Skessuhorn - 24.02.2021, Qupperneq 20

MIÐVIKUDAGUR 24. FeBRúAR 202120
Alþingi samþykkti í dag þings-
ályktunartillögu um fjölbreytt-
ar aðgerðir gegn raka- og myglu-
skemmdum í fasteignum. Aðgerð-
irnar eru í sex liðum og miða að því
að koma í veg fyrir slíkar skemmd-
ir og auka réttindavernd þeirra sem
verða fyrir tjóni af þeirra völdum.
Í greinargerð þingsályktunarinnar
kemur fram að rakaskemmdir og
mygla af völdum þeirra sé nokkuð
útbreitt vandamál á Íslandi. Veðr-
áttan hér sé sérstök og því fá for-
dæmi um hvernig skuli bregðast við
þessum vanda. Því sé nauðsynlegt
að stjórnvöld reyni eftir fremsta
megni að draga úr þeim neikvæðu
afleiðingum sem rakaskemmdir og
mygla hafi í för með sér.
Þingflokkur Pírata, auk þing-
manna úr Flokki fólksins og Sjálf-
stæðisflokki, stóðu að málinu sem
var samþykkt á þingfundi í gær.
Auk þeirra undirrituðu allir með-
limir velferðarnefndar Alþingis
nefndarálit um málið. Með sam-
þykktinni felur Alþingi félags- og
barnamálaráðherra, í samráði við
heilbrigðisráðherra, að leggja til
nauðsynlegar breytingar á lögum
og reglugerðum til að uppræta og
koma í veg fyrir tjón vegna raka-
skemmda í fasteignum.
Það skuli gert með því að:
Auka réttindavernd þeirra sem 1.
verða fyrir tjóni vegna raka-
skemmda.
efla sjálfstætt eftirlit með 2.
prófunum á byggingarefni
áður en það er tekið í notkun
hér á landi.
efla þekkingu fagaðila á raka-3.
skemmdum og forvörnum
tengdum þeim.
Gera aðgengilegar á miðlæg-4.
an hátt upplýsingar um fram-
kvæmdir á húsnæði.
Taka upp jákvæða hvata fyr-5.
ir tryggingafélög til að tryggja
húsnæði gegn rakaskemmd-
um.
Taka upp jákvæða hvata fyrir 6.
fasteignaeigendur til að koma
í veg fyrir og uppræta raka-
skemmdir á eldra húsnæði.
Fjöldi flýr mygluna
Halldóra Mogensen, þingmað-
ur Pírata og fyrsti flutningsmað-
ur tillögunnar, hefur sjálf reynslu
af rakaskemmdum. Hún er meðal
þeirra fjölda Íslendinga sem hefur
þurft að yfirgefa heimilið sitt vegna
myglu, með tilheyrandi kostnaði
og óþægindum. „eftir að ég fór að
láta mig þessi mál varða kom fljótt
í ljós að vandamálið er miklu stærra
en mig hefði nokkurn tímann órað
fyrir. Ég hef varla haft undan að
kynna mér reynslusögur þeirra sem
hafa komið að máli við mig,“ seg-
ir Halldóra. Hún fagnar niðurstöð-
unni og segist telja að nú sé kom-
inn grundvöllur að mjög þörfum
endurbótum í þessum málaflokki.
„Þó þessi lífsreynsla hafi verið erf-
ið get ég glaðst yfir því að hún skili
sér í auknum réttindum fólks sem
hefur svipaða sögu að segja og ég.
Það gerir þetta allt þess virði,“ seg-
ir Halldóra Mogensen. mm
Í Safnahúsi Borgarfjarðar stend-
ur nú yfir sýning á verkum sem
þeir Lúkas Guðnason og Sigur-
jón Líndal Benediktsson, í daglegu
tali kallaður Jónsi, unnu fyrir hlað-
varpsþáttinn Myrka Ísland. Lúk-
as og Jónsi eru báðir úr Borgar-
firði, fæddir árið 2004. Blaðamaður
Skessuhorns kíkti í Safnahúsið þar
sem hann skoðaði sýninguna þeirra
og ræddi við listamennina um verk-
in þeirra og listina.
Velur blýantinn
Aðspurður segist Lúkas kjósa blý-
antinn frekar en málninguna en
hann hefur verið að teikna frá því
hann var um fjögurra ára gamall.
