Fréttablaðið - 02.10.2021, Qupperneq 12

ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is,
FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
n Gunnar
Sif
Sigmarsdóttir
n Mín skoðun
Það er
látið að
því liggja
í opin-
berum yfir-
lýsingum
að lands-
liðsfyrirliði
Íslands
verði ekki
fyrir valinu
að þessu
sinni vegna
ástæðna af
óljósustu
sort.
Það er ekki
að ástæðu-
lausu sem
Finnar
fundu upp
alþjóðadag
mistaka.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser@frettabladid.is
Hvað gerðirðu við peninginn sem frúin í
Hamborg gaf þér í gær? Sé áhrifamaður í
olíu ríki spurður er líklegt að svarið sé: „Ég
lagði þá inn á svissneskan bankareikning.“
Árið 2015 kynnti Niels Johannesen, pró­
fessor í hagfræði við Kaupmannahafnar­
háskóla, nýjustu rannsókn sína fyrir starfs­
fólki Alþjóðabankans. Niðurstöður hennar
sýndu að þegar verð á hráolíu hækkar fjölgar
innlánum á bankareikningum í skatta­
skjólum frá olíuríkum einræðisríkjum.
Uppgötvunin fangaði athygli Bob Rijkers,
starfsmanns bankans. Þeir Johannesen og
Rijkers hófu samstarf um að skoða hvort
annars konar óvænt innspýting fjár hefði
sömu áhrif. Rannsóknarefnið var alþjóðleg
þróunaraðstoð.
ÞÚ TRÚIR EKKI HVAÐ GERÐIST NÆST
(svo notuð sé vinsæl smellibrella).
Hinn 13. október næstkomandi verður
alþjóðadagur mistaka haldinn hátíðlegur.
Deginum var fyrst fagnað árið 2010 í Finn­
landi. Er honum ætlað að aflétta skömminni
sem fylgir því að mistakast. Því mistök eru
mikilvægur hluti velgengni. „Reynsla er
heitið sem allir gefa mistökum sínum,“ er
haft eftir Oscar Wilde. Tölfræðingurinn Nas­
sim Taleb segir „mistök bjarga mannslífum.
Í hvert sinn sem flugvél hrapar minnka lík­
urnar á að flugvél hrapi aftur. Farþegaskipið
Títanik bjargaði mannslífum því nú smíðum
við stærri og stærri skip. Fjöldi fólks lést en
í kjölfarið jukum við öryggi kerfisins – mis­
tökin voru ekki til einskis.“
Snemma á síðasta ári afhentu Niels
Johannesen og Bob Rijkers rannsóknar­
niðurstöður sínar Alþjóðabankanum.
Komust þeir að því að þróunaraðstoð lýtur
sömu lögmálum og óvæntur olíugróði. Allt
að 15 prósent þróunaraðstoðar bankans
endaði á leynilegum bankareikningum í
skattaskjólum í kjölfar „gripdeildar ríkjandi
stjórnmálafólks, embættismanna og vina
þeirra“.
Hvernig brást Alþjóðabankinn við upp­
lýsingunum? Með því að „auka öryggi
kerfisins“ og bæta verklagið? Með því að
læra af mistökunum? Nei. Bankinn reyndi
að þagga málið niður.
Verðmæti mistaka
Mörgum misheppnaðist ætlunarverk sitt
í nýafstöðnum kosningum til Alþingis.
Fylkingar töpuðu fyrir andstæðingum,
flokkar töpuðu atkvæðum og menn sætum.
Ein stærstu mistökin voru þó framkvæmd
kosninganna sjálfra. Talning atkvæða var
klúður sem dregið hefur dilk á eftir sér.
Það er ekki að ástæðulausu sem Finnar
fundu upp alþjóðadag mistaka. Þegar eitt­
hvað misheppnast eigum við til að bregðast
við eins og Alþjóðabankinn: Þegja yfir því
og afneita staðreyndum. En þannig verðum
við oft af dýrmætum tækifærum. Því í mis­
tökum felast verðmæti.
Framkvæmd talningar og meðferð kjör­
gagna í Norðvesturkjördæmi eru afglöp
sem ekki má taka af léttúð – trúverðugleiki
stjórnarfarsins er í húfi. Svo virðist sem
allflestir líti málið alvarlegum augum og
að mistökin verði til þess að „auka öryggi
kerfisins“.
