Heilbrigðisskýrslur - 03.12.1994, Side 59

Tískusjúkdómar
Á undanfömum árum hefur ýmsum sjúkdómum fjölgað verulega og jafnframt orðið vart
nýrra sjúkdómsmynda sem rekja má til tískusveiflna. Óprúttnir söluaðilar og gagnrýnalaus
kynning auglýsenda hafa ráðið þar miklu um.
Vöðvadýrkun
Vaxtarræktarbylgja hefur gengið yfir meðal annars í kjölfar glæsiauglýsinga og
vöðvadýrkunar. Líkamsræktarstöðvar hafa sprottið upp sem gorkúlur um allt
höfuðborgarsvæðið. Fjöldi ungs fólks hefur ánetjast þessari tísku og vöðvadýrkun gengið út í
öfgar. Nú er að koma í Ijós hörmulegar afleiðingar þessa síðar. Ungir menn deyja vegna
hjartaskemmda sem rekja má til ofneyslu "sterahormóna" og leitað er til lækna vegna margs
konar fylgikvilla í vaxandi mæli. Svo virðist sem í kjölfar fræðslu hafi nokkuð dregið úr þessu
æði meðal líkamsræktarmanna.
Sóldýrkendur
Tíðni húðkrabbameins hefur tvöfaldast á íslandi og öðrum norðlægum löndum á síðustu
áratugum. Vísindamenn vilja skrifa þessa aukningu á kostnað mikillar aukningar "sólarferða"
og ekki síst hömlulausra sólbaða á sólbaðsstofum. Sólbaðsstofur eru nú á hverju homi. Komið
hefur fram að meðal þeirra er sækja sólbaðsstofur sem fastast aukast líkur á húðkrabbameini
vemlega. Bót er að þótt húðkrabbameinstilfellum hafi fjölgað verulega hefur dánartíðni ekki
hækkað og má þakka það áhrifamiklum læknisaðgerðum.
Megrun
Með vissum millibilum gefa tískufrömuðir út dagskipan um æskilega þyngd, brjósta- og
mjaðmamál ungra stúlkna. Margar stúlkur leita mjög eftir því að ná þessum málum. Svo langt
er gengið í kapphlaupinu að eitt sinn seldust upp allar stólpípur í lyfjabúðum borgarinnar - en
stólpípa tvisvar á dag kom holdarfarinu í lag. Meðal annars vegna þessa megrunaræðis hefur
tíðni lystarstols hækkað. Brýnt er að heilbrigðisyfirvöld kynni rækilega hættur á hvers konar
öfgum í þessum efnum. Skólahjúkrunarfræðingar telja að nokkuð hafi dregið úr þessu
megrunaræði á síðustu tímum.
57