Tímarit rafvirkja - 01.10.1951, Page 12

Finnur B. Kristjánsson:
Varaformaður 1945. Gjaldkeri
1942. Aðstoðargjaldkeri 1943
og 1945.
F. í. R. bannaði meðlimum sínum að vinna eftir
1. marz, þar sem þá voru engir samningar í gildi.
Var þetta öðru sinni sem F. L. R. R. setti raun-
verulegt verkbann á meðlimi F. I. R. — Sátta-
semjari tók nú deiluna í sínar hendur og voru
sáttafundir nótt og dag. Gekk svo fram til 8.
marz.
Engin vinna var framkvæmd af sveinum, hins-
vegar reyndu meistarar að láta nemendur sína
vinna. Var það framferði kært til Rafmagnsveit-
unnar. Að kvöldi 8. marz boðaði sáttasemjari fund
með deiluaðilum, stóð hann lengi nætur. Lauk
honum svo að aðilar urðu ásáttir um samninga,
sem þeir lofuðu að mæla með í félögum sínum.
Féllu meistarar þar frá flestum kröfum sínum,
nema forgangsrétt meðlima F. L. R. R. til sveina
Hinsvegar kom samninganefnd F. í. R. í samninga
enn skýrari ákvæðum um styttingu vinnuvikunn-
ar, en um það hafði verið nokkur ágreiningur,
hvernig skilja bæri. — Þá gaf samninganefnd
F. L. R. R. yfirlýsingu um að láta nemendur
ekki vinna í verkföllum.
Á fundi í F. í. R. þann 9. marz var samningur-
inn samþykktur og meðlimum félagsins leyft að
hefja vinnu á ný. Lauk þar þessari athyglisverðu
deilu. Meðlimir F. í. R. sýndu í henni mikla sam-
heldni frá upphafi, og má þakka því hve vel tókst,
því að óneitanlega hafði vígstaða atvinnurekenda
batnað nokkuð vegna minnkandi atvinnu hjá með-
limum F. í. R.
Deilan var lærdómsrík fyrir F. I. R. Hún kenndi
félagsmönnum, að þeir yrðu að vera við því
búnir, að árásir yrðu gerðar á þau lífskjör er þeir
höfðu aflað sér. Enda varð ekki langt að bíða
næsta áhlaups.
Árið 1949 varð þó friðsamt í þessum efnum
Samkomulag varð um að hækka grunnkaupið í
kr. 4.00 á klst., án uppsagnar, til samræmis við
hækkanir sem orðið höfðu hjá öðrum verkalýðs-
félögum.
Enn vegið í sama knérun.
I ársbyrjun 1950 leggur ríkisstjórnin fyrir al-
þingi frv. til laga um gengisskráningu o. fl. Er
þar gert ráð fyrir að gengi ísl. krónu verði fellt
um 42.6%, þ. e. að erlendur gjaldeyrir verði
hækkaður um 74.3%. Verkalýðshreyfingin, undir
forystu A. S. I. mótmælti einhuga þessu gerræði.
Alþýðusambandið kallar saman ráðstefnu í marz-
mánuði til þess að ræða dýrtíðarmálin, sem nú
valda launþegum sívaxandi áhyggjum. Sömu dag-
ana og ráðstefnan setur á rökstólum, samþykkja
stjórnarflokkarnir á alþingi gengisfellinguna, og
hafa að engu mótmæli verklýðshreyfingarinnar.
Þegar eftir gildistöku gengisskráningarlaganna,
hvatti A. S. I. verkalýðsfélögin til þess að hafa
lausa samninga sína.
F. í. R. var eitt þeirra félaga sem sagði upp
samningum með það fyrir augum að stytta upp-
sagnarfrestinn. Gekk það fyrir sig hávaðalaust,
og voru samningar framlengdir til eins mánaðar
í senn. Eitt helzta áróðursatriði formælenda
gengislækkunarinnar var það að launþegarnir
fengju að fullu bætta þá dýrtíðaraukningu, sem
af gengisfellingunni hlytist, með því að þeir
skyldu fá greidda vísitöluuppbót á mánaðarfresti,
í samræmi við aukna dýrtíð, til ársloka 1950, en
síðan einu sinni að liðnum sex mánuðum. Þegar
kom fram á árið 1950, kom í ljós að ríkisstjórn-
in hafði „misst trú“ á þessu uppáhaldsáróðurs-
vopni sínu, því þegar júlívísitalan skyldi reiknuð
út, kom í ljós að ríkisstjórnin hugðist stórfalsa
hana, launþegum í óhag. Þegar ríkisstjórninni
varð ljóst, að til þess að koma þessu í fram-
kvæmd, varð að þverbrjóta eitt veigamesta
Hannes jónsson:
Formaður 1945. Ritari 1944.
10 TÍMARIT RAFVIRKJA