Storð : heimur í öðru ljósi - 01.04.1983, Síða 102

Hverjum
sagði
smiðurinn
draum sinn?
Þannig
hlýtur það
að hafa
verið
Var ég þessi
rauðhœrði
strákur?
bar það svartmálað við vesturloftið
eins og oflanga skepnu sem hefði
lagt sig með reistan háls í mjúk-
legar brúnirnar á leið frá sjó upp í
vötnin í heiðinni.
Stöku sinnum fyrst eftir að húsið
reis fórum við bróðir minn vestur í
hálsana en hinsvegar vikum við úr
vegi fyrir smiðnum ef hann kom
vestan bakkann. Jafnvel stálpuð
ungmennin sem hömuðu sig blómi
þorpsins, hálftepruð, hálfvillt,
undir víðu þakskeggi búðarinnar
án þess að kaupmaðurinn fengi
rönd við reist létu smiðinn af-
skiptalausan og hrópuðu ekki að
honum eins og öðrum. Eftir á að
hyggja hefir það verið kaupmaður-
inn sem smiðurinn trúði fyrir
draum sínum; það stóð honum
næst að fá skýringu á húsinu.
Einn dag haustið eftir kom skip og
lagðist að vanda úti á pollinum.
Smiðurinn, sem sinnti ekki upp-
skipun, leit fyrir hádegi inn í
kaupmannshúsið til að dytta að
gluggum í forstofunni þar sem
pottablómin riðluðust eins og
botngróður undir ljósi frá marglit-
um smárúðum allt í kring. I þess-
ari tvíræðu birtu sá hann allt í einu
bregða fyrir svartklæddri hávax-
inni konu sem hvarf honum jafn-
harðan gegnum stofudyrnar inn
af. Hún var greinilega ekki ein af
stúlkunum í húsinu og því síður
frúin sjálf sem var lítil og mann-
blendin og gat aldrei látið vera að
taka fólk tali. Samt vissi smiður-
inn óðar hver konan var; þannig
hlýtur það að hafa verið hvað sem
hver segir.
Honum var sagt að það hefði kom-
ið gestur með skipinu en hann
spurði einskis og fór frá óloknu
verki. Seinna um daginn sneri
hann aftur og stóð þá allt í einu
augliti til auglitis við svartklædda
konu sem kom beint í flasið á hon-
um. Var ég rauðhærður strákur
meðal annarra úfinna rauðhærðra
tötralegra smástráka sem leyndust
bak við skrúðgarð kaupmannsfrú-
arinnar til að fylgjast með sögunni
frá upphafi? Konan bauð góðan
dag en smiðurinn þagði við. Rétt
fyrir jól flutti hún til hans í húsið
vestur í hálsunum.
Hún kom að sunnan og var skyld
eða vensluð kaupmanninum, falleg
kona svarthærð fölleit gráeyg ekki
blá heldur gráeyg, nokkuð kinn-
fiskasogin sem kann að hafa verið
talið lýti svo að menn greindi á um
fegurð hennar. Við bræðurnir
höfðum náttúrlega engan smekk
sem við vissum af. Við áttum
heima í smábæ vestur á bakkanum
og lékum okkur út og suður um
þorpið en eftir að konan í Smiðs-
húsinu kom til sögunnar fór nýr
og sterkari segull en við afbárum
með góðu móti að virka án afláts á
litla marklausa flöktandi kompása
okkar.
Við sættum færi að verða á vegi
hennar hvenær sem við sáum hana
álengdar neðst í hæðunum eða
vestur á bakka, á leið í búðina eða
kaupmannshúsið. Smiðurinn var
aldrei í för með henni og hann
kom aldrei í kaupmannshúsið eftir
að hún fluttist til hans. Ef við
slæddumst vestur í hálsana fórum
við langan sveig um húsið; við
höfðum beyg af smiðnum en jafn-
vel ennþá meiri beyg af konunni.
Helst vildum við ekki mæta henni
nema þar sem stígurinn lá um
varpann heima; þegar hún gekk
framhjá brosti hún en leit ekki við
okkur.
Lítil timburhús risu á bakkanum
þessi missiri líkt og í hillingum;
eitt stórt hús kom í ljós með furðu-
legum hraða vorið 1902. Það var
hótel og eftir það drakk smiðurinn
á hótelinu. En ekkert sem gerðist
fékk truflað áhuga okkar á kon-
unni í húsi smiðsins. Við segi ég:
ég var sex ára þegar hún kom og
bróðir minn fimm; vrö vórum átta
og sjö þegar hún fór. Ávalir mjúk-
ir dagar þessara ára renna fyrir
mér í eitt eins og boglínur hjóls
sem veltur í falli. Alltaf áður en
varir er haust, tærir dagar með
ávæning af brothljóði í jörðu. Viss-
ir litir tilheyra þessum dögum,
tjörulyktin er af einhverjum
ástæðum brún, hamarshöggin Ijós-
blá, tóbaksreykurinn sem leggur
frá smiðunum við vinnu þeirra
kandísgulur. Suðvestanvindur tek-
ur að þyrla hefilspónum út bakk-
ann, það dimmir yfir og smiðirnir
fara heim, en svartklædda konan
kemur í ljós, langstíg, spengileg.
Smiðurinn
hœttir
að koma
í kaupmanns-
húsið
Hótelið
STORÐ 100