Morgunblaðið - 14.10.2021, Blaðsíða 39

UMRÆÐAN 39
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. OKTÓBER 2021
Skattborgarar
gengu til kosninga með
blendnum tilfinningum
þetta árið. Litlu var
þeim lofað öðru en
óumbeðinni sjálfskuld-
arábyrgð á annars
ábyrgðarlausu fjár-
austri stjórnmála-
manna. Hvorki frétta-
menn né frambjóð-
endur veittu því
athygli að því sem einn fær án þess
að vinna fyrir þarf einhver annar að
vinna fyrir án þess að fá.
Þjóðin andar léttar
Við íhaldsmenn unnum ekki neina
sérstaka sigra á kjördag. Þó má
anda léttar því öfgaumrótið var á
síðustu dögunum fyrir kosningar
komið í örskotslengd frá allsherj-
arvaldinu.
Ef það ætti að velja einn hug-
myndafræðilegan sigurvegara í
þessum kosningum þá væri það
okkar ástkæra lýðveldisstjórn-
arskrá sem ávallt vakir og verndar.
Þau öfl sem vildu henni illt skruppu
saman og urðu undir. Aðförin að
henni var brotin á bak aftur og von-
andi er þeim hildarleik að fullu lok-
ið.
Píratar töpuðu fylgi. Það er fagn-
aðarefni. Sósíalistaflokkurinn með
sína eymdarstefnu komst ekki inn á
þing sem er annað fagnaðarefni.
Jafnaðarmenn sitja að sama skapi
eftir með sárt ennið og náðu ekki
einu sinni tíund atkvæða. Þetta er
ljósið í myrkrinu.
Málefnaþurrð og meðvirkni
Sú staðreynd að átta þingflokkar
skipa komandi þing er alvarlegur
áfellisdómur um forgangsröðun
stjórnmálamanna og þeirra inni-
haldslausu slagorðastjórnmál sem
færst hafa í aukana síðustu ár.
Það skýrir að einhverju leyti nið-
urstöðuna að nánast ekkert er rætt
um það sem máli skiptir; svo sem
hvernig menn sjá fyrir sér Ísland og
íslensku þjóðina eftir aldarfjórðung.
Sumir stjórnmálamenn virðast ekk-
ert gefa því gaum eða setja sig sér-
staklega á móti því að þjóðinni sé
skipt út, að undan henni sé selt
sjálft landið og auðlindir þess eða að
stefnan í mikilvægustu málaflokk-
unum sé ákveðin af erlendum
þrýstihópum sem ekkert þekkja til
íslenskra landshaga.
Í átt til nýrrar ánauðar
Framboð á jarðnæði er takmörk-
uð og viðkvæm auðlind. Bænda-
ánauðin ætti að vera okkur Íslend-
ingum víti til varnaðar í þeim
málum.
Breti nokkur kemst af og til í
fréttirnar fyrir þær sakir að hann er
stærsti landeigandi á Íslandi. Hefur
hann nú, í það minnsta að eigin
sögn, loksins látið staðar numið eftir
að hafa keypt yfir hundrað þúsund
hektara á Íslandi. Það jafngildir ein-
um hundraðshluta af landinu öllu.
Þetta gerði hann fyrir smámynt í
öðrum vasa en eignir hans eru
metnar á um fjögur þúsund millj-
arða. Þetta er nefnt til þess að fólk
átti sig á hversu háar fjárhæðir eru
í spilunum og hversu alvarleg stað-
an er orðin fyrir Íslendinga sem
langar að eignast landspildu. Það er
nefnilega verið að setja okkur Ís-
lendinga í ósigrandi samkeppni við
erlent auðvald um jarðeignir í okkar
eigin landi. Það segir sig sjálft að
okkar fámenna og saklausa þjóð
verður alltaf undir í slíkri sam-
keppni.
Frjáls þjóð í frjálsu landi
Varðstaða um sjálfstæði ríkisins
út á við telst frumhlutverk allra sem
aðkomu hafa að ríkisvaldinu.
Stjórnmálamenn vinna meðal ann-
ars drengskaparheit að stjórn-
arskránni þegar þeir setjast á þing.
Það gera forseti, ráðherrar og aðrir
embættismenn einnig. Á vefsíðu
Stjórnarráðsins er þessari heit-
strengingu lýst sem
trúnaðar- og holl-
ustuskyldu við þann
grundvöll sem stjórn-
skipun ríkisins er reist
á og felur í sér loforð
um að virða hana á
kjörtímanum. Þetta er
með öðrum orðum lof-
orð valdhafa til þjóð-
arinnar um að verja
okkar allra dýrmæt-
ustu réttindi; meðal
annars okkar stjórn-
skipulega frelsi sem
Bjarna heitum Benediktssyni varð
svo tíðrætt um og tók okkur Íslend-
inga svo langan tíma að endur-
heimta.
Borið hefur á því að stjórn-
málamenn missi allan mátt þegar
kemur að efnislegri umræðu um
fullveldið í framkvæmd og rjúfi jafn-
vel svardaga sinn. Icesave og orku-
pakkinn sýndu það máttleysi í verki.
Staða Sjálfstæðisflokksins
Sjálfstæðisflokkurinn fékk gula
spjaldið í kosningunum. Staða hans
er mikið áhyggjuefni og sérstaklega
hér í borginni. Niðurstaðan í borg-
inni var sú versta í sögu flokksins og
fylgið hefur helmingast frá því sem
áður taldist eðlilegt. Þetta er staðan
og menn geta ekki horft fram hjá
henni.
Það er þó hægt að tala sig inn í
hjörtu kjósenda að nýju og endur-
heimta fallið traust.
Stórsigur breska Íhaldsflokksins í
síðustu kosningum mætti nefna í
þessu samhengi. Það var stærsti
sigur flokksins síðan 1987. Sá sigur
byggðist alfarið á hollustu forsætis-
ráðherrans til bresku þjóðarinnar;
þjóðlegri varðveislustefnu og við-
spyrnu gegn ægivaldi möppudýr-
anna í Brussel. Breska þjóðin vakn-
aði og hafnaði með afgerandi hætti
frekara valdaframsali og þjóðlegu
niðurbroti. Sá sigur sýnir það svart
á hvítu að fallið fylgi er hægt að end-
urheimta.
Það er eiginlega borðleggjandi að
fulltrúar okkar sjálfstæðismanna
þurfa að fara að hlusta á flokksmenn
sína og koma með viðspyrnuáætlun
um hvernig við sem þjóð getum eflt
þau þjóðlegu grunngildi sem flokk-
urinn var stofnaður í kringum. Hug-
rekki skiptir hér höfuðmáli. Þar eru
tækifærin ef menn vilja sigra að
nýju. Hitt hefur verið reynt og það
gengur ekki.
Umrótinu hafnað
Eftir Viðar
Guðjohnsen » Borið hefur á því að
stjórnmálamenn
missi allan mátt þegar
kemur að efnislegri um-
ræðu um fullveldið í
framkvæmd og rjúfi
jafnvel svardaga sinn.
Viðar H. Guðjohnsen
Höfundur er lyfjafræðingur
og sjálfstæðismaður.