Fréttablaðið - 20.01.2023, Blaðsíða 10

Útgáfufélag: Torg ehf. Stjórnarformaður: Helgi Magnússon forStjóri og Útgefandi: Jón Þórisson ritStjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is aðStoðarritStjóri: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
fréttaStjóri: Lovísa Arnardóttir lovisa@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út fimm daga í viku og hægt er að nálgast það ókeypis á 120 fjölförnum stöðum á höfuðborgarsvæðinu, á Suðurnesjum, Árborg, Ölfusi, Akranesi, Borgarnesi,
Akureyri og víðar. Að auki er blaðið aðgengilegt í pdf-formi og í appi. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871 fréttaBlaðið Kalkofnsvegur 2, 101
reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is. VefStjóri: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is marKaðurinn: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is HelgarBlað: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
menning: Þorvaldur S. Helgason tsh@frettabladid.is Íþróttir: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
halldór
Frá degi til dags
Þetta er
sannarlega
ekki fyrsta
samráðs-
nefndin
sem gerir
atlögu að
raunveru-
legum
breyt-
ingum á
fiskveiði-
stjórnunar-
kerfinu.
Eitt lögmál
í mann-
réttinda-
baráttu er
að þegar
árangur
næst
eflist við-
spyrnan og
það höfum
við fundið
að kvöldi
MeToo-
byltingar-
innar.
Á mánudag birtist færsla á Twitter-
aðgangi Monicu Lewinski. Þar
sagðist hún „fagna tuttugu og
fimm ára ártíð óhugnanlegasta og
mesta áfalls sem hún hefði orðið
fyrir á ævinni“, þegar starfsmenn FBI tóku
hana höndum og færðu til yfirheyrslu í her-
bergi 1012 á Ritz-Carlton hótelinu. Þar frétti
Lewinski af Starr-rannsókninni sem myndi
leiða til ákæru fyrir landsdómi á hendur Bill
Clinton þáverandi Bandaríkjaforseta. Upp
hafði komist um leynilegt kynferðislegt sam-
band Lewinski, sem þá gegndi lærlingsstöðu
í Hvíta húsinu, og forsetans. Lewinski var
hótað 27 ára fangelsisvist yrði hún sakfelld í
öllum ákæruliðum sem innihéldu meinsæri og
hindrun á framgangi réttvísinnar. Á endanum
var Monicu boðin friðhelgi gegn því að bera
vitni.
Undirrituð var tólf ára gömul á þeim tíma
og fylgdist með fullorðna fólkinu reyta af sér
brandara um bletti á kjólum. Lewinski var
framreidd í fjölmiðlum sem heimskt bimbó
með blásið hár og forsetinn í gráu jakkaföt-
unum virtist ekkert sérlega miður sín, þrátt
fyrir afsökunarbeiðni.
Ýmislegt hefur breyst á þessum tuttugu og
fimm árum, en annað ekki. Monica hefur
unnið úr áfallinu og leiðir í dag verkefni þar
sem barist er gegn einelti gegn konum á opin-
berum vettvangi. „Ég var tuttugu og fjögurra
ára,“ skrifar hún í færslunni á mánudag. Það
þarf ekki að hafa f leiri orð um aðstöðumun-
inn og fáránleikann í viðbrögðum fjölmiðla og
almennings árið 1998.
Hvernig hefði þetta farið á öld samfélags-
miðla? Þá má líka spyrja hvað hafi breyst.
Aðgengi að opinberum vettvangi hefur aukist
með tækninni. Hægt er að finna meðhlæjend-
ur með flestum skoðunum og reikniritar sam-
félagsmiðla eru þróaðir til að styrkja skoðanir
sem við höfum nú þegar myndað okkur. Eitt
sorglegt lögmál í mannréttindabaráttu er að
þegar árangur næst eflist viðspyrnan og það
höfum við fundið að kvöldi MeToo-byltingar-
innar. Saman vinna þessar breytur að aukinni
kvenfyrirlitningu og minna umburðarlyndi.
Í vikunni má finna afgerandi dæmi á alþjóð-
legum vettvangi og tvö skýr dæmi hér heima
um konur sem hafa sætt árásum af einu eða
öðru tagi á opinberum vettvangi, að ósekju.
Báðar eru ungar og hafa náð langt á sínu sviði.
Kommentakerfin taka við og hópurinn sem
ekki er sammála níðinu gjaldfellir þá orðræðu
sem „hóp hálfvita með lyklaborð“. Það er líka
auðvelt að gjaldfella áhrifamátt haturs sem
beinist ekki að manni sjálfum. n
Hálfvitar með
lyklaborð
Nína Richter
ninarichter
@frettabladid.is
Sjálfvirkur
opnunarbúnaður og
snertilausir rofar frá
Þýsk gæðavara.
