Læknablaðið - 01.03.2022, Side 13

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 125
R A N N S Ó K N
Niðurstöður
Nýgengi, kyn og aldur
Alls greindust 57 einstaklingar yngri en 18 ára með Graves­sjúk­
dóm á rannsóknartímabilinu. Nýgengi á hverja 100.000 einstak­
linga yngri en 18 ára var 3,5. Af þeim voru 16 strákar og 41 stelpur
og það gaf kynjahlutfallið 2,6 stelpur á hvern strák. Það greindust
28 einstaklingar á fyrri áratug rannsóknar og 29 á þeim seinni.
Nýgengi miðað við 100.000 einstaklinga í áhættuhópi sýndi að
ekki var marktæk breyting á nýgengi á milli áratuganna tveggja
í heildarþýði (p=0,833) né hjá kynjunum (p=0,459 hjá strákum og
p=0,861 hjá stelpum). Nýgengi var nokkuð breytilegt eftir árum
tímabilisins, dreifnisvið nýgengis var allt frá 0 upp í 6 tilfelli á ári,
miðgildi nýgengis var 3.
Þar sem Graves er algengari í börnum í eða eftir kynþroska var
ákveðið að skoða sérstaklega nýgengi í börnum fyrir kynþroska.
Skráningu á Tanner­skala, varðandi kynþroska barnanna, var
ábótavant og var þess vegna miðað við aldur yngri en 10 ára. Alls
greindust 7 börn yngri en 10 ára á tímabilinu, tvö greindust á fyrri
áratug og 5 á seinni. Ekki var marktæk aukning á nýgengi í þess­
um hópi (p=0,196).
Á mynd 2 má sjá aldursdreifingu rannsóknarþýðis á grein­
ingardag, skipt eftir kyni.
Í töflu I má sjá hversu margir greindust á hvorum áratug fyrir
sig hjá báðum kynjum. Einnig má sjá meðalaldur, miðgildi aldurs
og hæsta og lægsta aldur á hvorum áratug fyrir sig. Meðalald­
ur stráka við greiningu var 13,6 ár og var miðgildi aldurs 14 ár.
Meðal aldur stelpna við greiningu var 13,9 ár og var miðgildi 14,6
ár.
Heilsufars- og fjölskyldusaga
Í töflu II má sjá upplýsingar um heilsufarssögu einstaklinga í
rannsóknarþýði, auk þess var saga um sjálfsónæmis­, ofnæmis­ og
skjaldkirtilssjúkdóma meðal ættingja í fyrsta ættlið skráð. Rúm­
lega helmingur einstaklinga með Graves átti ættingja í fyrsta ætt­
lið með sögu um skjaldkirtilskvilla, annaðhvort van­ eða ofvirkan.
Einkenni og teikn
Í töflu III má sjá helstu einkenni hjá einstaklingum við greiningu.
Mynd 2. Aldursdreifing
þýðis við greiningu á Graves.
Nýgengi eykst eftir 10 ára
aldur hjá báðum kynjum.
Tafla I. Fjöldi tilfella Graves, kynjahlutfall, meðalaldur og miðgildi
aldurs á hvorum áratug fyrir sig, hlutfall (%).
Fyrri áratugur
(n=27)
Seinni áratugur
(n=28)
Kyn
Strákur 6 (22,2) 9 (32,1)
Stelpa 21 (77,8) 19 (67,9)
Aldur (ár)
Meðalaldur 14,2 13,4
Miðgildi aldurs [Min; Max] 14,3 [6,8; 17,9] 14,6 [5,5; 16,9]
Tafla II. Fjöldi og hlutfall (%) einstaklinga með heilsufars- eða
fjölskyldusögu um aðra sjúkdóma.
Heilsufarssaga Fjölskyldusaga
Fjöldi % Fjöldi %
Sjálfsónæmissjúkdómar
Skjaldkirtilskvilli
(Vanvirkur eða ofvirkur)
- - 30 54,5
Glútenóþol
(Coeliac disease)
3 5,5 1 1,8
Sykursýki gerð 1 2 3,6 1 1,8
Liðagigt 1 1,8 1 1,8
Hnúðaristilbólga
(Crohn‘s disease)
0 0,0 1 1,8
Skjallblettur (vitiligo) 0 0,0 1 1,8
Ofnæmissjúkdómar
Ofnæmi 5 9,1 2 3,6
Astmi 4 7,3 0 0,0
Eósínfíkin vélindabólga
(Eosinophilic eosophagitis)
0 0,0 1 1,8
Annað
Heilkenni þrístæðu
(Down‘s syndrome)
2 3,6 0 0,0
Asperger-heilkenni 1 1,8 0 0,0
Hnútar í skjaldkirtli 0 0,0 1 1,8