Storð : heimur í öðru ljósi - 01.04.1983, Blaðsíða 103

Við
skynjum
hatur
þorpsbúa
Brellur
minnisins?
Þau smiðurinn vóru hötuð. En
þetta hatur átti sér engar hvers-
dagslegar ástæður fremur en
háttalag þessa fólks í augum
þorpsbúa. Samt minntist enginn
framar á það að smiðnum væri
ekki sjálfrátt. Ef við bræður
spurðum móður okkar um konuna
fengum við óljósa áminningu. Við
kunnum að sjálfsögðu ekki að
nefna réttum nöfnum öfund eða
hatur, né annarskonar ótta en
hversdagslegan skrekk; við skynj-
uðum hatrið á þessu fólki álengdar
eins og hráa lykt eða óeðlilega
þögn eða liti; fyrir mér var það
rautt.
Einn dag kom ókunnur gestur í
þorpið og settist upp á hótelinu
meðan skipið stóð við. Það var
ekki venjulegt vöruskip svo að
nokkrir karlar sátu eftir sem áður
við drykkju á hótelinu en gestur-
inn veitti og barst mikið á. Smið-
urinn kom á hótelið seinnipart
dags. Um kvöldið settust þeir
gesturinn á eintal.
í þá daga var atvinnumannlegt
viðmót hrokafullt en hvorki ein-
lægt eða barnalegt eins og síðar
var tíska. En jafnvel körlunum
sem ekki vóru góðu vanir af
aðkomumönnum hafði ofboðið
stærilæti gestsins og þeim var
meira en lítið skemmt þegar hann
og smiðurinn tóku allt í einu sam-
an og flugust á. Er það ímyndun
mín eða brellur minnisins að ég
eigi sjálfur rauðhærðan úfinn
hausinn sem gægist fram úr
strákahóp fyrir dyrastafinn þar
sem gengið var úr eldhúsinu í stof-
una? Um stund gnæfir hrikalegur
lotinn rauðskeggjaður smiðurinn
yfir manninn sem liggur á stofu-
gólfinu í mynd vöðusels sívalur
feitlaginn með jakkann frá sér.
Karlarnir eggja smiðinn að láta
kné fylgja kviði; hann er þegar á
hólminn kemur þeirra maður þrátt
fyrir allt. En smiðurinn hlustar
ekki á þá heldur snýr sér undan og
gengur fram stofugólfið. Gestur-
inn stendur á fætur og þeir smið-
urinn hverfa saman út í myrkrið.
Þegar kemur vestur að hæðunum
þorum við ekki að elta þá lengur.
Nóttin var dimm og kyrr. Við
bræðurnir sváfum undir glugga
sem nam við jörð og vissi út á
hlaðið þar sem stígurinn fór um.
Við höfðum sofnað en allt í einu lá
ég vakandi. Tvær raddir bárust
inn um gluggann utan úr myrkr-
inu en fjarlægðust áður en varði.
Eg kom annarri þeirra ekki fyrir
mig en hina þekkti ég eins og hún
væri gamalkunn þó að ég hafi lík-
lega aldrei heyrt hana áður, ofur-
lítið hása ákafa konurödd. Ég
heyrði raddblæ sem fór um mig
eins og snerting og orð sem ég
skildi en þekkti ekki og vóru í
senn ægileg og full af sárri hlýju.
Um stund lá ég skjálfandi í rúm-
inu áður en ég grét mig í svefn.
Daginn eftir þegar við komum á
fætur var smiðshúsið horfið.
Það var reykjarlykt í þorpinu.
Ennþá lafði uppi gráleitur slæð-
ingur í drögum út og suður um
hálsana og fáeinar hræður vóru á
stjákli í kring þar sem húsið átti að
vera. Að öðru leyti blöstu hálsarn-
ir við á ný í upprunalegri mynd
ávalir mjúkir með órofnar flökt-
andi brúnir frá sjó til heiðar.
Bálið hlýtur að hafa verið stór-
kostleg sjón í haustmyrkrinu ef
einhver hefði vaknað. Lík smiðsins
lá óskaddað í rústunum í suður-
enda hússins og það var álitið að
hann hefði fallið lifandi eða dauð-
ur ofan úr turninum gegnum
brunnið gólf og sópað í leiðinni
yfir sig braki og ösku, sem hlífði
honum að síðustu. En gesturinn og
konan sem reyndust vera hjón að
sunnan höfðu komið á hótelið eftir
að allir vóru gengnir til náða um
kvöldið og gist til morguns. Þau'
höfðu skilið við smiðinn í fullu
fjöri en drukkinn eins og allir
vissu vestur í húsinu; það var allt
og sumt. Eftir réttarhaldið var ró-
ið með þau um borð í skipið sem
lá ferðbúið úti á pollinum. Ég var
í felum og sá þau ekki og talaði
ekki við neinn.
Dreymd tilfinning er jafnraun-
veruleg og sama tilfinning í vöku.
Nótt eftir nótt vaknaði ég grátinn
og hugsaði um konuna þó að mig
dreymdi hana ekki. Ég vissi allt en
í raun og veru ekkert nema það að
ég var altekinn nýrri og ókunnugri
tilfinningu sem kom í veg fyrir
það að ég segði nokkrum frá því
sem ég hafði heyrt, ekki einu sinni
bróður mínum og það var í fyrsta
sinn sem ég fór á bak við hann. □
Meðan
þorpið svaf
101 STORÐ