Snertilausir rofar
Skútuvogi 1h - Sími 585 8900
www.jarngler.is
Fyrir keppnisleiki þarf töluverðan undirbúning sem oft
ræður úrslitum þegar upp er staðið. Þjálfarateymi er
ráðið til starfa, leikmannahópur valinn, markmið sett
og svo langar og strangar æfingar.
Það er ekki yfirstandandi heimsmeistaramót í hand-
bolta sem vekur þessar hugrenningar hjá mér heldur
orð Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra þegar
starfshópar samráðsnefndar um sjávarútvegsstefnu
skiluðu 60 bráðabirgðaniðurstöðum. Ráðherrann sagði
að nú væri kominn hálfleikur í endurskoðun fiskveiði-
stjórnunarkerfisins. Ég sit í samráðsnefndinni og fékk í
vikunni kynningu á tillögunum sem byggja á fyrirliggj-
andi gögnum, tillögum og hugmyndum. Starfshóparnir
skila fullmótuðum tillögum í maí og svo ætlar ráðherra
að leggja fram frumvarp til afgreiðslu á vorþingi 2024.
Í ljósi reynslunnar – því þetta er sannarlega ekki fyrsta
samráðsnefndin sem gerir atlögu að raunverulegum
breytingum á fiskveiðistjórnunarkerfinu – er réttast að
segja að undirbúningstímabilinu sé nú lokið og sjálfur
leikurinn að hefjast. Sumir eru á því að hann verði
spennandi, aðrir að úrslitin séu þegar ráðin og ekki
verði hróflað við því sem mestu skiptir fyrir þjóðina.
Þegar samráðsnefndin var kynnt sagði ráðherra að
grundvöllur vinnunnar væri að hámarka möguleika
Íslendinga til frekari árangurs og samfélagslegrar sáttar
um umgjörð greinarinnar. Djúpstæð tilfinning væri
meðal þjóðarinnar um að það væri rangt gefið varð-
andi skiptingu arðsemi af þjóðarauðlindinni. Nú þegar
bráðabirgðatillögur liggja fyrir segir ráðherra hæst bera
áherslu á umhverfismál. Það er kannski óþarfi að lesa
of mikið í þennan mun, en sporin hræða.
Fyrir utan efnislega flokkun skiptast bráðabirgða-
tillögurnar í tillögur sem starfshóparnir telja að unnt
sé að útfæra og svo tillögur sem þarfnast mikillar
umræðu áður. Það má ætla að óumdeildu tillögurnar,
ekki síst um umhverfismál, móti leikinn sem nú er að
hefjast fyrir alvöru. Á bekknum án þátttöku í leiknum
sitji svo kröfur þjóðar um breytingar á skiptingu arðs,
um gegnsæi í eignarhaldi og rekstri, um tímabindingu
nýtingarréttar í auðlindaákvæði og önnur atriði sem
hafa verið gagnrýnd hvað mest í núverandi kerfi.
En blaðamannafundurinn í lok leiks verður pottþétt
flottur. n
Skilið eftir á bekknum
Hanna Katrín
Friðriksson
þingflokksfor-
maður Viðreisnar
benediktboas@frettabladid.is
Andleg millibör
Tvennt hefur áhrif á landsmenn
og geðheilbrigði þeirra. Veður
og handboltalandsliðið. Trúlega
varð mælanleg fýla yfir allri
þjóðinni eftir Ungverjaleikinn
þar sem Ísland kastaði frá sér
unnum leik. Líklega er hægt að
mæla bjartsýnina sem nú ríkir
yfir landanum í aðdraganda
leiksins í kvöld gegn Evrópu-
meisturum Svía. Það er hægt að
eiga í óheilbrigðu sambandi við
allan andskotann en þegar öllu
er á botninn hvolft eru lands-
menn í virkilega óheilbrigðu
sambandi við veðrið og íslenska
landsliðið í handbolta. Það getur
ekki verið eðlilegt að það sé ein-
hvers konar mælanlegur munur
á hvort Ísland skori mark eða
hvort lægðin komi eða ekki.
Skandalarnir tveir
Þegar vont veður átti að koma
um áramótin, en kom ekki
vegna þess að vindur beygði
af leið, trylltust skopfugl-
arnir á Twitter og hentu grín að
veðurfræðingum. Eins og það
sé veðurfræðingum að kenna
hvernig lægð og vindur haga
sér. Að veðrið hafi ekki komið
þótti hneyksli. Algjört hneyksli.
Og að Björgvin Páll eða Viktor
Gísli verji ekki skot sem kemur
á þá á milljón kílómetra hraða
er annað eins hneyksli. Skandall
nánast. Það hefur verið stórkost-
legt að fylgjast með veðrinu gera
grín að landanum og Strákunum
okkar hefja bjartsýnina upp úr
öllu valdi. Áfram Ísland. n
10 skoðun FRÉTTABLAÐIÐ 20. jAnúAR 2023
FÖsTuDAGuR