Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Side 68

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Side 68
Múlaþing Séð af Hrafnabjarginu yfir Óstún og Selfljótsós. Ljósm. Helgi Hallgrímsson. metrum ofar heldur en sjávarborð er í dag á þessu landshorni. Því nefni ég þessa kletta að ummerkin sjást þar mjög greinilega. Sennilegt er að þessi flótti jöklanna hafi orðið með nokkrum hléum, staðið í þús- undir ára. I einhverju vopnahléinu hefur jökuljaðarinn legið um Hreimsstaði og Tjarnaland útum Lagarfoss og Kirkjubæ. Skerslin, klettahryggir þar norður af standa uppúr. Malardyngjur og hólar við Tjarnaland sýna að þar hefur skriðjökulsporðurinn haft langa viðdvöl. Við hlánun hvers sumars hefur bæst ofan á malarhaugana sem fyrir voru. Formóðir Lagarfljótsins hefur fundið sér framrás austan túns út eftir svonefndri Flugu. Dreifst yfir svæðið þar sem nú er bláin Gláma. Eitthvað af vatnsflaumnum fann sér leið til baka austan við Björgin út og norður af Hlégarði, suður Ártúnsdal og niður í sjávarlónið sem lá þar upp að sem nú er túnfóturinn á Ketilsstöðum. Þarna urðu eftir talsverðar malardyngjur næstu árþúsundin. Jökullón inn á milli ása Þetta lón náði frá höfðunum við Sel- fljótsbrúuna innundir Hreimsstaðakletta, ása á milli, fremur grunnt. Uthafsaldan nær einungis lítillega inn að Höfðunum, sem þá voru sker; leikvöllur kópa. Nú var gengið til verks að fylla þetta lón. Amma Selfljótsin var mikið jökulvatn, hamhleypa við að bera fram möl, sand og alls kyns gosefni. Þau fíngerðustu lögðust í þétt Ijósgrátt lag yfir allan botninn. í æsku heyrði ég þetta yfir- leitt kallað smiðjumó, en á seinni árum oftar jökulleir eða móhellu þar sem efnið hafði harðnað meira. Víða hér í fljóts- bökkunum má telja setlögin eins og blöð í þykkblaða bók, 2-4 mm hvert. Ég giska á að skilin séu til orðin á hverjum vetri þegar hlé varð á aðburðinum og lagið þéttist og harðnaði. Þessi uppfyllingarvinna hefur tekið um 4000 ár með einhverjum hvíldum. Um þetta allt má lesa í fljótsbökkunum á milli Hreimstaða og Ketilsstaða. 1 12 m háum bakka utan við Hurðar- 66
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.