Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Síða 68

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Síða 68
Múlaþing Séð af Hrafnabjarginu yfir Óstún og Selfljótsós. Ljósm. Helgi Hallgrímsson. metrum ofar heldur en sjávarborð er í dag á þessu landshorni. Því nefni ég þessa kletta að ummerkin sjást þar mjög greinilega. Sennilegt er að þessi flótti jöklanna hafi orðið með nokkrum hléum, staðið í þús- undir ára. I einhverju vopnahléinu hefur jökuljaðarinn legið um Hreimsstaði og Tjarnaland útum Lagarfoss og Kirkjubæ. Skerslin, klettahryggir þar norður af standa uppúr. Malardyngjur og hólar við Tjarnaland sýna að þar hefur skriðjökulsporðurinn haft langa viðdvöl. Við hlánun hvers sumars hefur bæst ofan á malarhaugana sem fyrir voru. Formóðir Lagarfljótsins hefur fundið sér framrás austan túns út eftir svonefndri Flugu. Dreifst yfir svæðið þar sem nú er bláin Gláma. Eitthvað af vatnsflaumnum fann sér leið til baka austan við Björgin út og norður af Hlégarði, suður Ártúnsdal og niður í sjávarlónið sem lá þar upp að sem nú er túnfóturinn á Ketilsstöðum. Þarna urðu eftir talsverðar malardyngjur næstu árþúsundin. Jökullón inn á milli ása Þetta lón náði frá höfðunum við Sel- fljótsbrúuna innundir Hreimsstaðakletta, ása á milli, fremur grunnt. Uthafsaldan nær einungis lítillega inn að Höfðunum, sem þá voru sker; leikvöllur kópa. Nú var gengið til verks að fylla þetta lón. Amma Selfljótsin var mikið jökulvatn, hamhleypa við að bera fram möl, sand og alls kyns gosefni. Þau fíngerðustu lögðust í þétt Ijósgrátt lag yfir allan botninn. í æsku heyrði ég þetta yfir- leitt kallað smiðjumó, en á seinni árum oftar jökulleir eða móhellu þar sem efnið hafði harðnað meira. Víða hér í fljóts- bökkunum má telja setlögin eins og blöð í þykkblaða bók, 2-4 mm hvert. Ég giska á að skilin séu til orðin á hverjum vetri þegar hlé varð á aðburðinum og lagið þéttist og harðnaði. Þessi uppfyllingarvinna hefur tekið um 4000 ár með einhverjum hvíldum. Um þetta allt má lesa í fljótsbökkunum á milli Hreimstaða og Ketilsstaða. 1 12 m háum bakka utan við Hurðar- 66
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.