Storð : heimur í öðru ljósi - 01.04.1983, Qupperneq 56

Storð : heimur í öðru ljósi - 01.04.1983, Qupperneq 56
stæðar og með föður sínum kvaðst hann þá oft hafa lent í afleitum illviðr- um. n nú var ekki stórhríðin. Við risum á fætur og gengum lengra fram í varpann. í suðvestri sáust Hrafna- björg, en að bæjarbaki gnæfði fjallið fyrir ofan Tjörn sem Kristján hafði oft gengið upp á brún. Hann benti mér á Digrahnjúk, Ása- fjall og Langahrygg, og ég lét augun hvarfla út með hlíðinni í átt til Dalvík- ur þar sem Upsastrandarfjöllin taka við og teygja sig alla leið út í Ólafs- fjarðarmúla. í norðri sá til hafs og Hríseyjar, en yfir hana risu Látra- strandarfjöllin, þessi snæviklæddi fjallgarður austan Eyjafjarðar sem iyfti gullinni kórónu sinni yfir Hamar- inn. Oftast nær er mikill snjór sem ekki hverfur í þessum fjöllum og þau sagði Kristján að sér hefði alltaf þótt gaman að sjá meðan hann átti heima á Tjörn. Innar og nær dalsmynninu sá inn í Hálsdal, en í fjöllunum austan megin ár vafðist síðdegisskinið um gil og geira og glóði á nýfallinn snjó í Rimum. Á dalamótunum í suðri bar dökkbláan Stólinn við himin eins og jarðfastan risa með silfurtauma Skíða- dalsár og Svarfaðardalsár á hvora hlið. Þessi fjöll hafði Kristján Eldjárn næst- um daglega fyrir augum á bernsku- og unglingsárum og ekki var því að neita að hringur þeirra er næsta fagur. — Já, fjöllin hérna í Svarfaðardal, þessi geysiháu og tignarlegu fjöll með reglulegar línur efst sem neðst, eru alveg sérstaklega falleg. Ég segi ekki að þau séu miklu fallegri en fjöllin inni í Eyjafirðinum og dölunum hér inn frá eða jafnvel Skagafjarðardölun- um sumum, því að svona er þetta víða á þessum skaga milli Eyjafjarðar og Skagafjarðar. En það er sama hvert litið er. Þau eru einkennilega skarpar og tignarlegar höggmyndir, þessi fjöll, hvort sem horft er fram í Skíðadal eða inn í Svarfaðardal fram. Þau eru mik- ill „skúlptúr“ ef maður má nota það orð, en undirlendið hérna er líka afskaplega fallegt og allt er þetta samt við sig. En fyrir utan landslagið held ég það hafi nú verið bæirnir hér í kring sem ég man fyrst eftir frá því ég fór að líta í kringum mig. Eiginlega voru þeir nú partur af því og sama mátti segja um foreldrahúsin sem ég átti heima í og voru allt önnur á mín- um fyrstu árum en þau eru núna. Ég fæddist og ólst upp í torfbæ sem stóð þangað til ég var kominn á ferm- ingaraldur, því að íbúðarhúsið sem hér er nú byggði faðir minn ekki fyrr en um 1930. Bæirnir hér í kring eru nú til dæmis Helgafell og Ingvarir fyrir utan Tjörn, svona hið næsta, og Tjarnargarðshorn, Jarðbrú, Brekka og Grund ef við höldum áfram inn eftir, fyrir utan skólann á Húsabakka sem reis ekki fyrr en löngu eftir að ég fór að heiman. Þegar ég man fyrst eftir voru að heita má allir bæirnir í Svarfaðardal torfbæir og meðal annars þeir sem blöstu hérna við, Sakka og Hánefsstaðir og Ölduhryggur beint á móti og Uppsalir, en á Völlum var timburhús. Það var prestshúsið sem enn stendur og manni fannst mikið stórhýsi og glæsilegt. Svo kemur Brautarhóll, næsti bær þar fyrir sunn- an, og þar var líka torfbær, en þetta breyttist mikið við jarðskjálftana 1934. Eftir það var byggt upp á mörg- um bæjum — á svipuðum tíma og víða annars staðar í sveitum. Hér horf- ast bæirnir í augu, meðal annars prestssetrin gömlu, Vellir að austan- verðu og Tjörn að vestanverðu. Hvor- ugur bærinn er prestssetur lengur. Afi minn var síðasti prestur hér á Tjörn, en Vallaklerkur fluttist þaðan tiltölu- lega nýlega og situr nú á Dalvík. Fyrir innan Brautarhól og Gröf eru svo stórbýlin Hof og Hofsá sitt hvorum megin við Hofsána og Syðra- og Ytra- hvarf ennþá innar, en framhlaup sem kallað er Hvarfið á milli þeirra. Það er annars dálítið sérkennilegt að þverdal- irnir hér í Svarfaðardal heita flestir eða allir tveimur nöfnum. Þetta gat verið mjög þægilegt. Ef einhver spurði hvar hestarnir hefðu verið og fékk það svar að þeir hefðu verið upp á Holtsdal hafði hann ekki hugmynd um hvorum megin þeir voru, en ef svarið var að þeir hefðu verið á Syðra- Holtsdal, þá var ljóst að þeir höfðu verið sunnan við ána. Ég veit ekki hvernig það er núna, en þó nokkuð margt sauðfé fór alltaf héð- an út í Ólafsfjörð, svo að Svarfdæl- ingar urðu að senda menn út eftir til þess að rétta kindurnar, og fóru oftast fimm saman. Faðir minn átti alltaf að STORÐ 54
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Storð : heimur í öðru ljósi

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Storð : heimur í öðru ljósi
https://timarit.is/publication/1614

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.