Börn og menning - 2015, Side 31

31Fyrirsögn greinar
Í hjarta Hróa hattar
Höfundur: David Farr
Leikstjórar: Gísli Örn Garðarsson
og Selma Björnsdóttir
Vesturport, Þjóðleikhúsið og
Royal Shakespeare Company
Sögurnar af Hróa hetti eru fyrir löngu
orðnar inngróinn hluti af vestrænni
bókmenntahefð og hafa verið endurritaðar
ótal sinnum í gegnum tíðina. Hrói birtist
okkur í barnabókum, með og án mynda,
teiknimyndasögum, ljóðum, skáldsögum og
ekki síst í kvikmyndum af margvíslegu tagi,
frá Erroll Flynn til Mel Brooks. Sögurnar af
Hróa og mönnum hans þekkjum við flest og
hann er löngu orðinn að alþjóðlegu tákni
fyrir réttlæti og jafna skiptingu verðmæta.
Þótt uppruni sagnanna um Hróa hött sé
um margt óljós og heimildirnar dreifðar í
gömlum enskum þjóðsögum og kvæðum
þá hefur smám saman myndast ákveðin
hefð utan um þessar sögur og þær eru
hver annarri líkar. Hann er heiðarlegi
stigamaðurinn, sá sem rænir frá þeim ríku
og gefur þeim fátæku en berst jafnframt
fyrir réttlætinu og styður hinn réttmæta
konung Englands, Ríkharð ljónshjarta.
Sem maður konungs þarf hann að verja
hagsmuni hans fyrir hinum illa Jóhanni prins
sem reynir að sölsa undir sig krúnuna meðan
konungurinn er í krossferðum. Þetta er sú
saga sem við þekkjum af Hróa hetti hvort
sem við mætum henni í hefðbundnum
útgáfum eða skrumskældri í paródíum og
útúrsnúningum.
Tilbrigði við stef
Sagan sem sögð er í leikriti David Farr sem
nú má sjá á fjölum Þjóðleikhússins byrjar sem
nýtt tilbrigði við sögurnar af Hróa. Þar er
ekki sögð saga af hjartahreinum útlaga sem
frá upphafi berst fyrir rétti hinna kúguðu.
Þegar við sjáum Hróa fyrst á sviðinu er hann
samviskulaus glæpamaður sem leiðir hóp
ræningja sem hugsa fyrst og fremst um
eigin hag og halda sjálfir þeim feng sem þeir
ræna. Hrói og menn hans eru hálfbernskir í
upphafi, þeir eru eins og strákar að leika sér
í ræningjaleik þar sem engar stelpur mega
vera með, þótt okkur verði snemma ljóst að
foringinn sjálfur ber leyndan harm í brjósti
og að ótti hans við konur á sér rætur í því
að hann veit að ástin getur komið róti á
tilfinningalíf jafnvel hraustustu manna.
Þegar aðalsmærin Maríanna kemur til
skjalanna og krefur Hróa um afstöðu og
samlíðan með öðrum er leikurinn úti, hann
verður að ákveða hver hann er og hvort hann
beri ábyrgð gagnvart öðru fólki. Sagan sem
sögð er í Í hjarta Hróa hattar er því í senn
ástarsaga Maríönnu og Hróa og þroskasaga
hans og ræningjanna. Þótt upphafið sé að
einhverju leyti á skjön við þær sögur af Hróa
sem flestir þekkja er framhaldið kunnuglegt,
þar eru allir á sínum stað. Útlagarnir Villi
Jón Yngvi Jóhannsson
Ástar- og þroskasaga úr Skírisskógi