Morgunblaðið - 20.02.2021, Síða 14

14 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. FEBRÚAR 2021
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Ég lagði upp með ferða-dagbók þegar ég byrjaðiað vinna að þessari bókog las mér heilmikið til
um Jakobsveginn. Síðan fór ég í
pílagrímsgöngu um þann veg af því
mér fannst ekki annað hægt, fyrst
ég var farin að skrifa dagbók það-
an. Þá gerðist mjög margt,“ segir
Margrét Lóa Jónsdóttir ljóðskáld,
en hún sendi í vikunni frá sér ell-
eftu ljóðabók sína sem ber titilinn
Draumasafnarar.
„Ég var í þrjá mánuði á flakki
og bjó þar af í tæpan mánuð í
Santiago de Compostela á píla-
grímahosteli. Ég endaði dvölina
þar á því að ganga hluta
Jakobsvegarins og fékk mitt píla-
grímaskírteini. Þaðan fór ég svo til
Svíþjóðar til að vinna við skriftir,“
segir Margrét Lóa sem tók sér
launalaust leyfi frá kennarastarfi
til að sinna skáldskap.
„Skáldskapurinn þarf sinn
tíma, og við þurfum líka sem mann-
eskjur tíma til að vinda ofan af okk-
ur. Ég lagði upp með ferðadagbók,
sem varð á endanum að tveimur
bálkum. Bókin endar á tregaljóði
sem er jafnframt hugleiðing um
heimsfaraldra. Ég hef hneigst í þá
átt að semja ljóðabálka, þannig get
ég leyft mér ákveðna frásögn og
framvindu.“
Alltaf sama glíman
Margrét Lóa segir að á leið-
inni við að skapa þessa bók hafi
fæðst mörg styttri ljóð, sum aðeins
tvær línur eins og til dæmis þetta:
Ég dreg myrkratjöld fyrir glugga.
Draumfangari sér um martraðir
næturinnar.
„Það sem er skemmtilegt við
ljóðið er auðvitað hversu formið er
knappt og hægt að segja mikið í
fáum orðum. Ég les mikið af ljóð-
um og ég elska ljóðasöfn, doðranta.
Ég hlusta líka mikið á ljóð þegar
ég er úti að ganga og get hlustað
aftur og aftur á sömu bókina. Ég
hef líka verið að þýða ljóð úr
spænsku. Þetta gerir það að verk-
um að ég losna ekki við bakteríuna.
Ljóðagerð er líka þannig að ég
held að mörg skáld haldi áfram að
yrkja og vinna með ljóðformið, af
því þetta er alltaf sama glíman,
maður er alltaf á byrjunarreit,“
segir Margrét Lóa og bætir við að
fyrir henni sé ljóð alltaf hljómur,
rödd.
„Ljóð vaknar ekki fyrr en ég
les það upp. Þess vegna finnst mér
nauðsynlegt að hlusta á upptökur
þar sem ljóð eru lesin, sérstaklega
ef höfundar lesa sjálfir. Til dæmis
er mexíkóska Nóbelsskáldið Oc-
tavio Paz í uppáhaldi hjá mér, ég
hlusta oft á hann og það er líka góð
leið til að þjálfa sig í tungumálum.“
Ákveðið heilunarferli
Margrét Lóa segist hafa
kynnst mjög áhugaverðu fólki í
pílagríamgöngunni.
„Í ljóðunum má meðal annars
finna áttavilltan vitavörð, líksnyrti
og skipstjóra sem nýbúinn er að
missa konuna sína. Fólk fer oft í
pílagrímagöngur til að leita ein-
hvers, þetta er ákveðið heilunar-
ferli og fólk gengur veginn sem
hefur til dæmis verið að glíma við
alvarleg veikindi eða er að jafna
sig eftir ástvinamissi. Flestir eru
tilfinningalega opnir og örlátir
þegar þeir hittast á veginum. Í
bókinni segist áttavillti vitavörð-
urinn vera logandi hræddur við
leðurblökur og líksnyrtir býður
blóðbergste úr brúsa,“ segir Mar-
grét Lóa og bætir við að María
komi fram í öllum köflum bók-
arinnar, á mismunandi hátt, einu
sinni sem lögreglubíll, eða Svarta
María og síðan þylur vegurinn
fram undan Maríubænir á öllum
heimsins tungumálum.
Skiptir máli að fyrirgefa
Þótt í bókinni sé þó nokkuð um
sorg og dauða, þá er hún líka björt
og full af lífi og von. Til dæmis er
mikil von í tilvitnun í upphafi bókar
í Tomas Tranströmer: Vinir! Þið
drukkuð myrkrið og komuð í ljós.
