Fréttablaðið - 09.09.2021, Síða 23

Nýtt snjallapótek
Lyfju er sérsniðið að
notendum. Þar sjá þeir
sínar lyfjaávísanir og
verð, byggt á því hvar
þeir standa í greiðslu-
þrepakerfi Sjúkratrygg-
inga.
Sigríður Margrét Oddsdóttir,
framkvæmdastjóri Lyfju,
segir að samhliða breyttri
aldurssamsetningu þjóðar-
innar ríði á að gera nauð-
synlegar breytingar í heil-
brigðisþjónustu. Í því muni
nýsköpun og einkafram-
takið gegna lykilhlutverki.
„Við lítum á okkur sem hluta af
heilbrigðisþjónustu Íslendinga.
Lyf eru engin venjuleg söluvara,“
segir Sigríður Margrét Oddsdóttir,
framkvæmdastjóri Lyfju. Fyrir­
tækið var stofnað árið 1996, þegar
sérleyfin voru afnumin í apóteks­
rekstri.
Í upphafi var Lyfja eitt apótek í
Lágmúla en apótekin telja nú 46.
Lyfsalan er aðeins hluti af rekstrin­
um því Sigríður segir Lyfju eiga að
vera stað sem þú leitar til þegar þú
vilt finna vörur til þess að lifa heil­
brigðum lífsstíl og auka vellíðan.
Hjá Lyfju starfa um 350 starfsmenn
og af þeim er þriðjungur með sér­
menntun á sviði heilbrigðismála.
Ári áður en heimsfaraldurinn hófst
var undirbúningur að nýju snjall­
apóteki hafinn og því hleypt af
stokkunum í október í fyrra.
Sérsniðið snjallapótek
er framtíðin
„Þegar við lítum á heilbrigðis­
þjónustu og vörusölu og þjónustu
á heilbrigðissviðinu þá sjáum við
það fyrir að hún á eftir að verða
persónulegri, byggja á tækninni,
verða sjálfstýrðari og heildrænni.
Það sem við höfðum verið að
undirbúa smellpassaði inn í þetta
umhverfi og er eins konar per­
sónusniðið snjallapótek. Ég geri
greinarmun á því sem Lyfjuappið
er og hefðbundinni vefverslun
vegna þess að þegar ég opna appið
sé ég bara mín gögn. Ég kemst
ekki inn öðruvísi en með raf­
rænum skilríkjum og sé þá mínar
lyfjaávísanir og mín verð byggð á
því hvar ég stend í greiðsluþrepa­
kerfi Sjúkratrygginga – sérsniðið
að notandanum.“
Sigríður segir að þegar komi að
heilbrigðisútgjöldum sé ekkert
mikilvægara en að líta til nýsköp­
unar annars vegar og samvinnu
einkageirans og hins opinbera hins
vegar. „Í fyrsta lagi erum við að
horfa fram á það að á næstu fimm­
tíu árum mun fólki eldri en fimm­
tíu ára fjölga um fimmtíu prósent. Í
öðru lagi hafa útgjöld hins opinbera
og einkaaðila til heilbrigðismála
verið að vaxa að meðaltali um 8 til
9 prósent síðustu 20 ár á ári stað­
virt. Það segir sig sjálft að þetta er
ekki sjálfbært,“ útskýrir Sigríður
og bætir við að það verði að finna
nýjar leiðir til þess að leysa úr því
hvernig við ætlum að stuðla að heil­
brigði og vellíðan.
„Þarna skiptir miklu máli að
nýta einkaframtakið í því að búa
til lausnir sem stuðla að því að við
getum fengið betri og persónu­
sniðnari heilbrigðisþjónustu. Þar
þarf til samvinnu milli opinbera
geirans og einkaframtaksins.“
Heilbrigðiskerfið mun brjóta
hagkerfið verði ekkert að gert
Sigríður Margrét segir heilbrigðis­
þjónustu í eðli sínu mjög íhalds­
sama grein. „Þetta er sú grein þar
sem þér líður mjög vel vitandi að
sá sem er að þjónusta þig hafi verið
í greininni í tuttugu eða þrjátíu
ár. Það þarf alltaf að vera góð
samvinna og samtal, en ég held
að það skipti höfuðmáli núna að
horfa á það hvað einkaframtakið
er að gera í þessari grein og hvaða
árangri hefur verið náð þar. Því ef
við horfum á útgjöldin í einhverri
heildarmynd þá sjáum við til að
mynda að lyfjakostnaður hefur
ekki verið að vaxa í sama hlutfalli
og önnur heilbrigðisútgjöld.“
Fyrir tíu árum hafi lyfja­
kostnaður verið 13 prósent af
heilbrigðis útgjöldum en í dag sé
hann 9 prósent. „Þarna eru einka­
rekin apótek sem eru að keppa á
hverjum degi og eru í gríðarlegri
samkeppni á markaðnum. Þar er
verið að veita mjög góða þjónustu,
við erum til dæmis hér á landi með
fleiri starfandi lyfjafræðinga en á
hinum Norðurlöndunum og búum
flest í innan við fimm mínútna
fjarlægð frá apóteki. Hvernig
getum við nýtt módelið sem þarna
er inni í öðrum geirum heilbrigðis­
þjónustu?“
Hún vísar til þess að sérfræði­
læknar hafi verið samningslausir
um árabil.
„Maður fær stundum á tilfinn­
inguna að því miður sé unnið
öllum árum að því að færa okkur
í áttina frá einkarekstri. Þar eru
tækifæri og það er nauðsynlegt að
líta til aukins einkarekstrar í heil­
brigðisþjónustu almennt.“
Um þetta hefur verið rætt lengi,
klassíska dæmið eru liðskipta­
aðgerðir sem við virðumst tilbúin
að greiða fyrir þreföldu verði í
útlöndum svo það sé ekki gert
af lækni á einkarekinni stofu á
Íslandi. Dæmin eru mun f leiri.
Hvernig er hægt að leysa það?
Verður að skipa heilbrigðis­ og
nýsköpunarráðherra?
Sigríður Margrét hlær. „Það væri
frábært að hafa slíkan ráðherra.
Þetta er einn stærsti útgjaldaliður
ríkisins og við sjáum það að ef við
gerum ekkert mun heilbrigðiskerf­
ið brjóta hagkerfið. Við þurfum að
finna lausnir. Við eigum að nýta
krafta einkaframtaksins og stunda
nýsköpun í heilbrigðisþjónustu en
þó aldrei á kostnað fagmennsk­
unnar og öryggisins.“ ■
Nýsköpun og einkaframtakið
verði að fá að blómstra
Sigríður Margrét
segir lífsnauð-
synlegt að gera
breytingar á
heilbrigðiskerf-
inu. Heilbrigðis-
kerfið muni
annars ein-
faldlega brjóta
hagkerfið. MYND/
BIG
Sigríður Margrét Oddsdóttir er framkvæmdastjóri Lyfju sem í upphafi var eitt apótek í Lágmúla en telur nú 46 apótek víðs vegar um landið. MYND/BIG
Maður fær stund-
um á tilfinninguna
að því miður sé unnið
öllum árum að því að
færa okkur í áttina frá
einkarekstri.
3FIMMTUDAGUR 9. september 2021 SAMTÖK ATVINNULÍFSINS