Fréttablaðið - 09.07.2022, Qupperneq 12

Sif
Sigmarsdóttir
n Mín skoðun
n Gunnar
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@
frettabladid.is , Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is . Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is
VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Hefur
heims-
byggðin
loksins
losnað við
þá báða –
og hefur
aldrei mátt
á milli
sjá hvor
var meiri
rugludall-
ur, Boris
eða Trump.
Sem for-
sætis-
ráðherra
hristi Boris
ekki af sér
skandal-
ana heldur
urðu þeir
hluti af
honum.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
Stjórnmálafólk sem flækist ítrekað í hneyksl­
is mál en snýr sig alltaf út úr þeim aftur er
gjarnan kennt við Teflon. Boris Johnson, frá­
farandi forsætisráðherra Bretlands, er þvert á
móti tyggjóklessa. Frá árinu 2019 hefur hann
hangið klístraður á gylltu veggfóðri Down­
ingstrætis (sem hann greiddi fyrir með ólög­
legu fjárframlagi stuðningsmanns flokksins)
og hlaðið á sig ryki og skít. Sem forsætis­
ráðherra hristi Boris ekki af sér skandalana
heldur urðu þeir hluti af honum. „Boris er
Boris,“ sagði fólk, yppti öxlum og hló. Það var
þó einn blettur sem breskur almenningur gat
að endingu ekki litið framhjá.
Fórnir fyrir fjöldann
Í apríl 2020 lést hin 28 ára Mary Agyapong
úr Covid­19 á spítala í Luton skömmu eftir
fæðingu dóttur sinnar. Vegna þeirra ströngu
sóttvarnareglna sem ríktu í Bretlandi mátti
eiginmaður hennar, Ernest Boateng, ekki
koma á spítalann til að kveðja. Ernest sýndi
reglunum fyllsta skilning. Hann sá eiginkonu
sína aldrei aftur eftir að sjúkraflutningafólk
bar hana út af heimili þeirra og færði inn í
sjúkrabíl.
Rúmur mánuður er liðinn frá því að skýrsla
var birt um umfangsmikið samkvæmis­
hald í breska forsætisráðuneytinu á tímum
Covid­samkomutakmarkana. Á sama tíma og
fólki var meinað að kveðja ástvini sem lágu
banaleguna héldu embættismenn, starfsfólk
og forsætisráðherra veislur sem stóðu langt
fram eftir nóttu og fluttu áfengi í gleðskapinn
í ferðatöskum.
Við upphaf kórónaveirufaraldursins drógu
bresk stjórnvöld á langinn að setja sóttvarna­
reglur. Segir sagan að þar hafi leikið hlutverk
ráðgjöf frá teymi atferlishagfræðinga á vegum
stjórnvalda sem spáðu því að almenningur
hefði ekki úthald í langvarandi sóttvarna­
aðgerðir og því væri best að fresta sem lengst
álagningu hafta. Ályktunin reyndist hins
vegar röng. Í faraldrinum færði almenningur
fús fórnir og sætti sig við fordæmalausar
kvaðir til lengri tíma svo að hámarka mætti
velferð fjöldans.
Veröldin stendur á ný frammi fyrir
þrengingum. Verðbólga og almenn lífskjara­
skerðing blasir víða við. Halldór Benjamín
Þorbergsson, framkvæmdastjóri Sam­
taka atvinnulífsins, sagði í nýlegu viðtali á
Hringbraut að ekki þýddi að fara í miklar
launahækkanir þegar verðbólga riði röftum.
Verkefni vinnumarkaðarins væri að „stíga
eitt skref aftur á bak til þess að geta tekið tvö
eða þrjú skref fram á við.“
Sú krafa er nú uppi að almennir launþegar
taki umrætt „skref aftur á bak“. Biðji starfs­
stétt um kjarabót er óskin túlkuð sem vilja­
leysi þess hóps til að leggja sitt af mörkum til
heilla samfélaginu.
Í kórónaveirufaraldrinum varð Boris
Johnson gjarnan að orði að „við stæðum öll
í þessu saman“. Almenningur trúði því. Þótt
fjöldi hneyksla hefði loðað við Boris alla for­
sætisráðherratíð hans höfðu þau engin áhrif
á stöðu hans. En daginn sem ljóst varð að þær
miklu fórnir sem einstaklingar um land allt
höfðu fært á tímum Covid voru ekki ástund­
aðar á æðstu stöðum missti Boris umboð sitt.