Önnur og ekki síður alvarleg „mistök“
áttu sér hins vegar stað í kosningunum, sem
þjónar lýðræðisins hafa látið óátalin.
Stuttu fyrir kosningar var tillögu Við­
reisnar, Samfylkingarinnar og Pírata um
jöfnun atkvæðavægis milli kjördæma felld
á Alþingi. Lýðræðisnefnd Evrópuráðsins
mælir með því að misvægi atkvæða eftir
búsetu fari ekki yfir 10­15 prósent. Hér á
landi er munurinn næstum 100 prósent.
Hann er holur hljómurinn í kjörnum
fulltrúum sem tala um lýðræði af andakt á
tyllidögum, en neita svo að laga ólýðræðis­
legan galla í kerfinu.
Fékkst þú heilt eða hálft atkvæði í
nýliðnum kosningum? Það er tímabært að
„mistökin“ í atkvæðavægi verði lagfærð og
„öryggi kerfisins“ aukið. n
Heilt eða hálft atkvæði
Þín borg
Í fasteignaviðskiptum
fylgjum við þér alla leið
519 5500 · FASTBORG.IS
Viðureign Arons Einars Gunnarsson­ar og knattspyrnuforystu Íslands á síðustu dögum hefur verið með ólík­indum. Á öðrum hluta leikvallarins stendur skærasta fótboltastjarna
þjóðarinnar um árabil – og vel að merkja, lands­
liðsfyrirliðinn, en á hinum endanum skjálfa
fætur einnar löskuðustu stjórnar sem setið
hefur að völdum í íþróttahreyfingu landsins –
og hefur raunar þegar misst umboð sitt sakir
þöggunar um meint kynferðisafbrot eins af
leikmönnum karlalandsliðsins í knattspyrnu.
Gott og vel.
Fráfarandi stjórn KSÍ tapaði trúverðugleika
sínum – og hlaut að fara frá völdum eftir að upp
komst um tvísögur hennar. En nú ætlar sama
stjórn, eða leifarnar af henni, að hefja nýja
sögustund – og landsmenn eiga bara að geta í
eyðurnar.
Það er látið að því liggja í opinberum yfir­
lýsingum að landsliðsfyrirliði Íslands verði ekki
fyrir valinu að þessu sinni vegna ástæðna af
óljósustu sort. Eða nokkurn veginn af því bara.
Hann geti ekki spilað út af einhverju.
Hér er gefið í skyn að nafngreindur maður
– sem í þessu tilviki er þjóðargersemi á íþrótta­
sviðinu – eigi ekki lengur erindi í landsliðshóp­
inn af því að hann kunni hugsanlega, einhvern
tíma, að hafa brotið af sér, án þess þó að nokkur
viti hvort brotið var framið – og ef svo er, hversu
alvarlegt það hafi verið.
Engin lögregluskýrsla liggur fyrir, engin kæra,
hvað þá ákæra og þar af leiðandi enginn dómur.
Bara sögusagnir.
Kynferðisofbeldi er viðbjóðslegur blettur á
samfélagi fólks. Það ber ekki einasta að taka
alvarlega í hverju tilviki heldur skera upp herör
gegn allri þeirri lágmenningu og orðræðu sem
því tengist. Þar hafa margir brugðist svo óra­
lengi; lögregla, dómskerfi, íþróttahreyfingin
sjálf – og fjölmiðlar sem hafa ekki sinnt þessum
málaflokki af nógu miklum þunga allt fram til
síðustu ára.
Þolendur kynferðisofbeldis verða að hafa
vægi í samfélaginu. Þeir verða að eiga griðastað
innan réttarkerfisins. Og þar á ekki að sýna
þeim lítilsvirðingu. Aldrei.
En meintir gerendur verða líka að njóta sann­
mælis. Alltaf. Ella snúum við réttarkerfinu á
hvolf. Og menn verða þá sekir þar til sakleysi
þeirra er sannað. Viljum við það?
Dómstóll KSÍ í máli Arons Einars Gunnars­
sonar er dæmi um þá erfiðu vegferð sem íslenskt
samfélag er að stíga eftir MeToo­byltinguna sem
var svo nauðsynleg og tímabær að ekkert má
lítillækka hana. n
Dómstóll KSÍ
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 2. október 2021 LAUGARDAGUR