„Við glímum öll við áföll, en líf-
ið heldur áfram, lítil börn fæðast
og bækur fæðast. Á hverjum degi
höfum við tækifæri til að verða að
liði, láta gott af okkur leiða. Og það
er alltaf ljós, eins og segir í loka-
erindi bókarinnar: Tvö ljós nema
við sjóndeildarhringinn líkt og
dúfuaugu í dimmum helli. Fyrr í
sama ljóðabálki segir: Í ljóði hafs-
ins hljómar hlátur milli lína,“ segir
Margrét Lóa og bætir við að öllu
máli skipti að fyrirgefa, og vitnar
þar í ljóð úr bókinni: Fyrirgefning-
arfjall blasir við. Staður þar sem
flugur á stærð við smáfugla flögra í
kringum okkur – staður þar sem
enginn hugsar um makleg mála-
gjöld.
„Þegar einhver gerir eitthvað
á hlut okkar er nauðsynlegt að
fyrirgefa, til að geta haldið áfram.
Rétt eins og í göngu minni og ann-
arra á Jakobsveginum. Sú ganga
snýst um að vakna, reima á sig
gönguskó, fara út og koma sér á
næsta svefnstað. Með því að lifa í
marga daga á þann hátt þá nær
maður að stoppa gangverkið og
hægja á tímanum. Þá reikar hug-
urinn víða eða eins og segir í bók-
inni: Kílómetrar lengjast í hita.
Íkorni flytur inn í hægra heilahvel
mitt. Hoppar þar um og skoppar. Á
meðan dynja hamarshögg í vinstra
heilahvelinu þar sem verið er að
standsetja íbúð.
Að ganga Jakobsveg er þrek-
raun, þetta eru langar dagleiðir en
sú þreyta og áreynsla er náttúru-
leg, þú færð þína næringu og hvíld
og síðan hefst nýr dagur og nýr
vegur. Þetta er eins og streymandi
vatn, þú stígur aldrei fæti tvisvar í
sama lækinn, því vatnið er á hreyf-
ingu, stöðug endurnýjun á sér
stað.“
Margrét Lóa tekur fram að
bókin lumi á húmor inn á milli, rétt
eins og í lífinu sjálfu.
„Þegar ég les þetta upp þá
heyri ég minn tón og ég er mjög
þakklát fyrir það. Mér þykir vænt
um að þetta nær að mynda ákveðna
heild og það er speglun í byrjun og
lokin. Þetta er líka tengt draumum
og í fyrsta ljóðinu sem heitir Skýja-
safnarar segi ég frá draumi sem
mig dreymdi. Þetta ljóð skrifaði ég
strax niður þegar ég vaknaði og
breytti því aldrei. Sum ljóð fæðast
með þeim hætti, þau spretta fram
tilbúin, en svo eru önnur sem tekur
lengri tíma að semja. Ljóðið er dul-
arfullt fyrirbæri.“
Áttavilltur vitavörður og líksnyrtir
„Skáldskapurinn þarf sinn tíma, og við þurfum líka
sem manneskjur tíma til að vinda ofan af okkur,“ segir
Margrét Lóa Jónsdóttir sem sendi frá sér ljóðabók í
vikunni sem varð til fyrir og eftir pílagrímsgöngu.
Morgunblaðið/Eggert
Margrét Lóa „Við glímum öll við áföll, en lífið heldur áfram, lítil börn fæðast og bækur fæðast,“ segir ljóðskáldið.
„Við finnum að eitthvað mikið liggur í
loftinu og sömuleiðis að allt jeppa-
samfélagið hlakkar til þessarar ár-
legu sýningar okkar,“ segir Andri Úlf-
arsson, framkvæmdastjóri sölusviða
hjá Toyota Kauptúni í Garðabæ.
„Þetta er eins og fjölskylduboð. Við
sjáum sömu andlitin ár eftir ár því
hingað koma þeir sem vilja fylgjast
með því sem nýjast er í jeppum hjá
Toyota og kynna sér vel breytta bíla
sem ýmist eru notaðir í fjallasport
eða í sérhæfðum verkefnum hjá fyr-
irtækjum og stofnunum sem þurfa
trausta og sterkbyggða jeppa.“
Jeppasýning Toyota verður í Kaup-
túni í Garðabæ í dag, laugardag, frá
kl. 12 til 16. Þar má sjá Toyota-jeppa
af öllum stærðum og gerðum. Má
nefna jeppana Land Cruiser og Hilux,
sem nú eru komnir með nýjar vélar
sem gera þá enn öflugri. Þá er tiltek-
inn Toyota Highlander Hybrid sem
var kynntur í byrjun árs og Plug-in
Hybrid-útgáfa af sportjeppanum
RAV4 með allt að 70 km drægni á raf-
magni einu saman.
Margvíslegar útivistarvörur eru
einnig kynntar á sýningu Toyota sem
er jafnan fjölsótt.
Jeppasýning Toyota er í Kauptúni í dag
Kynna útivist og Toyota-jeppa
af öllum stærðum og gerðum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Bílasport Allt jeppasamfélagið hlakkar til, segir Andri Úlfarsson.