Skessuhorn - 09.03.2022, Blaðsíða 10

MIÐVIKUDAGUR 9. MARS 202210
Skipulagsstofnun hefur tekið
ákvörðun um að fiskvegur í jarð­
göngum við Barnafoss í Borgarfirði
skuli háður mati á umhverfisáhrif­
um samkvæmt lögum nr. 111/2021.
Fyrirhuguð framkvæmd felst í að
gera jarðgöng sunnan Hvítár við
Barnafoss. Erindið er lagt fram af
Verkís fyrir hönd Veiðifélags Hvítár
og Norðlingafljóts en Stefán Stef­
ánsson í Fljótstungu er skrifaður
fyrir fyrirspurninni. Í greinargerð
vegna verkefnisins kemur fram að
gert sé ráð fyrir að neðri endi fisk­
vegarins opnist út í Hvítá um 70
metra neðan við göngubrú skammt
frá Barnafossi. Frá þeim stað mun
fiskvegurinn liggja í jarðgöngum í
bergi austur með Hvítá og opnast
að ofanverðu um 40 metra ofan við
Barnafoss. Jarðgöngin verða á um
10 metra dýpi. Áætlað er að göngin
verði um 240 metra löng, 3,6 metr­
ar á breidd og 4,1 metri á hæð.
Fiskvegurinn verður svokallað­
ur raufastigi og til hliðar við hann
verður göngubraut til viðhalds og
eftirlits. Þrep í fiskvegi verða stein­
steypt með járnbentri steypu.
Í fyrirspurn framkvæmda aðila
kemur fram að tilgangur fram­
kvæmdarinnar sé að gera Hvítá lax­
genga ofan við Barnafoss með það
að markmiði að koma upp sjálf­
bærum laxastofni í Norðlingafljóti.
„Framkvæmdin mun ekki hafa
áhrif á eðli eða ásýnd fossanna á
svæðinu og ekki á náttúrulega þró­
un Barnafoss. Framkvæmdin muni
ekki hafa neikvæð áhrif á þau verð­
mæti sem friðlýsingu náttúruvætt­
isins er ætlað að vernda. Göngur
á laxi í Norðlingafljót munu ekki
hafa áhrif á stofna bleikju og urriða
ofan Barnafoss, sem hafa aðgang að
vatnasvæði Arnarvatnsheiðar. Auk­
in framleiðni Norðlingafljóts opnar
nýja tekjumöguleika á svæðinu og
er framkvæmdin líkleg til að hafa
jákvæð áhrif á efnahag nærsamfé­
lagsins,“ segir í fyrirspurn fram­
kvæmdaaðila um matsskyldu.
Líkleg til að
hafa umhverfisáhrif
Ákvörðun Skipulagsstofnunar er
afdráttarlaus, en í niðurstöðu segir:
„Á grundvelli fyrirliggjandi gagna
er það niðurstaða Skipulagsstofn­
unar að fyrirhuguð framkvæmd er
líkleg til að hafa umtalsverð um­
hverfisáhrif, sbr. þau viðmið sem
tilgreind eru í 2. viðauka laga um
umhverfismat framkvæmda og
áætlana. Því skal framkvæmd­
in háð mati á umhverfisáhrifum.
Samkvæmt 30. gr. laga um um­
hverfismat framkvæmda og áætl­
ana má kæra ákvörðunina til úr­
skurðarnefndar umhverfis­ og auð­
lindamála. Kærufrestur er til 1. apr­
íl 2022.“ Skipulagsstofnun rökstyð­
ur ákvörðun sína m.a. með því að
mikill fjöldi ferðamanna heimsæki
Hraunfossa og Barnafossa ár hvert
auk þess sem um er að ræða friðlýst
náttúruvætti. „Möguleg áhrif fram­
kvæmda varða því mikinn fjölda
fólks. Um er að ræða óafturkræfa
framkvæmd. Að mati Skipulags­
stofnunar er mikil óvissa um áhrif
framkvæmdarinnar en í ljósi stærð­
ar, hönnunar og umfangs fram­
kvæmdarinnar og verndargildis
svæðisins eru þau líkleg til að verða
umtalsverð.“ mm
Mikill velvilji er í samfélaginu
vegna ástandsins í Úkraínu og ná­
grannalöndum þess sem hafa tek­
ið á móti fólki á flótta. Á sérstöku
vefsvæði þar sem tekin eru saman
viðbrögð íslenskra stjórnvalda
við innrás Rússlands í Úkraínu er
að finna upplýsingar um hvernig
einstaklingar geta veitt stuðning til
Úkraínu þannig hann nýtist sem
best. Stjórnarráð Íslands tók með­
fylgjandi saman:
„Um leið og fréttir bárust af
innrásinni ákvað Ísland að veita þá
þegar 150 millj. kr. til mannúðar­
aðstoðar vegna Úkraínu sem skipt­
ast jafnt á milli Alþjóðaráðs Rauða
krossins, Úkraínusjóðs samhæf­
ingarskrifstofu Sameinuðu þjóð­
anna í mannúðarmálum (OCHA)
og Flóttamannastofnunar Sam­
einuðu þjóðanna (UNHCR).
