Skessuhorn - 14.07.2021, Side 12

MiðViKudAgur 14. júLÍ 202112
Ásdís Baldvinsdóttir fagnaði 70 ára
afmæli sínu í gær, þriðjudaginn 13.
júlí, og hefur jafnframt ákveðið að
láta af störfum, en hún á að baki 42
ár sem leikskólakennari hjá Borg-
arbyggð. „Ég er í sumarfríi akkúr-
at núna, svo formlega læt ég ekki af
störfum fyrr en 1. ágúst,“ segir hún
létt í lund við eldhúsborðið heima
hjá sér í Borgarnesi. Á eldhúsborð-
inu mátti finna gómsæta súkkulaði
pekan böku, saltkex, osta og sultu.
Lagt var á borð fyrir tvo. Ásdís lét
kaffi renna í sitthvorn múmínboll-
ann, fyrir sig og blaðamann, áður
en hún settist niður til að rifja upp
ferilinn.
Íþróttakennari, hár-
greiðslukona eða leik-
skólakennari
„Ég man ekki eftir að ég hafi nokk-
urn tímann kviðið fyrir að fara í
vinnuna. Ég hef aldrei upplifað
leiða né neitt slíkt og er langt frá
því að vera brunnin út. Það eru
mjög margir búnir að spyrja mig að
þessu,“ segir Ásdís um starfið sitt
sem leikskólakennari.
Ásdís segir þrjár starfsgreinar
hafa komið til greina þegar hún var
að gera upp við sig hvað hún vildi
verða þegar hún yrði stór. Annað
hvort vildi hún verða íþróttakenn-
ari, hárgreiðslukona eða fóstra.
„Þetta voru pælingarnar þegar ég
var að klára Héraðsskólann í Skóg-
um,“ segir Ásdís íhugul.
Ásdís er fædd og uppalin í Ey-
vindarhólum undir Eyjafjöllum
í rangárvallasýslu og segist hún
vera Austur-Eyfellingur. ung að
aldri fór hún í Húsmæðraskólann
á Varmalandi, sem var níu mánaða
nám fyrir verðandi húsmæður, og
varð svo aðstoðarkennari við sama
skóla að námi loknu, veturinn eftir.
Yfir sumartímann á þessum árum
vann Ásdís á Edduhótelunum, fyrst
á Edduhótelinu á Skógum undir
Eyjafjöllum og svo á Varmalandi
eftir seinni veturinn þar. „Ég var
því tvö ár á Varmalandi að meðtal-
inni sumarvinnu á Eddunni,“ rifjar
Ásdís upp.
Útskrifaðist sem fóstra
Haustið 1972, þá 21 árs gömul,
byrjaði Ásdís í Fósturskólanum í
reykjavík. Hún varð fljótt ólétt af
frumburðinum og setti því nám-
ið á pásu tímabundið. Þau hjónin,
hún og guðmundur Brynjúlfsson,
gerðust bændur í millitíðinni vest-
ur á Mýrum. Þremur árum seinna,
árið 1975, ákváðu þau bæði að fara
til náms. „Þá fékk ég inngöngu á ný
í Fósturskólann og fékk metið það
sem ég var búin með,“ segir Ás-
dís sem útskrifaðist sem fóstra árið
1977. Námið hefur tekið töluverð-
um breytingum frá því Ásdís stund-
aði það á áttunda áratugnum. Árið
1998 sameinaðist Fósturskólinn
Kennaraháskóla Íslands og fóstr-
unámið færðist þá yfir á háskóla-
stig. „Þegar ég var að læra var nám-
ið tveir vetur í skólanum og verk-
legt nám sumarið á milli,“ útskýr-
ir Ásdís. „Verklegi hlutinn er svo
mikilvægur, því þó þú sért góður
á bókina þá er ekki víst að þú sért
eins góður í því verklega,“ bætir
hún hreinskilin við. Árið 1979 flutti
Ásdís ásamt fjölskyldu sinni í Borg-
arnes og hóf störf á leikskólanum
Klettaborg, þar sem hún hefur ver-
ið að mestu síðan, að undanskildu
einu ári á leikskólanum Hraunborg
á Bifröst og einu ári á yngsta stigi
grunnskólans í Borgarnesi.
