnaðinn af þeim ef allt hefði
verið dregið saman og um þá verðbólguskriðu sem
slíkt hefði valdið. En það mátti heita sameiginlegt
sem lokaábending flestra ályktana að þó yrði að
halda þannig á að verðlag færi ekki úr böndunum
aftur.
Um niðurstöðu kjarasamninganna, sem nú hafa
víðast hvar verið samþykktir, má auðvitað deila.
Og um hana verður deilt innan samtaka okkar, og
þó kanske ekki síður innan annarra samtaka. Vita-
skuld hefðu fulltrúar þeirra samtaka sem að samn-
ingunum unnu viljað ná meiri kjarabótum til handa
sínum umbjóðendum en raunin varð. En mat hvers
sambands fyrir sig var að lokum það að lengra yrði
ekki komist fyrir þess hönd við ríkjandi aðstæður i.
Það var líka sameiginlegt mat fulltrúa samband-
anna, að höfðu nánu samráði um aðkomu stjórn-
valda, að meiri árangurs væri ekki að vænta.
Vitaskuld koma svo einhverjir spekingar á eftir
og segja að leggja hefði átt meiri áherslu á eitt-
hvað annað en það sem samkomulag varð um.
Það er ekkert nýtt, sérstaklega þegar hagsmunir
hópa eða samtaka fara ekki alveg saman. Það má
til dæmis marka nú af umræðunni um að loksins
tókst að ná fram því baráttumáli að hætta tvískött-
un iðgjalda launafólks til lífeyrissjóða. Afnám tví-
sköttunar hefur auðvitað ekki sömu þýðingu fyrir
þá sem borga ekki iðgjald nema af hluta tekna
sinna til lífeyrissjóðs, jafnvel þótt þeir hafi ennþá
meiri bótarétt en þeir sem greiða af öllum tekjum
sínum. En við látum ekki slíkan áróður trufla okkur.
Þetta er sambærilegt við hávaðann sem ýmsir
gerðu árið 1993, þegar okkur tókst loks að þvinga
stjórnvöld til að lækka matarskattinn verulega og
færa þannig tekjulægstu hópunum þá bestu kjara-
bót sem þeir hafa fengið lengi, og fá að búa að.
Kjarasamningarnir nú eru vissulega ekkert risa-
stökk til bættra kjara en þeir eru áfangi á þeirri leið
og til eflingar atvinnu, sem væri kanske mesta
kjarabótin. Verkalýðshreyfingin var fyrst og fremst
að semja um kjarabætur fyrir lág- og miðlungs-
tekjufólk, aldraða og öryrkja. Hvort þeir eða sam-
tök þeirra sem eru með tekjur sem skipta mörgum
hundruðum þúsunda króna á mánuði tekst að
knýja fram sér til handa einhverjar allt aðrar og
miklu meiri breytingar í kjölfar þessara samninga
skal ég ekkert um segja. Það er ekki á verksviði
okkar að semja um kjör þeirra.

Metsölublað á hverjum degi!
3