Viðbótarframlag að upphæð 150
millj. kr. var svo veitt þann 2 mars.
Á næstu dögum skýrist hvernig
framlaginu verður best varið til að
mæta brýnum mannúðarþörfum.
Beinn fjárhagstuðning-
ur og sending hjálpar-
gagna
Bein fjárframlög frá almenningi
koma eins og sakir standa að betri
notum en útbúnaður og gögn. Því
er mælst til þess að þeir sem vilja
leggja hjálparsamtökum og öðr­
um lið vegna stöðunnar í Úkra­
ínu skoði beinan fjárstuðning við
stofnanir Sameinuðu þjóðanna
og félagasamtök sem nú þegar
eru á vettvangi. Eftirfarandi fjár­
safnanir eru í gangi á vegum ís­
lenskra félagasamtaka og eru í
samstarfi við utanríkisráðuneytið:
Barnaheill – Save the Children
á Íslandi, Hjálpar starf kirkjunn­
ar, Rauði krossinn á Íslandi, SOS
barnaþorpin á Íslandi, Landsnefnd
UNICEF á Íslandi og Landsnefnd
UN Women á Íslandi.
Sendingar sem ekki hefur bein­
línis verið óskað eftir eiga það á
hættu að teppa flutningsleiðir fyrir
forgangssendingum. Rétt er því að
vekja athygli á því að ekki er æski­
legt að hefja sendingar á birgðum
eða vistum á eigin spýtur nema
móttaka og ráðstöfun gagnanna
hafi fyrirfram verið tryggð af hálfu
móttakanda. Sendingar með ýms­
um varningi eru þegar teknar að
hrannast upp í hjálparmiðstöðvum
grannríkja Úkraínu.
Yfirvöld vinna af fullum krafti
við að skipuleggja sem best allar
hliðar hjálparstarfs. Ísland er að­
ili að Almannavarna­ og mann­
úðarsamhæfingardeild Evrópu­
sambandsins (The Emergency
Response Coordination Centre
ERCC) sem gegnir samhæf­
ingarhlutverki neyðaraðstoð­
ar vegna Úkraínu og nágranna­
ríkjanna. Lögð er mikil áhersla á
að löndin veiti skipulagða aðstoð
sem er vandlega forgangsraðað.
Almannavarnadeild ríkislögreglu­
stjóra er tengiliður Íslands við
þetta samstarf og sér um samhæf­
ingu vegna þess hér innanlands.
Sjálfstæð félagasamtök vinna
jafnframt af fullum krafti að því að
veita liðsinni í gegnum þau skipu­
lögðu úrræði og tengingar sem þau
samtök hafa á alþjóðavísu.
Fólk á flótta
Ef þú þekkir til eða ert í samskipt­
um við fólk á flótta sem vill leggja
leið sína til Íslands er þér bent á
upplýsingasíðu Útlendingastofn­
unar á íslensku og á ensku. Þar
koma alltaf fram nýjustu upplýs­
ingar fyrir fólk frá Úkraínu sem
hyggst koma til Íslands.
Að undangengnu samráði, inn­
an lands sem utan, hefur dóms­
málaráðherra ákveðið að virkja
44. gr. útlendingalaga nr. 80/2016
þegar í stað, vegna fjöldaflótta í
kjölfar innrásar Rússlands í Úkra­
ínu. Þessi ákvörðun er í samræmi
við þá ákvörðun ESB að virkja
samskonar úrræði með tilskipun
nr. 2001/55/EB um tímabundna
vernd vegna fjöldaflótta. Móttaka
flóttamanna hérlendis mun ná til
sömu skilgreindu hópa og þeirra
sem ESB hefur ákvarðað. Þessi að­
ferð er fyrst og fremst til þess að
geta veitt þeim sem flýja Úkra­
ínu skjóta og skilvirka aðstoð, nán­
ar tiltekið tímabundna vernd, án
þess að móttakan og aðstoðin verði
verndarkerfi Íslands ofviða. Þá hef­
ur Útlendingastofnun tekið saman
upplýsingar sérstaklega fyrir fólk
sem er að flýja frá Úkraínu.