Heilræði frá skörungi
Ásdís minnist heilræða sem hún
fékk frá forstöðukonu leikskóla, þar
sem hún var í verklegu námi. Þá
var starfsheitið leikskólastjóri ekki
til, heldur forstöðukona. „Konan
var mjög góður leiðbeinandi og ég
hef oft vitnað í það sem hún sagði
við mig þá: „Ég skal segja þér það
Ásdís, þegar þú byrjar að vinna, þá
munu þessir litlu herforingjar reyna
að vaða yfir þig.“ Þá var hún að tala
um börnin. ráðið var sem sagt að
ég ætti alltaf að láta þau finna að
það væri ég sem réði, en auðvitað á
mildan hátt,“ útskýrir Ásdís. „Þetta
var ágætis ráðgjöf og hugsa ég oft
um þetta enn í dag. Þú ert kannski
með 20 snillinga í kringum þig og
þau náttúrlega prófa þig út í eitt
og það er í raun skemmtilegast við
þetta, það er enginn dagur eins. En
þrátt fyrir það, þá leita börnin eft-
ir þessum ramma, þau vilja hann og
maður finnur það að þau verða sátt-
ari þegar hann er til staðar,“ bæt-
ir hún við.
Margt breyst á 42 árum
Þegar Ásdís byrjaði á leikskólanum
Klettaborg fyrir 42 árum var tölu-
vert annað fyrirkomulag þar, mið-
að við það sem er í dag. „Börnin
hafa líklega verið frá 16-18 talsins
á hvorri deild í leikskólanum, sem
var þá tvískiptur; fyrir hádegisdeild
og eftir hádegisdeild. Svo var leik-
skólanum lokað í hádeginu og við
fóstrurnar fengum okkar hádeg-
ishlé,“ rifjar Ásdís upp. „Í dag eru
65 börn á Klettaborg skipt niður í
þrjár deildir með rétt um 22 börn á
deild,“ bætir hún við. Ásdís var ráð-
in forstöðukona leikskólans á árinu
1980. Árið 1991 fór hún í fæðing-
arorlof og tók aftur við stjórnunar-
starfinu vorið ´93 en sagði því svo
lausu 1997. Þá hafði Ásdís sinnt því
í 15 ár þegar núverandi leikskóla-
stjóri, Steinunn Baldursdóttir tók
við. „Það er allt önnur vinna að
vera leikskólakennari en leikskóla-
stjóri. Þegar ég starfaði sem leik-
skólastjóri, tók maður á móti dag-
vistargjöldum í leikskólanum sjálf-
um og skilaði þeim svo niður á bæj-
arskrifstofu. Nú er þetta allt orðið
rafrænt sem betur fer.“
Baráttukona
Ásdís tók virkan þátt í réttindabar-
áttu starfsmanna Borgarneshrepps
og var til að mynda fyrsti formaður
Starfsmannafélags Borgarness sem
var stofnað árið 1985. „Mundi heit-
inn Finns var með mér í þessu og
Nína Stefnisdóttir. Við vildum sjá
um okkar mál sjálf. Þetta var svona
þróunin á þessum tíma og mikill
verkalýðsbaráttuandi í samfélaginu.
Þetta voru alltaf lítil skref í rétta átt
en allt tók þetta ákveðinn tíma og þá
voru samningafundir þannig að það
var bara farið með fólk inn, hurð-
inni lokað, og ekki farið út fyrr en
það var komin niðurstaða í málið,“
rifjar Ásdís upp. „Þetta hífðist upp
smám saman. Ég man eftir einum
samningafundi sem ég hef alltaf séð
eftir að við skyldum ekki labba út.
Við vorum með ákveðnar kröfur og
fannst við ekkert óraunhæf. Á þess-
um fundi var einn maður fyrir hönd
samninganefndar sveitarfélaga sem
æstist upp og spurði hvort við ætl-
uðum virkilega að fara fram á þetta.
Við svöruðum; „já, við ætlum okkur
það.“ Eftir langar samræður náðist
því miður ekki samkomulag. Viku
seinna, í öðru nærliggjandi sveitar-
félagi, hérna fyrir vestan, voru ná-
kvæmlega sömu kröfur og við vor-
um að falast eftir samþykktar,“ rifj-
ar Ásdís upp. „Þetta sat svolítið
lengi í okkur, eðlilega. En þarna var
góðu skrefi náð í rétta átt því þetta
var frekar láglaunað svæði miðað
við annars staðar,“ bætir hún við.