Viðbrögð við kórónaveirufaraldrinum sýna
að ekki er ástæða til að vanmeta vilja almenn­
ings til að leggjast á eitt og fórna tímabundn­
um hagsmunum fyrir langtímamarkmið.
Skyndilegur embættismissir Boris Johnson
kennir okkur hins vegar að árangur næst ekki
nema „við stöndum öll í þessu saman“.
Samstöðu um hófsemd í launakröfum
verður ekki náð á sama tíma og fréttir berast
af því að mánaðarlaun ráðherra hafi hækkað
um 874 þúsund á fimm árum, mánaðarlaun
þingmanna hafi hækkað um 80 prósent frá
2016, laun íslenskra sveitarstjóra nálgist laun
borgarstjóra Lundúna og matvöruverslanir
hækki verð á vörum um leið og eigendur
þeirra greiða sér út margra milljarða króna
arð. Spyrjið bara Boris. n
Spyrjið bara Boris
Trúðurinn hefur þagnað. Brosið hefur
bjagast og maskinn er fallinn í gólfið.
Og jafnvel þótt slökkt hafi verið á
ljósarammanum í kringum spegilinn
ætlar hann að sitja sem fastast, helst
fram á haust.
Alveg er þetta dæmigert fyrir Boris Johnson.
Hann segir af sér en situr áfram – og skipar
samherjum sínum úr Íhaldsflokknum fyrir
verkum eins og ekkert hafi í skorist. Það sé
beinlínis hlutverk fráfarandi forsætisráðherra
að halda kúrs og sjá til þess að aðrir taki ekki í
stýrið fyrr en eftirmaðurinn finnist.
Með löngu tímabærri brottför Boris Johnson
hefur heimsbyggðin loksins losnað við þá
báða – og hefur aldrei mátt á milli sjá hvor var
meiri rugludallur, Boris eða Trump.
Sá síðarnefndi var vísast hættulegri – og er
það á vissan hátt enn, enda hefur sá fyrrnefndi
fyrst og fremst verið aðhlátursefni á valdatíð
sinni í Downingstræti frá 2019.
En öllu gamni fylgir alvara. Og hún er sú í
þessu tilviki að til valda hafi komist í þrosk­
uðu lýðræðisríki siðblindur lygalaupur sem
gerir sér það að leik að óvirða staðreyndir.
Allt það pólitíska raus náði hámarki þegar
hver vitleysan af annarri rann upp úr honum
um mikilvægi þess að Bretar gengju úr Evr­
ópusambandinu, en slíkur yrði gróði Breta
eftir sambandsslitin að líklega myndi gamla
heimsveldið ná aftur sínum fyrri styrk.
Eftir útgönguna hefur það jafnvel verið
sérstakt rannsóknarefni á meðal stjórnmála­
fræðinga í Bretlandi að telja alla þá staðlausu
stafi sem hann fór með á þeim tíma þegar
gamla fólkið í landinu kokgleypti skrök­
sögurnar. Og fræðingarnir eru enn að telja,
nú þegar meira en þrjú ár eru liðin frá því
aðskilnaðurinn varð að veruleika og einangr­
unarstefnan byrjaði að brjóta niður undir­
stöður breska konungsveldisins.
Boris Johnson laug sig til valda og allt til
enda í forsætisráðherratíð sinni þegar hann
kvaðst ekki hafa haft hugmynd um ásakanir
á hendur Chris Pincher um kynferðislega
áreitni, en Johnson taldi hann rétta manninn
í varaformennsku þingflokks Íhaldsflokksins
en var auðvitað gerður afturreka með það.
Það er athyglisvert að bera saman æðsta
ráðamanninn í Bretlandi og Þýskalandi nú
um stundir. Fráfarandi forsætisráðherra Breta
er uppivöðslusamur ósannindamaður sem
hefur einskis svífst í lýðskruminu. Nýkjörinn
kanslari Þýskalands er tilþrifalítill og sviplaus
maður sem hefur einkar skýra og skiljanlega
stefnu til hagsbóta fyrir almenning. Hvort er
betra? n
Þögn trúðsins
FYLKIR - ÞÓR
LAUGARDAG KL. 16.00
Í BEINNI Á HRINGBRAUT
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 9. júlí 2022 LAUGARDAGUR