Aðstoð á Íslandi
Flóttamannanefnd hefur verið falið
að fylgjast náið með framvindu
mála er varða fólk á flótta frá Úkra­
ínu, bæði í samráði við Norður­
lönd, önnur Evrópuríki sem og
Flóttamannastofnun Sameinuðu
þjóðanna, auk þess sem að fylgj­
ast sérstaklega vel með aðstæðum á
landamærum nágrannaríkja lands­
ins.
Félags­ og vinnumarkaðsráðu­
neytið hefur skipað sérstakt að­
gerðateymi vegna komu einstak­
linga á flótta frá Úkraínu. Teymið
fer með yfirstjórn aðgerða og vinna
að skipulagningu á móttöku fólks
frá Úkraínu.
Þá er ráðgert að opnuð verði
sameiginleg rafræn gátt fyrir til­
boð um aðstoð svo tryggja megi
yfir sýn og meta þörf og eftirspurn.
Sérstaklega á það við um tilboð
um húsnæði til skemmri eða lengri
tíma.“ mm
Vilhjálmur Birgisson, formað­
ur Verkalýðsfélags Akraness, hef­
ur ákveðið að bjóða sig fram til
formennsku í Starfsgreinasam­
bandi Íslands. Þetta kemur fram á
heimasíðu Verkalýðsfélags Akra­
ness. Þing Starfsgreinasambands­
ins verður haldið dagana 23. til 25.
mars næstkomandi á Akureyri og á
þinginu verður meðal annars kos­
ið til formanns, varaformanns og
í framkvæmdastjórn Starfsgreina­
sambandsins.
Vilhjálmur segir á síðunni að
undanförnu hafi hópur formanna
innan SGS og fulltrúa sem munu
sitja þingið hafa haft samband við
sig og skorað á hann að bjóða sig
fram til formanns SGS. Hann tek­
ur það einnig fram að formennska
í SGS hafi ætíð verið hlutastarf og
hafi því ekki áhrif á starf hans sem
formaður í Verkalýðsfélagi Akra­
ness enda fari vinna við að vera for­
maður stéttarfélags og formaður
Starfsgreinasambandsins mjög vel
saman. Það hafi ætíð tíðkast að for­
maður frá einu af aðildarfélögum
SGS hafi gegnt þessu starfi sam­
hliða starfi hjá sínu stéttarfélagi.
„Í ljósi þessarar áskorunar, og
einnig í ljósi þess að Björn Snæ­
björnsson núverandi formaður
SGS hefur ákveðið að bjóða sig
ekki fram, hef ég tekið ákvörðun
um að bjóða mig fram sem for­
mann Starfsgreinasambands Ís­
lands á komandi þingi SGS.
Það liggur fyrir að Starfsgreina­
samband Íslands gegnir lykilhlut­
verki þegar kemur að því að semja
um kaup og kjör fyrir verka­ og lág­
launafólk á íslenskum vinnumark­
aði og því skiptir máli að æðsta for­
ysta sambandsins hafi ætíð kjark,
vilja og þor til að berjast af alefli
fyrir bættum kjörum verka­ og lág­
launafólks á íslenskum vinnumark­
aði. Rétt er að geta þess að Starfs­
greinasamband Íslands er fjöl­
mennasta landssamband verkafólks
á Íslandi og stærsta landssambandið
innan ASÍ með samtals um 72 þús­
und félagsmenn.
Ég tel mig hafa víðtæka reynslu
og þekkingu hvað verkalýðsbaráttu
áhrærir og vera því rétti aðilinn til
að takast á við það verkefni sem er
að gegna stöðu formanns SGS,“
segir Vilhjálmur. vaks
Vilhjálmur býður sig
fram til formennsku
Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness. Ljósm. vlfa.is
Fiskvegur í jarðgöngum við
Barnafoss skal fara í umhverfismat
Barnafoss er ofan við Hraunfossa í Hvítá. Meðfylgjandi mynd var tekin í vetrarríkinu síðastliðinn fimmtudag. Ljósm. mm.
Upplýsingar vegna neyðar- og mannúðarhjálpar í Úkraínu