„Ég byrjaði samt ekki að teikna af
neinni alvöru fyrr en ég var svona
tólf ára. Þá fór ég að teikna eigin-
lega á hverjum degi. Ég er frek-
ar vanafastur og lítið fyrir að prófa
nýtt svo ég held mig við blýantinn
en nota stundum kol líka,“ segir
Lúkas og brosir. Hann segist mest
teikna myndir af fólki. „Ég er lít-
ið að teikna dýr eða náttúruna. Mér
þykir bara skemmtilegast að teikna
manneskjur,“ segir hann. Spurð-
ur hvort listaáhuginn komi úr fjöl-
skyldunni segir hann: „Það eru ekk-
ert margir listamenn í fjölskyldunni
en amma mín er mikið að mála og
bróðir hennar var líka mjög list-
rænn svo ætli ég hafi þetta ekki úr
fjölskyldunni hans pabba,“ svarar
hann.
Gerir eiginlega allt
Jónsi hefur verið að teikna og mála
síðan hann man eftir sér en byrj-
aði einnig af fullri alvöru um tólf
ára aldurinn. „Þá fór ég að hugsa
að þetta væri kannski eitthvað sem
ég gæti gert og unnið við í fram-
tíðinni,“ segir Jónsi sem er í dag á
listnámsbraut við Verkmennaskól-
ann á Akureyri. Til að byrja með
var hann mikið að teikna fólk en í
dag er hann farinn að prófa ýmis-
legt nýtt. „Ég teikna bara allskonar
núna; náttúru, blóm, fólk og eigin-
lega hvað sem er, nema ekki dýr,“
segir hann og hlær. Aðspurður seg-
ist Jónsi bæði teikna og mála. „Ég
geri eiginlega allt,“ svarar hann en
Jónsi hefur mikið verið að teikna
með tússlitum, akrýl málningu, tré-
litum, olíulitum, pennum, bleki og
kolum.
Myrka Ísland
eins og segir hér að framan voru
verkin á sýningunni í Safnahúsi
Borgarfjarðar unnin fyrir hlað-
varpsþáttinn Myrka Ísland. en í
þeim þætti segir sagnfræðingur-
inn Sigrún elíasdóttir frá atburð-
um sem gerðust á tíma sem lítið
er til af myndum frá. Hafði hún þá
samband við Lúkas og Jónsa um að
teikna myndir fyrir kynningarefni
þáttanna. en hvernig er að teikna
myndir svona eftir pöntunum?
„Það er eriftt að vita hvar maður á
að byrja, en annars er alveg misjafnt
hversu erfitt það er,“ svara þeir. „Ég
byrja oftast á að skissa upp allskon-
ar þar til ég hitta á eitthvað sem
mér líkar við og held þá áfram með
það,“ segir Lúkas og Jónsi tekur
undir það.
Drungalegar myndir
Myndirnar sem þeir teikna fyrir hlað-
varpsþættina eru frekar drungaleg-
ar en spurðir hvort þeir séu mikið að
teikna síkar myndir svara Lúkas því
játandi en Jónsi segist minna vera í
því. „Ég er mjög hrifinn af því sem er
drungalegt og kannski ekki alltaf bara
happí og æðislegt. Ég reyni samt al-
veg stundum að gera eitthvað aðeins
gleðilegra, sérstaklega því amma á
svo erfitt með hvað myndirnar mín-
ar eru krípí. Hún biður mig stundum
um að teikna líka eitthvað fallegt,“
segir Lúkas og hlær. „Ég er alveg að
teikna drungalegar myndir líka en
ekki svona mikið eins og Lúkas. Ég
geri alveg bæði,“ segir Jónsi.
Hægt er að skoða sýningu á verk-
um þessara listamanna hjá Safnahúsi
Borgarfjarðar, þá mun sýningin fara á
ferð um Vesturland. Hún verður sett
upp á Bókasafni Akraness, Snorra-
stofu í Reykholti, Vínlandssetrinu í
Búðardal og í Frystiklefanum í Rifi.
arg
Sigurjón Líndal Benediktsson og Lúkas Guðnason sýna verk sín í Safnahúsi Borgarbyggðar.
Ungir listamenn sýna verk í Safnahúsi Borgarfjarðar
Halldóra Mogensen er fyrsti flutningsmaður þingsályktunartillögunnar. Hún
hefur sjálf lent í að flýja raka- og mygluskemmdir.
Fjölbreyttar aðgerðir gegn raka- og
mygluskemmdum í fasteignum
Mygla í íbúðar- og atvinnuhúsnæði
getur orsakað alvarlegan heilsubrest.