Morgunblaðið - 27.05.2021, Blaðsíða 14

14 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 2021
Logi Sigurðarson
logis@mbl.is
Á
sta Davíðsdóttir er
landvörður við eld-
gosið í Geldingadölum.
Hún er eini landvörð-
urinn sem starfar allt
árið á Suðvesturlandi og sér um
eftirlit á um 40 friðsvæðum og
náttúruminjasvæðum. Hún segir
ráðningu átta nýrra landvarða í
sumar á gossvæðinu jákvæða þró-
un og segir stöðurnar þá vera vel
mannaðar á svæðinu.
„Það er yfirleitt frábært í
vinnunni. Flest fólk sem ég hitti er
alveg frábært en svo er alltaf ein-
hver prósenta sem er erfið og
skemmir fyrir okkur hinum, eins
og þegar fólk stundar utanveg-
arakstur,“ segir Ásta og bætir við
að áhugavert sé að fylgjst með
framvindu gossins.
„Stundum eru verkefnin mik-
ilvæg en stundum þarf bara að
halda svæðinu hreinu og gera
svæðið aðgengilegra svo fólk fylgi
göngustígum og sé ekki úti um allt
að eyðileggja gróður,“ segir Ásta.
Vinnuna segir Ásta snúast
fyrst og fremst um fræðslu og við-
hald á svæðinu og segir nokkuð
öðruvísi að vinna á eldgosasvæðinu
en öðrum svæðum.
Áhætta fylgir eldgosi
„Það er fyrst og fremst þessi
áhættuþáttur sem fylgir því að
vera á eldgosasvæði sem allir vita
um,“ segir Ásta og á til að mynda
við hættu af eiturgufum, en nokkr-
ir björgunarsveitamenn hafa orðið
fyrir áhrifum gassins.
Ásta fær margar spurningar á
dag um gossvæðið og þarf því að
fylgjast grannt með breytingum á
svæðinu. Hún segist reyna að
fræða gestina áður en þeir koma
inn á gossvæðið svo fólk fái allar
þær upplýsingar sem það þarf áður
en það heldur inn á gossvæðið.
„Mikið getur breyst milli daga;
stundum er of hvasst á svæðinu og
mikilvægt er að láta vita hvar gas-
mengunin sé og hvert hún stefnir
sem er auðvitað breytilegt,“ segir
Ásta og bætir við að stundum geri
fólk sér ekki grein fyrir hættunni af
gasmengun.
Fylgist með gasmengun
Nokkur þúsund manns fara að
gosstöðvunum á hverjum degi og
býst Ásta við mikilli aukningu í
sumar þegar ferðamönnum fer að
fjölga. Þegar hún var spurð um
hvort hún fyndi fyrir miklum áhrif-
um frá gasmenguninni sem er á
svæðinu segir hún að hún fylgist
grannt með gasmælinum sínum
sem lætur hana vita ef mengunin
fer yfir ákveðin hættumörk. Hún
segist stundum finna fyrir brenni-
steinsmenguninni þegar hún fær
óbragð í munninn.
„Ég fylgist mikið með veð-
urspá og gasmengurnarspá og ég
reyni að passa mig að vera ekki
lengi í þessum lægðum, sérstaklega
þar sem súrefnisskortur getur
myndast. Við vöktum ákveðna stíga
og látum fólk vita af hættunni ef
gaslægð hefur myndast yfir stíga að
eldgosinu.“
Landslagið breyst mikið
Ásta segir það gríðarlega
merkilegt að fá gos svona djúpt inn-
an úr möttlinum.
„Þetta er nokkuð sem enginn
hefur upplifað áður. Það sem er líka
skemmtilegt er að fræðimennirnir
okkar eru duglegir að láta okkur
vita hvað er að gerast svo við getum
líka skoðað þetta frá fræðilegum
hliðum sem er frábært,“ segir Ásta
og bætir við að síðan eldgosið hófst
hafi landslagið og gróðurinn breyst
mikið en fólk hafi við upphaf goss-
ins mikið verið að ganga utanvegar
sem hafi haft mikil áhrif á gróð-
urinn í kring.