Leikskólinn er fyrsta
skólastig barna
„Við segjum að þetta sé fyrsta
skólastig og það er það lögum sam-
kvæmt. En það eru ekki allir sem
viðurkenna það sem slíkt og horfa
á leikskólann meira sem einhvern
leikvöll,“ segir Ásdís ákveðin. „Á
leikskólanum vinnum við markvisst
að ýmsu til að efla börnin og undir-
búa þau fyrir grunnskólann og lífið.
Við erum til dæmis með Lubba sem
finnur málbein og er kennsla í ís-
lensku málhljóðunum. Börnin eru
rosalega hrifin af því,“ bætir hún
við.
Ásamt Lubba er notast við Numi-
com sem veitir börnum á leikskóla-
aldri góðan undirbúning til að
skilja stærðfræði og eykur stærð-
fræðiþekkingu þeirra. „Svo erum
við með vináttuverkefni sem heit-
ir Blær þar sem við kennum börn-
unum samskipti og fleira í þeim
dúr. Einnig er leikskólinn með
verkefnið Leiðtoginn í mér (LÍM)
sem er hugmyndafræði sem bygg-
ir á að hjálpa hverjum einstaklingi
að blómstra út frá eigin styrkleika
og verða besti „leiðtoginn í sjálfum
sér.“ LÍM fellur vel að einkunnar-
orðum leikskólans sem eru: Sjálf-
stæði, virðing og gleði.“
Ekki æskileg þróun
Hraðinn í samfélaginu hefur auk-
ist ár frá ári og lífið nánast orðið
að einhvers konar kapphlaupi hjá
fólki. Annað sem Ásdísi þykir hafa
breyst gegnum árin er agi og virð-
ing. „Það er eitthvað sem er því
miður á undanhaldi. Mér finnst
lítil börn ekki eiga að vera á þeim
stað sem mörg þeirra eru nú. Allt of
mörg börn dvelja of lengi við tölvu-
leiki og annað skjáhorf. Allir þessir
frasar sem litlu börnin eru að nota
og enskusletturnar. Svo þegar mað-
ur spyr þau hvað þetta þýði, þá vita
þau það ekki. Þau eru að nota eða
horfa á tölvuleiki, yfirfæra og átta
sig ekki á hvað þau eru að segja eða
gera. Þetta er ekki æskileg þróun.
gamla góða bókin og það að fara út
að leika verður alltaf best.“
Leyfa börnunum að tak-
ast á við umhverfið
Yfir vetrartímann á leikskólan-
um eru alltaf skipulagðar vinnu-
stundir og þá er alltaf einn hóp-
ur sem fer í útikennslu. Ásdís hef-
ur verið svo heppin að fá að sjá um
það síðustu tvö árin eins og hún
orðar það sjálf. „Ég er svo hepp-
in að hafa fengið að sjá um það.
Ég ásamt öðrum kennara unnum
saman með það og vorum við sam-
taka í því að láta börnin takast á við
umhverfið, fara í klettana í garða-
víkinni, klifra, kanna fjörurnar og
fræða börnin um umhverfið,“ segir
Ásdís. „Við göngum oft stíginn hjá
leikskólanum í áttina að Þórðar-
götu, þá förum við í leik sem heitir
Kynjamyndir í klettum. Þá hvetjum
við krakkana til að finna allskonar
myndir þegar þau horfa á umhverf-
ið í kringum sig. Þau finna ljón,
þau finna krókódíl og svo er tröll-
skessa þarna á leiðinni ásamt svaka-
lega stórum tröllkalli við endann
á Ánahlíð. Þetta þykir þeim allt-
af jafn spennandi og skemmtilegt.
Með þessu erum við að kenna þeim
að lesa umhverfið og fræðast,“ bæt-
ir hún við.
Þá voru prentaðar út og hengd-
ar upp myndir af fuglum sem halda
til í Borgarvoginum sem liggur
rétt við Klettaborg. Þegar börnin
sjá svo fugl geta þau bent á sama
„Gamla góða bókin og það að fara út
að leika, verður alltaf, best“
Ásdís Baldvinsdóttir hættir störfum eftir 42 ár sem leikskólakennari í Borgarnesi
Ásdís Baldvinsdóttir á leikskólalóð Klettaborgar í Borgarnesi. Hún hættir störfum eftir 42 ár. Ljósm. glh.
Ásdís er spennt að fara að stunda áhugamálin sín nú þegar hún er hætt störfum
sem leikskólakennari.
Ásdís að störfum í leikskólanum Klettaborg.