Sjálfsbjörg - 01.07.1966, Page 26

Já, þagnarstundin varð löng, — en nú
leit hann á mig, og við vorum víst báðir
búnir að gleyma sólarlagstöfrunum. Hann
sagði:
„Þú veizt, að ég trúi ekki á himnaríki
trúarbragðanna — eða veiztu það kannski
ekki, hefur kannski ekki tekið mikið mark
á því, sem ég hef fieygt framan í þig og
aðra um þá hluti? . . . En það er satt:
Ég get ekki trúað á það og vil ekki trúa
á það, ekki eins og allt er. Himnaríki trú-
arinnar lít ég á sem blekkjandi og auvirði-
lega uppbót, premíu, sem þeim er heitið,
sem fara alls á mis og notaðir eru sem
þrælar . . . En ég hef séð í hillingum
himnaríki á jörðu, séð það ríki, þar sem
manneskjurnar eru svo sælar og þá um
leið góðar, að þær þyrftu ekki annað en
anda hérna á aurholtið og á sviðinn mó-
ann til þess að þar spryttu og spryngju
út á einu andartaki litfögur og ilmandi
blóm“. Hann hafði fundið sinutopp í hinu
kjarnmikla grængresi, rifið hann upp og
haldið á honum í greip sinni. Um leið og
hann þagnaði, fleygði hann frá sér hinni
visnuðu sinu.
Ég brosti við honum og mælti:
„Auðvitað ertu skáld, — það hefði ég
mátt vita fyrr. Þetta voru falleg og skáld-
leg orð — já, engu síður fögur en þetta
þarna úti við sjóndeildarhringinn“.
Hann skotraði hálftortryggnislega til
mín augunum. Það brá fyrir kæruleysis-
legu brosi á vörum hans, en augun vitnuðu
síður en svo um léttúð. Og brátt hvarf
brosið og hann sagði fastmæltur:
„Er skáld, — segirðu . . . Auðvitað hef
ég látið mig dreyma um. að verða skáld,
og ég bæði orti ljóð og skrifaði sagna-
brot, meðan ég hafði ekki vit á getuleysi
mínu . . . Ég hugsa, að ég yrki aldrei, en
ég vildi geta skrifað sögur um alþýðuna,
þá alþýðu þessa lands, sem ég þekki bezt,
og vakið hana til vitundar um rétt hennar
til að lifa mannsæmandi lífi og um getu
hennar til að vinna sér og sínu gildi viður-
kenningu. Ég hef þekkt fátæktina og alla
baráttu þessa fólks til að forðast að leita
á náðir þess opinbera — þekkt allt það
stríð, alla þá þjáningu, fórnfýsi og sjálfs-
afneitun, sem því hefur fylgt. Ætli það
fólk, sem berst slíkri baráttu, skorti raun-
verulega getu til að sjá sínum farborða,
skorti í rauninni manndóm og kjark, -—
ætli það þurfi að ganga lotið og geti ekki
litið í augun á hverjum sem er? . . . Eins
og ég sagði áðan, trúi ég ekki á himna-
ríki, sem er einhvers staðar bak við sól,
tungl og stjörnur, en ég trúi því, að til sé
Guð, sem ætli mönnunum það hlutverk
að skapa himnaríki á jörðu, minnsta kosti
verða sér meðvitandi um vilja sinn til
slíkrar sköpunar og getuna til að stefna
að því marki“.
„En hvers vegna hefurðu þá snúið baki
við þeim, sem trúa því, að engu verði
þokað í þessa átt nema með því að skipt
verði gersamlega um þjóðfélagskerfi, en
eru hins vegar svo trúaðir á, að slík um-
skipti dugi, að heimurinn verði á stuttum
tíma að Paradís að þeim loknum?“
„Ég hef ekki kveðið upp neinn áfellis-
dóm yfir þeim, sem vilja bylta öllu í einni
svipan og hafa tröllatrú á umskiptunum“,
sagði hann og var svolítið hvass í máli.
„En ég hef misst trú á, að heimsbylting
sé nálæg, og hvað sem öllu öðru líður, er
ég gersamlega andstæður því, að við hér
sitjum og höldum að okkur höndum, bíð-
um eftir byltingunni og segjum við sjálfa
okkur: Þeim mun fyrr kemur hún, sem
ástandið verður verra. Mig þyrsti alltaf
og þyrstir enn í jákvætt starf. Ég veit, að
það ríki, sem koma skal, verður að byggj-
ast á bættu og breyttu hugarfari, á aukn-
um manndómi og aukinni sjálfsvirðingu
alþýðunnar, samfara ríkri ábyrgðartil-
finningu gagnvart sjálfum sér og öðrum.
Ég vil og ég ég skal vinna hér að þessari
26 SJÁLFSBJÖRG