Suðvesturland er gríðarlega
stórt svæði fyrir einn landvörð að
sögn Ástu sem vonar að fleiri land-
verðir muni bætast í hópinn seinna
meir og telur hún að þar ættu fjórir
landverðir að starfa.
Aukið álag vegna Covid
Kórónuveirufaraldurinn hafði
þau áhrif að fólk hafi í auknum
mæli byrjað að hreyfa sig utandyra
og það hafi haft tilheyrandi áhrif á
friðland í umsjón Ástu.
„Þegar allt var lokað fór fólk út
að hreyfa sig og uppgötvaði fullt að
fallegum stöðum sem er auðvitað
frábært. Ég held að þessi þróun
muni ekki ganga til baka, en auðvit-
að myndaðist mikið álag á svæðinu,
sérstaklega þegar fjarlægðatak-
markanir giltu og fólk vildi ekki
vera nálægt hvert öðru,“ segir Ásta
sem hefur unnið lengi sem land-
vörður og starfað víða um land.
„Ég hef verið ansi víða; ég hef
komið við á Norðausturlandi og síð-
an hef ég verið alveg úti í Lóns-
öræfum og svo uppi í Borgarbyggð
og við Snæfellsjökul,“ segir Ásta
sem er greinilega ansi sjóaður land-
vörður.
Landvörður á eldgosavaktinni
Glóandi!
Brátt verða átta land-
verðir við gossvæðið en
Ásta Davíðsdóttir hefur
staðið þar ein vaktina.
Hún hefur mikla reynslu
af landvarðarstarfinu og
hefur sinnt því víða um
land.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Landvörður Ásta á að baki langan feril sem landvörður. Hún er nú eini landvörðurinn sem sér um gossvæðið en brátt mun þeim fjölga.
Morgunblaðið/Ásdís
Ferðamannagos Fjöldi manns hefur lagt leið sína að gosinu.
Efnt verður til athafnar í Salnum í
Kópavogi í dag, fimmtudag, í tilefni af
því að Kópavogsbær hefur innleitt
barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna í
starfsemi sína. Framkvæmdastjóri
UNICEF á Íslandi, Birna Þórðardóttir,
og Ásmundur Einar Daðason, félags-
og barnamálaráðherra, veita viður-
kenninguna sem Ármann Kr. Ólafsson,
bæjarstjóri Kópavogs, tekur við.
Unnið hefur verið að innleiðingu í
Kópavogi frá 2018. Í kjölfar greiningar
var ákveðið hvar ráðast þyrfti í úrbæt-
ur með tilliti til réttinda barna, þátt-
töku þeirra, öryggis og verndar og
möguleika til að vaxa og þroskast.
Meðal verkefna sem innleiðing
barnasáttmálans felur í sér er árlegt
þing meðal allra grunnskólanna í
Kópavogi þar sem börnin geta ályktað
og komið með tillögur til bæjar-
stjórnar. Þá fundar ungmennaráð
reglulega með bæjarstjórn og hefur
þannig tækifæri til að koma sjónar-
miðum sínum á framfæri. Sett verður
upp ábendingaapp, m.a. í spjaldtölv-
um barna í 5. til 9. bekk, sem auðveld-
ar þeim að koma hugmyndum sínum
áfram til bæjaryfirvalda.
Þá hefur verið þróað mælaborð
barna sem gefur yfirlit yfir um 86
mælingar er varða heilsu og líðan
barna. Mælaborðið verður stjórntæki
sem hefur áhrif á verkefni á vegum
bæjarins. Til að koma til móts við
þarfir ungmenna á andlegri uppbygg-
ingu hefur Kópavogsbær svo sett á
laggir geðræktarhús en stefnt er að
því að ýmis námskeið verði haldin þar.
Kópavogur innleiðir barnasáttmála SÞ
Möguleikar til vaxtar og þroska
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Kópavogur Vatnsendahverfið